Ήταν κάπου εκεί ανάμεσα στη λαγουδότρυπα και τα μεγάλα μανιτάρια. Εκεί που η Αλίκη αρχίζει και πέφτει, βυθίζοντας τον εαυτό της σε έναν κόσμο όπου βασίλευε, όχι η τρέλα, αλλά η παράνοια. Αυτός ήταν ο κόσμος του Tσαρλς Ντόντγκσον, του συγγραφέα που έμεινε γνωστός από το ψευδώνυμο Λούις Κάρολ και που το βιβλίο του «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» , θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα βιβλία της παιδικής αγγλικής λογοτεχνίας, έχοντας λίγο-πολύ μία θέση στην βιβλιοθήκη κάθε παιδιού. Και παρότι η Disney μας γνώρισε ένα πολύ πιο διαφορετικό και χαρωπό περιβάλλον γύρω από το ιστορία, η αλήθεια είναι πως πρόκειται για ένα σκοτεινό βιβλίο. Τόσο σκοτεινό, όσο και η ζωή του ίδιου του συγγραφέα του.
«Ξεκίνα από την αρχή και συνέχισε μέχρι να φτάσεις στο τέλος. Μετά σταμάτα»
- Βασιλιάς Κούπα
Η ιστορία της Αλίκης Λίντελ, κόρη του πρύτανη του Christ Church στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Χένρι Λίντελ, ξεκινάει μαζί την γνωριμία του πατέρα της με τον Κάρολ το 1856. Ο Κάρολ καταφέρνει να κερδίσει γρήγορα την φιλία του πρύτανη εξαιτίας της μεγάλης του μόρφωσης αλλά και των ενδιαφερόντων του. Είναι ένας καθωσπρέπει κύριος όπως προστάζει το etiquette της Βικτωριανής Αγγλίας, γράφει ποιήματα, είναι μεγάλο μαθηματικό μυαλό σε σημείο που βάζει τους φίλους του να λύσουν περίεργες μαθηματικές εξισώσεις και έχει ως τακτικό χόμπι την φωτογραφία. Ο Κάρολ γίνεται τακτικός φίλος της οικογένειας Λίντελ η οποία έχει συνολικά 10 παιδιά. Η Αλίκη είναι το «μεσαίο» κορίτσι της οικογένειας, έχοντας μία μεγαλύτερη αδερφή ονόματι Λορίνα και μία μικρότερη που λέγεται Έντιθ. Ο Κάρολ γίνεται κάτι παραπάνω από φίλος. Θεωρείται πλέον ως κομμάτι της οικογένειας. Δειπνεί σχεδόν κάθε μέρα με την οικογένεια, ενώ ο Χένρι του εμπιστεύεται τόσο πολύ τα παιδιά που τα αφήνει να πηγαίνουν μαζί του για πικ-νικ και βαρκάδες. Ο Κάρολ αφηγείται φανταστικές ιστορίες στα παιδιά και συναρπάζεται με την μικρή Αλίκη. Ξεκινά να οργανώνει τις ιστορίες του με την ίδια ως πρωταγωνίστρια. Παραμυθένια σκηνικά όπου συναντάει γάτες που εξαφανίζονται και κουνέλια που μιλούν, θεόρατα μανιτάρια αλλά και ημίτρελους δανδήδες της εποχής που προσπαθούν να παίξουν κροκέ χρησιμοποιώντας φλαμίνγκο ως μπαστούνια. Κάπως έτσι γεννιέται ένα από τα μεγαλύτερα παιδικά βιβλία που μαρτυρούν πολλά για την κατάσταση του Λούις Κάρολ.
«Κάποιες φορές το ‘‘πάντοτε’’ διαρκεί μόλις ένα δευτερόλεπτο»
- Λευκός Λαγός
Το ταξίδι της Αλίκης είναι ένα ταξίδι όπου το παράλογο συναντά την φιλοσοφική αναζήτηση. Μία θέση για την οποία ο ίδιος ο Κάρολ πίστευε πως, όλα όσα μας φαίνονται παράλογα στον κόσμο, είναι ίσως το κλειδί για να λύσουμε τις μεγάλες απορίες που απασχολούν την ύπαρξη μας. Την ίδια στιγμή που ο συγγραφέας αποτύπωνε αυτές τις ιδέες στο χαρτί, αντιμετώπιζε μία σοβαρή επιληψία που σήμερα οι επιστήμονες ονομάζουν TLE. Σύμφωνα με τα κείμενα που έχουν γραφεί για εκείνον, αντιμετώπιζε προβλήματα δυσμετροψίας που είναι γνωστή και ως σύνδρομο του Τοντ. H δυσμετροψία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποία αντιλαμβανόμαστε τον χώρο τριγύρω μας αλλά και τα αντικείμενα που τον απαρτίζουν. Στη μακροψία για παράδειγμα έχουμε αντικείμενα που δείχνουν πολύ μεγαλύτερα από ότι κανονικά είναι, ενώ η πελοψία τα παρουσιάζει πιο κοντά μας όταν στην πραγματικότητα βρίσκονται μακριά. Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο ποια από τις παραπάνω μορφές επιληψίας αντιμετώπιζε ο Κάρολ, αλλά φρόντισε να το παρουσιάσει ξεκάθαρα στο κοινό μέσα από τα αντικείμενα της Αλίκης που μεγάλωναν και μίκραιναν ή ακόμη και από τα φώτα που άλλαζαν και γινόντουσαν πιο έντονα μέσα στη λαγουδότρυπα – το τελευταίο συμβαίνει και από ψυχοτροπικά ναρκωτικά όπως το LSD. H σκηνή με την κάμπια που κάνει ναργιλέ πάνω στο τεράστιο μανιτάρι της, είναι μία εικόνα που έχουν κριτικάρει αρκετοί βιογράφοι της ζωής του Κάρολ.
«Εννοείς δεν θέλεις να πάρεις λιγότερο. Είναι πάντα πιο εύκολο να παίρνεις περισσότερο από το να μην παίρνεις τίποτα»
- Τρελός Καπελάς
Το 1996 η συγγραφέας και θεατρική σεναριογράφος Κάρολαϊν Λιτς ανακαλύπτει μία σειρά από έγγραφα που ανήκαν στην οικογένεια Ντόγκσον, εκείνη του Λούις Κάρολ. Ήταν ήδη γνωστό πως από τα 13 ημερολόγια που συμπλήρωνε τακτικά ο συγγραφέας, έλειπαν οι σελίδες μίας ολόκληρης πενταετίας. Σύμφωνα με ειδικούς, οι σελίδες αυτές έχουν σκιστεί από κάποιον που ήθελε να κρύψει κάποιο σκοτεινό μυστικό του Κάρολ. Η Κάρολαϊν Κιτς απορρίπτει τις οποιεσδήποτε κατηγορίες δημιουργήθηκαν μετά τον θάνατό του που τον έφεραν στο προσκήνιο ως παιδόφιλο, αναφέρει όμως ένα συγκεκριμένο περιστατικό από το ημερολόγιο στις 27-29 Ιουνίου του 1863, το οποίο έγινε και αντικείμενο για το βιβλίο της Τζένι Γούλφ, ‘The Mystery of Lewis Carroll: Discovering the Whimsical, Thoughtful, and Sometimes Lonely Man Who Created Alice in Wonderland ‘‘. Το έγγραφο περιέχει μία σημείωση της ανιψιάς του Κάρολ, Βάιολετ Ντόγκσον, το οποίο αναφέρει την παρακάτω πρόταση.
"L.C. learns from Mrs. Liddell that he is supposed to be using the children as a means of paying court to the governess—he is also supposed by some to be courting Ina"
Κάπου εδώ ξεκινάει μία σειρά από θεωρίες για το τι ακριβώς θα μπορούσε να συμβαίνει στη ζωή του Κάρολ. Ξέρουμε σίγουρα πως οι σχέσεις του με την οικογένεια Λίντελ διακόπηκαν απότομα και πως τα κουτσομπολιά της εποχής τον ήθελαν να έχει μία παράνομη σχέση με την μεγάλη αδερφή της οικογένειας, την Λορίνα – εξού και το ‘‘Ina’’ στη σημείωση. Η Λορίνα βέβαια ήταν 18 χρονών εκείνη την περίοδο και η Γούλφ ισχυρίζεται στο βιβλίο της πως ήταν εκείνη που ένιωσε να επηρεάζεται ερωτικά από την παρουσία του Κάρολ και όχι το αντίθετο. Σε κάθε περίπτωση, όποια και αν ήταν η αλήθεια, ήταν αρκετή για να διακόψει μία και καλή την σχέση του με την οικογένεια. Λίγα χρόνια αργότερα, η Αλίκη θα γινόταν σύζυγος του λόρδου Χάργκριβς και θα άφηνε πίσω το παρελθόν. Οι σκισμένες σελίδες από το συγκεκριμένο ημερολόγιο, δεν βρέθηκαν ποτέ. Γινόταν όμως ξεκάθαρο πως κάποιος, προσπαθούσε να κρύψει περιστατικά από την επαφή του Κάρολ με τους Λίντελ.
«Δεν μπορώ να με εξηγήσω, γιατί δεν νιώθω πως είμαι ο εαυτός μου»
- Αλίκη
Το «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» θα κυκλοφορούσε στα βιβλιοπωλεία το 1865, δύο χρόνια μετά το τέλος της φιλίας του Κάρολ με τους Λίντελ. Μετά τον θάνατο του στα 65 του χρόνια από βρογχοπνευμονία, ξεκίνησαν οι πρώτες φήμες για την ζωή του με βάση το φωτογραφικό του υλικό. Μέσα στα χιλιάδες πορτρέτα που τράβηξε στη ζωή του, ο Κάρολ έδειχνε μία προτίμηση στις φωτογραφίες με τα ανήλικα παιδιά. Αυτή η στάση του μέχρι σήμερα έχει δύο αντίπαλα στρατόπεδα στους βιογράφους που ασχολήθηκαν με την ζωή του. Το πρώτο τον θέλει να εκφράζει με αυτόν τον τρόπο τις σεξουαλικές προτιμήσεις του στα νεότερα κορίτσια, αν και ποτέ δεν υπήρξαν αποδείξεις για κάποια ανήθικη συμπεριφορά του. Οι υποστηρικτές του από την άλλη αναφέρουν πως το ‘‘child photography’’ είναι ένα αντικείμενο το οποίο ήταν διάσημο στην Βικτωριανή Αγγλία, σε σημείο που κυκλοφορούσαν μέχρι και Χριστουγεννιάτικες κάρτες της εποχής με παιδικά πορτρέτα. Όποια και αν ήταν η αλήθεια για τα γούστα του Κάρολ, δεν θα μπορέσει ποτέ πια να αποκαλυφθεί.
«Αν δεν ξέρεις που θέλεις να πας, δεν έχει και πολύ σημασία ποιον δρόμο θα διαλέξεις»
- Γάτα του Τσεσάιρ
«Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» παραμένει ωστόσο ένα σκοτεινό βιβλίο. Με μεγάλα μηνύματα για την κοινωνία, τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να μας βλέπουν οι άλλοι και τον καθωσπρεπισμό που βασίλευε στην Βικτωριανή Αγγλία, αλλά σίγουρα σκοτεινό. Με μηνύματα πολλά περισσότερα από εκείνα που θα ήθελε να δει το ανθρώπινο μάτι και με αφηγήσεις που έδιναν ένα ακόμη στοιχείο που ίσως κανείς δεν ήθελε να δεχτεί. Την πραγματική φύση του συγγραφέα του, με ιστορικούς και βιογράφους να συνεχίζουν να διαφωνούν μέχρι σήμερα για το αν ήταν άγγελος ή ένας καλοντυμένος δαίμονας.
