Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε ιστορικά πρόσωπα με μυθικά, ως προς το εντυπωσιακό ιστορικό τους αποτύπωμα, χαρακτηριστικά δηλώνει περισσότερα για εμάς, παρά για τα ίδια τα πρόσωπα αυτά. Αυτό δεν συμβαίνει γιατί δεν ζουν πλέον για να υπερασπιστούν τη δική τους αλήθεια, αλλά γιατί όσο και να πασχίζει κάποιος να αποδείξει ένα έωλο POV, το μόνο που θα καταφέρει είναι να προσφέρει άφθονο και γάργαρο γέλιο.
Η καλύτερη σειρά του Netflix αυτή τη στιγμή
Πριν πάμε στην επιμαχη Κλεοπάτρα του Netflix, ας πάμε λίγο πιο πίσω, εντελώς συμπτωματικά στις ρίζες της, και τη συνέχεια λίγο πιο μετά από τη βασιλεία της, αλλά πάντα στην ίδια περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Τα σπουδαία ιστορικά πρόσωπα, των οποίων η φήμη ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια της επικράτειας στην οποία έζησαν, αλλά και του χρόνου στον οποίο έζησαν, έχουν τη μοίρα να γνωρίζουν πολλούς υποψήφιους επιγόνους στο απώτερο μέλλον. Είναι μια αντίστροφη πορεία από αυτή της πολλαπλής πατρότητας που γνωρίζουν τα ίδια αυτά πρόσωπα. Όπως ακριβώς συμβαίνει με την έριδα των πόλεων που προσπαθούν εδώ και αιώνες να αποδείξουν ότι αυτές είναι η πατρίδα του Ομήρου, το ίδιο συμβαίνει και με τους απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μπορεί τα σλαβικά φύλα με τη μορφή που τα γνωρίζουμε να ήρθαν στα Βαλκάνια αιώνες μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά αυτό δεν εμπόδισε σε τίποτα να φτιαχτεί ένας εθνικός μύθος που να περιλαμβάνει και αυτόν σε μία γειτονική μας χώρα. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία το τεράστιο λογικό άλμα που επιχείρησαν γιατί έτσι είναι στο μυαλό τους, γιατί έτσι πιστεύουν.
Επανερχόμενοι στο ότι δεν έχει σημασία στο πώς επιλέγουμε εμείς την οπτική γωνία μελέτης ενός ιστορικού προσώπου, ακόμα και κάποιος τρίτος δεν έχει πρόβλημα στο να αποκαλεί τους βόρειους γείτονές μας σκέτο Μακεδόνες, δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να υποστηρίξει ότι ο Μέγας Αλέξανδρος μιλούσε μια γλώσσα που να μοιάζει με τα «Μακεδονικά» και σίγουρα δεν έγραφε με το κυριλλικό αλφάβητο που εφευρέθηκε μερικούς αιώνες ακόμα αργότερα.
Το ιδανικό φινάλε του Last Kingdom
Παραμένοντας στην ανατολική Μεσόγειο, εμείς γιατί κάποιοι άλλοι πολύ μακριά από εδώ βλέπουν αλλιώς τα πράγματα, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο Ιησούς σαν ιστορικό πρόσωπο πρέπει να έμοιαζε αρκετά σε εμάς τους Έλληνες. Αυτό δεν εμπόδισε όμως τους δυτικούς Χριστιανούς να απεικονίσουν σε αγάλματα, αγιογραφίες, ακόμα και ταινίες τον Ιησού σαν ξανθό γαλανομάτη, μία μορφή που δυσκολευόμαστε να φανταστούμε να περπατά στη Γαλιλαία πριν από δύο χιλιετίες.
Ο λόγος που επιλέχθηκε αυτή η μορφή για τον Ιησού, είναι η ίδια ανάγκη που οδήγησε και στη θεωρία της σλαβικής καταγωγής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι άνθρωποι που θέλουν να έχουν ρίζες σε ένα ιστορικό πρόσωπο που τους μοιάζει αδιαφορώντας για ιστορική ακρίβεια.
Ερχόμαστε στο σήμερα (;) και τη βασίλισσα Κλεοπάτρα. Στη σειρά με δραματικά και ελαφρά ντοκιμαντερίστικα χαρακτηριστικά, τη θρυλική βασίλισσα της Αιγύπτου υποδύεται η Βρετανίδα ηθοποιός Adele James. To «πρόβλημα» με την James είναι ότι είναι αφρικανικής καταγωγής και με το αφρικανικής εννοούμε μαύρης ή υποσαχάριας γιατί γεωγραφικά και η Αίγυπτος ανήκει στην Αφρική.
H ταινία του Netflix που τολμάει να μπει στα άδυτα της κουζίνας των μεγάλων σεφ
Καταγόμενη από τους Πτολεμαίους, η Κλεοπάτρα δεν έχει μεγάλες πιθανότητες να ήταν μαύρη, ελαφρά μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να έμοιαζε με την Elizabeth Taylor, αλλά και πάλι. Άρα έχουμε να κάνουμε με κάποια πολιτισμική συνωμοσία που θέλει ντε και καλά να δώσει μεγαλύτερο ρόλο στην πολιτιστική συνεισφορά της μαύρης φυλής; Μάλλον όχι, γιατί η συζήτηση γίνεται με την μπάλα στην εξέδρα.
Το ότι ο ρόλος της Αφρικής στην παγκόσμια ιστορία είναι παραγκωνισμένος δεν είναι κάποιο μεγάλο μυστικό. Η αποικιοκρατία, το εμπόριο σκλάβων, το Απαρτχάιντ, η προκατάληψη και ο ρατσισμός είναι υπαρκτά ζητήματα. Τα πρώτα λύθηκαν και τα υπόλοιπα είναι προς επίλυση. Το ζήτημα είναι αλλού.
Το Netflix όπως και κάθε άλλη επιχείρηση δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να διδάξει σωστή ιστορία. Δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση και να διαστρεβλώσει την ιστορία. Είναι μία ακόμα επιχείρηση και όπως όλες οι επιχειρήσεις, το μόνο που θέλει είναι να βγάλει λεφτά. Και όλοι ξέρουμε ότι τα λεφτά έρχονται με διαφήμιση.
Επειδή δεν υπάρχει κακή διαφήμιση και η καλύτερη διαφήμιση είναι η δωρεάν διαφήμιση, όλο αυτό που γίνεται είναι μια πάρα πολύ καμπάνια για το Netflix και αυτό το κείμενο δεν ξεφεύγει από αυτό το πλαίσιο. Οι παραγωγοί της σειράς ήξεραν πολύ καλά ότι κάποιοι θα «τσιμπήσουν» με την επιλογή της Adele James και αυτοί θα αναλάβουν να κάνουν viral τη σειρά στα social media χωρίς να ξοδέψουν ούτε ένα ευρώ.
Η αντίδραση όσων προσβάλλονται από την εικόνα της μαύρης Κλεοπάτρας, άγνωστο αν υπάρχει κάποιος Πτολεμαίος ανάμεσά τους, εξασφάλισε την αντίδραση όσων υπερασπίζονται την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης και κάπως έτσι γράφονται σεντόνια, όχι για μία σειρά, αλλά για ένα τρέιλερ σειράς. Αυτό λέγεται marketing και όχι παραχάραξη της ιστορίας και η καλλιτεχνική ελευθερία είναι μόνο ένα εργαλείο, όχι ιδεολογία. Αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να το εμπεδώσουμε καλύτερα αν ποτέ βρεθούμε μπροστά στον υπαρκτό κίνδυνο του να τη χάσουμε.