Πώς λειτουργεί η ισορροπία πατέρα-γιου όταν λείπει ο εξισορροπητικός παράγοντας της μητέρας; Στην άνοιξη του greek weird wave η ενδοσκόπηση στην ελληνική οικογένεια την θεώρησε σαν ένα αδιαίρετο, αδιάσπαστο σύνολο το οποίο όσο δυσλειτουργικό κι αν είναι, είναι καταδικασμένο να ζει μαζί σαν ένα σώμα με προβληματικά ζωτικά όργανα. Το Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη ακολουθεί μια διαφορετική οδό βάζοντας τη σχέση ενός πατέρα κι ενός γιου υπό το πρίσμα της απουσίας της μητέρας, του βασικού συνεκτικού δεσμού των μελών μιας οικογένειας.
Η ταινία που ξεκίνησε την ενδοσκόπηση της ελληνικής οικογένειας
Το φόντο της πλοκής θυμίζει Μακεδονία, τα ψυχρά χρώματα, η αποβιομηχάνιση, οι εργασίες εξόρυξης, όλα δείχνουν τη βασανισμένη βόρεια Ελλάδα που έχει υποκαταστήσει τη μητέρα που προσπαθεί να αγαπήσει τα παιδιά της, αλλά δεν μπορεί και να το κάνει με μεγάλη επιτυχία. Σε αυτό το πεδίο ένας πικραμένος γιος κι ένας πικραμένος πατέρας πρέπει να μάθουν να συνυπάρχουν αφού πρώτα ανακαλύψουν ότι αυτό που νιώθουν σαν μίσος δεν είναι κάτι άλλο από ενοχή για τον ίδιο τους τον εαυτό και πείσμα γαϊδουρινό.
Η ηθική δοκιμάζεται σε πολλά επίπεδα στην εξέλιξη του Digger και με διαφορετικό τρόπο. Η οικονομική ανάπτυξη εις βάρος του περιβάλλοντος δεν είναι ένα νέο εύρημα, αλλά αυτή τη φορά αποφεύγεται ο υπερβολικός λυρισμός, αν και η μεταφυσική αγάπη για το δάσος, τα δέντρα και ζώα του δάσους είναι διάχυτη. Η προστασία του δάσους απέναντι στις εξορύξεις είναι μια μάχη οπισθοφυλακής για τις αξίες μιας οικογένειας, ακόμα κι αν αυτή είναι μόνο ένας μεσήλικας πατέρας κι ένας γιος. Η εξαφάνιση του δάσους θα φέρει και στους δύο οικονομική ευημερία, αλλά είναι μάλλον απίθανο να επιδιορθώσει την τραυματισμένη σχέση που έχουν μεταξύ τους.
Ο Γιάννης Οικονομίδης διηγείται ιστορίες πίσω από κλειστές πόρτες
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι μια επιβεβαίωση του δόγματος ότι τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία, αλλά είναι κάτι βαθύτερο. Οι σχέσεις δύο ανθρώπων που έχουν χαλάσει επειδή δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και όχι επειδή μισιούνται πραγματικά, η οικονομική ευρωστία είναι σαν ένα πανάκριβο περσικό χαλί κάτω από το οποίο θα κρύψουν τα προβλήματά τους. Το σοκ από τον φόβο της οριστικής απώλειας δρα περισσότερο επουλωτικά και λιγότερο σαν κάθαρση με όρους τραγωδίας.
Η μεγαλοφυία του τέλους του Digger είναι ότι δεν πρόκειται για ένα happy ending, αν και τα στοιχεία κωμωδίας που έχει η επίμαχη σκηνή, κάνει ό,τι μπορεί για να το καταφέρει. Είναι το πρώτο κεφάλαιο μιας μακράς ιστορία αποκατάστασης που ξεκινάει για τη σχέση μεταξύ πατέρα και γιου αμέσως μόλις σβήσουν τα φώτα. Δεν είναι σίγουρο ότι θα τα βρουν και θα ζήσουν μαζί χαρούμενοι για πάντα. Άλλωστε η απουσία τη μάνας και η ηλικία τους δεν είναι παράγοντες που βοηθούν σε αυτό. Θα μάθουν όμως μέσα από τη διαδικασία που δεν βλέπουμε να ανέχονται ο ένας τον άλλον και να ζουν όσο μαζί θέλουν και όσο μακριά θέλουν αποδεχόμενοι τις παραξενιές και την προσωπικότητα του άλλου. Αν σωθεί και το περιβάλλον μαζί με τη σχέση τους, τότε ακόμα καλύτερα. Η άνοιξη στη Μακεδονία είναι μαγική εποχή κι ας μην προλάβαμε να τη δούμε στο Digger.