Κανείς μας δεν νοσταλγεί πραγματικά τα χρόνια της εφηβείας του, το πάρτυ των ορμονών και η εξωτερική μας εμφάνιση, τότε που μόνο η μητέρα μας μας έβλεπε πανέμορφους, είναι ένας συνδυασμός που πολύ θα θέλαμε να θάψουμε στα άδυτα του ασυνείδητού μας. Αυτό το πέρασμα από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση δεν ήταν μόνο τουλάχιστον περίεργο, ήταν και βασανιστικά αργό σαν έναν τσιρότο που βγαίνει αργά-αργά. Ένα από τα πιο δύσκολα κεφάλαια αυτής της περιόδου ήταν και και η σχέση μας με τους γονείς μας. Εκτιμώντας τώρα την ιώβειο υπομονή με την οποία μας αντιμετώπιζαν μπορούμε πια να αντιληφθούμε το βάθος και την ειλικρίνεια της αγάπης τους, ειδικά τις φορές εκείνες που νιώθαμε ότι μας μισούν.
Όμως παρά το υπέρμετρο ντράμα της περιόδου, δεν ήταν λίγες οι εφηβικές στιγμές με τους γονείς μας που τις θυμόμαστε με νοσταλγία γιατί ήταν ευχάριστα λιθαράκια τα οποία μας έκαναν αυτό που είμαστε σήμερα. Μια τέτοια στιγμή ήταν η πρώτη φορά που ένας έφηβος άντρας ξυρίζεται με τη βοήθεια του πατέρα του.
To πότε ακριβώς συμβαίνει αυτό δεν έχει μια ορισμένη ημερομηνία, δεν είναι όπως η έκδοση της πρώτης αστυνομικής ταυτότητας ή όταν κλείνουμε τα 16 για να βγάλουμε δίπλωμα μοτοποδηλάτου. Το πόσο νωρίς ή αργά έρχεται η ώρα που θα ξυριστεί ένας έφηβος εξαρτάται από την τριχοφυΐα και η στιγμή έρχεται μέσα σε κάποιο Σαββατοκύριακο που ο πατέρας λέει ότι ήρθε επιτέλους η ώρα.
Η απώλεια του «ποντικομούστακου» είναι ένα από τα πρώτα μισητά σημάδια της εφηβείας που χάνονται και το ότι φεύγει στη στιγμή κάνει την απώλεια μια βαθύτατα ανακουφιστική διαδικασία. Μια στιγμή που ίσως και να μοιάζει με αιωνιότητα μέχρι να δούμε το νέο μας πρόσωπο στον καθρέφτη. Η προετοιμασία της στιγμής ανήκει ολοκληρωτικά στον πατέρα, είναι από αυτές τις φαινομενικά απλές πρωτοβουλίες που πρέπει να πάρει ένας πατέρας, όμως γεμάτες νοήματος. Πώς είναι το κυριακάτικο μπάρμπεκιου που ο πατέρας μόνο ψήνει και η μάνα αναλαμβάνει όλα τα υπόλοιπα, αλλά το ψήσιμο θεωρείται σπουδαιότερο από όλα; Ε, κάτι παρόμοιο είναι και το ξύρισμα. Στην τελευταία επίσκεψη στο super market θα προσθέσει ένα σετ ξυριστικών επιπλέον, ίσως ίδιο με το δικό του, ίσως προσαρμοσμένο για την ευαίσθητη εφηβική επιδερμίδα, σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει τα ξυριστικά του γιου του να είναι αποκλειστικά δικά του, δεν είναι σαν το αυτοκίνητο που θα του δανείζει σε μερικά χρόνια.
Πώς συνδεέται η κατάθλιψη με την πατρότητα;
Με όλα τα «σύνεργα» έτοιμα και παραταγμένα στον νιπτήρα ο πατέρας ετοιμάζεται για το δικό του ξύρισμα σαν μια πρόβα τζενεράλε της μεγάλης παράστασης που θα ακολουθήσει. Ίσως από σύμπτωση, αλλά κάποτε οι μπαρμπέρηδες ήταν και χειρουργοί, έτσι και σε ένα remake αυτής της κληρονομιάς ο πατέρας ξεκινάει να ξυρίζεται με αργές κινήσεις αναφέροντας κάθε στιγμή τι κάνει, σαν χειρουργός που αναφέρει κάθε στάδιο της εγχείρησης. Καθόλη τη διάρκεια της «πρόβας» η επικοινωνία πατέρα και γιού, το eye contact, γίνεται μέσω το καθρέφτη καθώς τα αμφότερα τα πρόσωπα είναι στραμμένα παράλληλα. Αυτή η παράλληλη ματιά θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του τελετουργικού.
Το ξέβγαλμα σηματοδοτεί το τέλος της πρόβας, το aftershave θα περιμένει λίγο αυτή τη φορά για να το εφαρμόσουν μαζί πατέρας και γιος, μετά το βάπτισμα του πυρός. Ο γιός απλώνει το χέρι και ο πατέρας του βάζει αφρό, είναι το πρώτο και τελευταίο σημείο που υπάρχει άμεση συνέργεια στη διαδικασία. Ο γιος ξεκινάει να απλώνει τον αφρό και ξέρει ότι πολύ σύντομα το ενοχλητικό χνούδι σε λίγα λεπτά θα αποτελεί παρελθόν. Από απόσταση ο πατέρας παρακολουθεί και επεμβαίνει μόνο αν ο αφρός δεν έχει καλύψει κάποιο σημείο, ο ρόλος του έχει ήδη αρχίσει να συρρικνώνεται.
Το ξυραφάκι μπαίνει κάτω από το ζεστό νερό και ετοιμάζεται να αναλάβει δράση. Για μια στιγμή ο νεαρός άντρας διστάζει, ένα ξυραφάκι, όσες ενυδατικές ταινίες, όσα ελατήρια, όσο ασφαλές κι αν είναι δεν παύει να είναι ένα κοφτερό εργαλείο σε ένα άπειρο χέρι. Ένα «Πάμε!» είναι η τελευταία προτροπή του πατέρα, ο οποίος έχει μεγαλύτερο άγχος από αυτόν που κρατάει το ξυραφάκι, δεν υπάρχει κανένας σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος, αλλά αυτή τη στιγμή τεστάρεται η ικανότητά του σαν πατέρας.
Οι κινήσεις είναι δειλές, οι διαδρομές που κάνει το ξυραφάκι μικρές και επαναλαμβανόμενες, δεν είναι και ό,τι καλύτερο για το άμαθο εφηβικό δέρμα, αλλά η απειρία δεν αφήνει το χέρι να ασκήσει όση πίεση χρειάζεται. Έτσι κι αλλιώς το πρώτο ξύρισμα δεν πιάνει μεγάλη επιφάνεια, το μουστάκι και οι φαβορίτες είναι τα κυριότερα γήπεδα που παίζουν μπάλα πατέρας και γιος.
Καθώς το ξυραφάκι παίρνει τρίχες και αφρό και αφήνει καθαρό το άνω χείλος και τη φαβορίτα για πρώτη φορά ίσια και σχηματισμένη, τα συναισθήματα εναλλάσσονται. Ο γιος ξέρει ότι έχει αφήσει για πάντα πίσω του την παιδικότητα, ο πατέρας βλέπει την ενηλικίωση να έρχεται ένα βήμα κοντύτερα. Αυτή η διαφορετική ματιά πάνω στο ίδιο συμβάν κρατάει για λίγο ακόμα ανοιχτό το χάσμα των δύο γενεών, αν και αυτή τη στιγμή είναι πιο κοντά από ποτέ. Η συνύπαρξη σύγκλισης και χάσματος είναι το καμπανάκι που υπενθυμίζει και στους δύο ότι η εφηβεία δεν τελείωσε μαγικά μέσα σε αυτά 5-10 λεπτά.
Το ξέβγαλμα αποκαλύπτει το νέο πρόσωπο, είναι η στιγμή της υπερηφάνειας για τον πατέρα που βλέπει τον αντικατοπτρισμό του στον γιο του. Η παρουσία του πατέρα είναι ταυτισμένη με τις guest εμφανίσεις, από τη σύγκριση της σύλληψης με την εγκυμοσύνη, μέχρι την αντιπαραβολή του θηλασμού με το περιοδικό χατήρι του junk food, η σχέση της μητέρας με το παιδί έχει μια αδιατάρακτη διάρκεια, ενώ ο πατέρας έχει μόνο στιγμές. Μια τέτοια στιγμή είναι και το πρώτο ξύρισμα, άρα λογική πηγή υπερηφάνειας του πατέρα που κατάφερε να παρεισφρήσει και να είναι παρών.
Στην εποχή του YouTube και των tutorials η διδακτικότητα αυτών των στιγμών ίσως να έχει ασθενήσει, όμως κανένα video, όσο καλό κι αν είναι, δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη μαγεία αυτού του bonding μεταξύ πατέρα και γιου. Μια στιγμή που θα μείνει χαραγμένη για πάντα στη μνήμη και των δύο αντρών.
Λίγα χρόνια μετά από εκείνο το πρώτο ξύρισμα, με τον γιο ενήλικα πλέον, τα καπρίτσια της εφηβείας, οι προστριβές και η αβολοσύνη ανήκουν ολοκληρωτικά στο παρελθόν. Η σχέση με τον πατέρα αποκαθίσταται σε τέτοιο βαθμό ώστε να θυμίζει περισσότερο τη σχέση που είχε όταν ήταν παιδί και στιγμές όπως αυτή με το πρώτο ξύρισμα είναι συγκολλητική ουσία, γιατί το μόνο που μένει τελικά είναι η σχέση πατέρα και γιου.
