Πέρασαν πολλά χρόνια από την πρώτη φορά που ένας Κουβανός έκανε τον κόσμο δικό του. Μέσα από αίμα, σφαίρες, πολλά κιλά κοκαΐνης και κότσια φτιαγμένα από ατσάλι. Το Scarface δεν περίμενε ποτέ πως θα γίνει ένα από τα πιο κλασσικά φιλμ στη νεότερη ιστορία του κινηματογράφου.
Σήμερα αν το αποδομήσεις κομμάτι-κομμάτι, θα καταλάβεις τους λόγους που το τρίο Μπράιαν Ντε Πάλμα - Όλιβερ Στόουν - Αλ Πατσίνο (σκηνοθέτης, σεναριογράφος, πρωταγωνιστής) κατάφεραν να γράψουν ιστορία το 1983 και να κρατήσουν την ταινία ως σταθερή αξία μέχρι σήμερα. Αυτό αποφασίσαμε να κάνουμε και εμείς.
1. Η ταινία που χτύπησε το Χόλιγουντ στα μούτρα
Σε μία περίοδο που οι δρόμοι της Αμερικής είχαν γεμίσει από την κοκαΐνη που ερχόταν από τα λιβάδια του Έσκομπαρ στην Κολομβία, η τότε κυβέρνηση προσπαθούσε να αποκρύψει το οποιοδήποτε στοιχείο που θύμιζε ναρκωτικά. «Δεν νομίζω πως υπήρχε πρόβλημα με την ταινία. Υπήρχε πρόβλημα στο ότι οι ίδιοι έδειχναν ανίκανοι να χειριστούν την κατάσταση» είχε δηλώσει ο Ντε Πάλμα. Η ταινία ωστόσο αποτέλεσε εξιλέωση για τον σεναριογράφο Όλιβερ Στόουν που προσπαθούσε να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά και έδειχνε όλο τον υπόγειο κόσμο της εποχής.
Η ταινία παραλίγο να μην πάρει άδεια προβολής. Η έντονη βία και τα ναρκωτικά την έκαναν μαύρο πρόβατο και για πολλά χρόνια χρησιμοποιούταν στην Αμερική ως παράδειγμα προς αποφυγή. Εκτός όμως ότι έγινε επιτυχία στο Box Office, έδειξε στον κόσμο και την πραγματικότητα της κατάστασης. Για το πώς δηλαδή το εμπόριο κοκαΐνης και οι συμμορίες, υπήρχαν στην διπλανή πόρτα του κάθε Αμερικανού. «Δεν υπήρχε άνθρωπος εκείνη την εποχή που δεν έκανε κοκαΐνη. Από το στέλεχος της κυβέρνησης μέχρι τον ταξιτζή» είχε πει ο Αλ Πατσίνο. «Το Scarface ήταν μία άλλη πραγματικότητα. Βίαιη πραγματικότητα».
Αυτό που δεν περίμενε ούτε το Χόλιγουντ, ούτε οι παραγωγοί, ούτε ο ίδιος ο κόσμος, ήταν ότι ο Τόνι Μοντάνα θα περνούσε στο πάνθεο των κινηματογραφικών χαρακτήρων. Θα ξέφευγε από την ράτσα του «βαρετού καλού παιδιού» και θα έδινε ένα καινούργιο χτύπημα στο Χόλιγουντ. Εκείνο που έλεγε ότι κάποιες φορές, ο κακός είναι ο καλύτερος.
Η ταινία βγήκε αυτούσια στους κινηματογράφους με μία μόλις κομμένη σκηνή: εκείνη του ακρωτηριασμού με το ηλεκτρικό πριόνι.
2. Η ατμόσφαιρα
Αν και η υπόθεση διαδραματίζεται στο Μαϊάμι, το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων έγινε στο Λος Άντζελες. Όμως το Scarface σε κερδίζει ήδη από την ατμόσφαιρα του. Ο Ντε Πάλμα προσπάθησε να εντάξει όλες τις λεπτομέρειες που ανέφερε ο Στόουν στο σενάριο, ώστε να μεταδώσει την μόδα της εποχής. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε, η ταινία ξεχωρίζει και για το ντύσιμο, την μουσική και την νυχτερινή ζωή της. «Ο τρόπος ζωής ήταν βασικός για να μπει ο θεατής στον κόσμο που του δίναμε. Αλλιώς ήταν σαν να έβλεπε κάτι άψυχο. Είχε μεγάλη σημασία να τον κάνουμε να αισθανθεί, πως ο Μοντάνα θα μπορούσε να κάθεται στο διπλανό τραπέζι», είχε δηλώσει ο ηθοποιός Στήβεν Μπάουερ σε συνέντευξη του στο Playboy.
Μέχρι και σήμερα, τα κοστούμια της ταινίας αλλά και η 80s μουσική, είναι χαρακτηριστικά που αποτελούν σταθερή αξία στο Scarface.
3. Οι γυναίκες
«Πρώτα πρέπει να βγάλεις τα λεφτά. Μετά τα λεφτά να πάρεις την δύναμη και μετά θα έρθουν οι γυναίκες» λέει ο Τόνι στον Μανόλο και η δήλωση γίνεται προφητική για την ταινία. Γιατί το Μαϊάμι είχε χιλιάδες γυναίκες που έκαναν την εμφάνιση τους με τα μπικίνι της εποχής, αλλά το κοινό ασχολήθηκε με δύο γυναίκες: την Ελίζαμπεθ Μαστραντόνιο που έπαιξε την αδερφή του Τόνι και την Μισέλ Πφάιφερ στον ρόλο της Ελβίρα.
Για πολύ κόσμο, η Πφάιφερ υπήρξε η απόλυτη αποκάλυψη. Αν και ο Πατσίνο έλεγε πως δεν του καθόταν καλά «ένα κοριτσάκι που πέρασε από το αποτυχημένο σίκουελ του Grease», η πιτσιρίκα τότε Μισέλ Πφάιφερ κατάφερε να μεταδώσει τον σέξι χαρακτήρα της γυναίκας πίσω από τον ισχυρό άντρα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που μετά την Catwoman στο Batman Returns με τον Μάικλ Κίτον, οι άντρες θεωρούν ως πιο σέξι εμφάνιση της εκείνη στο Scarface.
4. Οι ατάκες
Ξέρεις ποιο είναι το πραγματικό κορυφαίο σε μία ταινία; Να δημιουργεί εντυπώσεις χωρίς να μεταδίδει κάτι σπουδαίο. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ατάκες του Τόνι Μοντάνα. Αν τις εξετάσεις δεν είναι κάτι το εξαιρετικό. Δεν περιέχουν κάποια σοφία που θα αλλάξει τον κόσμο. Είναι όμως το στυλ και ο συγκεκριμένος ηθοποιός, που δίνουν σάρκα και οστά στις γραμμένες σελίδες του Όλιβερ Στόουν.
Ο Τόνι χρησιμοποίησε αρκετή αργκό για τον ρόλο του (σ.σ.: όπως την κοκαΐνη που την αποκαλεί yeyo), αλλά και μία πρωτοφανή επιθετικότητα στην κάθε του ατάκα. Ήταν εκείνος ο άνθρωπος που φοβόσουν να του πεις ακόμη και καλημέρα γιατί δεν ήξερες πως θα αντιδράσει. Και ο Μοντάνα ξηγιόταν πάντα μέσα από πετυχημένες ατάκες. Από το «You die motherfucker» μέχρι το «Say hello to my little friend», υπάρχει ένα δίδαγμα για την ζωή σου: ότι έρχεται κάποια στιγμή που συναντάς κάποιον και ξέρεις ότι αν του κάνεις μαλακία δεν θα τη βγάλεις καθαρή.
5. Ο Koυβανός με τα μεγάλα κοχόνες
«Τον θυμάμαι στην πρώτη μέρα των γυρισμάτων. Δεν ήταν ο Αλ που την προηγούμενη νύχτα έπινε σπίτι μου. Ήταν ένας σκοτεινός, επικίνδυνος τύπος, που μιλούσε την αγγλική γλώσσα με περίεργη προφορά. Το μάτι του γυάλιζε. Ήταν ο άνθρωπος που αν συναντούσα στο δρόμο, θα προσευχόμουν να μην γυρίσει να με κοιτάξει».
Το παραπάνω απόσπασμα είναι από συνέντευξη του Μπράιαν Ντε Πάλμα περίπου 10 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του Scarface του κινηματογράφου. Ο Ντε Πάλμα μαζί με τον Όλιβερ Στόουν, είχαν καταλήξει στον Πατσίνο από την εποχή που τον είχαν δει στον «Νονό». Ήλπιζαν ότι θα μπορούσαν να βγάλουν κάτι πιο βίαιο από τον χαρακτήρα του για τις ανάγκες του ρόλου του, αλλά σίγουρα ούτε εκείνοι δεν μπορούσαν να φανταστούν το πόσο πολύ θα έμπαινε μέσα στο ρόλο και πόσο διαχρονικός θα γινόταν ο Τόνι Μοντάνα. Υπάρχει λόγος που τον γουστάρει μέχρι σήμερα το ορίτζιναλ αντρικό κοινό.
Γιατί ο Τόνι εκπροσωπούσε δύο πράγματα που κάθε άντρας έχει υποχρέωση να διαθέτει: φιλοδοξία και κότσια. Για να φτάσεις και να αγγίξεις το δικό σου όνειρο, όποιο όνειρο και αν είναι αυτό, χρειάζεσαι και τα δύο. Γι’ αυτό και μέχρι σήμερα κανένας ήρωας δεν κατάφερε να αντιγράψει τον Τόνι Μοντάνα. Κάποιοι έφτασαν κοντά, αλλά η φανέλα είναι βαριά.
Ο Τόνι το είπε στον Αλεχάντρο Σόσα πιο ξεκάθαρα. «Το μόνο που έχω είναι τ’ αρχίδια μου». Μία κουβέντα που μπορεί να θεωρήσεις πεζή, αλλά κρύβει μεγαλύτερη σοφία απ’ ότι δείχνει. Στο τέλος της ημέρας το μόνο που έχει σημασία, είναι ποιος δεν θα σκύψει σαν κουτάβι. Ποιος θα σταθεί στο ύψος του και θα παίξει ακόμα και τα ρέστα του για να βγει νικητής. Και ο Τόνι εκπροσωπεί ακριβώς αυτό: τον τύπο που δεν θέλει να το βάλει κάτω, όσο αντίξοες και αν είναι οι συνθήκες, όσο και αν όλοι τον έχουν στόχο.
Και αν πέσει, τουλάχιστον θα το κάνει με το κεφάλι ψηλά.
