Λένε ότι ο πιο εύκολος τρόπος για να πεις σοβαρά πράγματα που δύσκολα λέγονται, είναι το χιούμορ και η σάτιρα. Στην περίπτωση που αυτά τα πράγματα είναι ανοιχτές πληγές, τότε το μαύρο, πικρό χιούμορ είναι σαν κάτι να λύνει τη γλώσσα, αλλά και αυτόν τον κόμπο στον λαιμό που κάνει οδυνηρό ακόμα και την παραμικρή κίνηση κατάποση σάλιου. Ο Martin McDonough συναντήθηκε και πάλι με τους Brendan Gleeson και Colin Farrell, και αυτή τη φορά η ιρλανδική τριάδα παίρνει μια σουρεαλιστική αφορμή, την ντύνει με μαύρο χιούμορ και καταπιάνεται με έναν θεσμό που όλοι λένε ότι περνάει κρίση.
Μπαίνει στη ζυγαρία η φιλία απάναντι στο δίκαιο;
Αυτό το κείμενο δεν περιέχει spoilers, για την ακρίβεια δεν θα ασχοληθεί καθόλου με την πλοκή του The Banshees of Inisherin, κατά βάση δεν είναι καν κινηματογραφικό με μοναδική εξαίρεση μια παραίνεση προς όλους όσους δεν έχουν δει το In Bruges, να το δουν και στη συνέχεια να δουν και τη φετινή οσκαρική ταινία με την φοβερή και τρομερή τριάδα από την Ιρλανδία. Θα ασχοληθεί όμως με την αντρική φιλία και το πόσο δύσκολο είναι να συντηρηθεί, ειδικά στις μέρες μας.
Η αντρική φιλία είναι ίσως η πιο μεταφυσική μορφή των ανθρωπίνων σχέσεων, αυτή με τη μικρότερη λογική αν προτιμάτε. Αν πάρουμε για παράδειγμα τις άλλες σχέσεις μας, ερωτικές, οικογενειακές, επαγγελματικές κλπ, τα κριτήρια με τις οποίες τις συνάπτουμε είναι με πολύ πιο λογικά κριτήρια. Οι πιο απλές είναι οικογενειακές, αγαπάμε τους γονείς μας, τα παιδιά και τα αδέρφια μας γιατί αυτό μας επιτάσει το ένστικτο, οι κοινωνικές συμβάσεις και η παιδεία που λαμβάνουμε. Στις οικογένειες που διαλέγουμε να φτιάξουμε aka στις ερωτικές που μπορεί να εξελιχθούν σε κάτι πιο θεσμικό ελέω Θεού ή δημάρχου, βάζουμε κριτήρια αισθητικά και πνευματικά, τα οποία αμφότερα στηρίζονται πάνω σε κάποιες προϋποθέσεις. Στη φιλία όμως τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.
Γιατί κάνουμε φίλους στα πιο αναπάντεχα μέρη;
Αν σκεφτούμε ότι έχουμε φίλους από το σχολείο, πολλές φορές από το δημοτικό, είναι δύσκολο να πούμε ότι είχαμε θέσει από τότε αυστηρά κριτήρια επιλογής φίλων. Τις περισσότερες φορές υπήρχε μια τυχαιότητα, η θέση του θρανίου τις περισσότερες φορές ήταν ρουλέτα που καθόριζε την μπίλια. Από εκεί και πέρα κάπως έτσι συνεχίζουμε να κάνουμε φίλους, ακόμα κι αν μας χωρίζουν δεκάδες άλλα πράγματα, από τις αθλητικές ομάδες, μέχρι ιδεολογικές διαφορές, τίποτα δεν μοιαζει ικανό να χαλάσει μια καλή φιλία.
Ακριβώς επειδή νομίζουμε ότι δύο ή και περισσότεροι άντρες εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους μπορούν να γίνουν φίλοι, τίποτα δεν μπορεί και να τους χωρίσει, επειδή μυστηριωδώς κάτι ακατανόητο τους ένωσε δεν μπορεί να κατανοηθεί και το γιατί να μπορούσε να χαλάσει. Πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι ζουν με αυτή την βεβαιότητα.
Στο In Bruges είδαμε το πρώτο σκέλος αυτού του δράματος, τον ανεξήγητο μηχανισμό με τον οποίο μπορούν δύο άντρες να γίνουν φίλοι όταν δεν τους ενώνει τίποτα, ακόμα και στο φανταστικό σενάριο που ο ένας είναι πληρωμένος δολοφόνος με αποστολή να σκοτώσει τον άλλον, τραβηγμένο σενάριο, αλλά μέσα από το γλυκόπικρο μαύρο χιούμορ καταλάβαμε όλοι τι ήθελε να πει. Στο Banshees of Inisherin βλέπουμε το άλλο σκέλος, το πιο τραγικό, ότι μία φιλία μπορεί να χαλάσει και μάλιστα να ανακοινωθεί με το τον πιο απλό και ψυχρό τρόπο, «Απλά δεν σε συμπαθώ πια»
Οι έρευνες που δείχνουν ότι η αντρική φιλία περνάει κρίση είναι αποκαρδιωτικές. Οι ενήλικες που δηλώνουν ότι δεν έχουν ούτε έναν κολλητό αυξάνονται συνέχεια. Τα χόμπι και μπαρότσαρκες λιγοστεύουν, με τη δουλειά και τις οικογενειακές υποχρεώσεις να πνίγουν τους σύγχρονους άντρες. Τα αίτια αυτού του φαινομένου έχουν αναλυθεί έως ένα βαθμό και θα συνεχίσουν να αναλύονται, μερικά τα έχουμε αναφέρει κι εμείς εδώ. Οι Gleeson και Farrell δεν ασχολούνται με τον πυρήνα αυτών των προβλημάτων, αλλά με κάτι πιο απλό και πιο ζωτικό σε σημασία.
Η αντρική φιλία τελικά, παρά τον όποια έλλειψη λογικής εμφανίζει στα γεννοφάσκια της, είναι μια σχέση όπως όλες οι υπόλοιπες, οι οικογενειακές, οι ερωτικές και οι επαγγελματικές. Είναι φυτό που έχει ανάγκη από πότισμα, από ενδιαφέρον, από αγάπη και από προσπάθεια. Ασχοληθείτε περισσότερο με τους φίλους σας, σας έχουν ανάγκη και τους έχετε κι εσείς.
