H παγκοσμιοποίηση, αυτός ο δαίμων της ανθρωπότητας, προσέφερε άθελά του μια καταπληκτική υπηρεσία μέσα από τις αλλεπάλληλες χρηματοπιστωτικές κρίσεις των τελευταίων ετών, απογύμνωσε το τραπεζικό σύστημα από την ομιχλώδη περιρρέουσα ατμόσφαιρα που κάλυπτε τα πεπραγμένα του. Δηλαδή και τώρα εν κρυπτώ γίνονται, πίσω από κλειστείς πόρτες στους τελευταίους ορόφους ουρανοξυστών, αλλά γνωρίζουμε πολύ ότι γίνονται και το πώς ακριβώς.
Αυτή η γνώση, η οποία προσφέρθηκε απλόχερα με την κατάρρευση της Lehmans Brothers, γέννησε μια νέα μεγάλη ανάγκη στον κόσμο, έναν διακαή πόθο εξυγίανσης των όρων με τους οποίους παίζεται το παιχνίδι. Γιατί στην τελική αυτό που αποδείχτηκε με τα τοξικά ομόλογα και το παιχνίδι των επιτοκίων, είναι ότι τα πιο καλοστημένα σκάνδαλα έχουν απολύτως νόμιμα θεμέλια και το αν από απληστία θα γλυκοκοιτάξουν την παρανομία, είναι μονάχα θέμα πιθανοτήτων. Αυτή η νομιμότητα πάνω στην οποία παίζονται τα βρώμικα χρηματοπιστωτικά παιχνίδια ήταν το έδαφος πάνω στο οποίο άνθισε η καλλιέργεια των κρυπτονομισμάτων, αλλά και των NFTs στη συνέχεια.
Αν ένα σύστημα είναι τόσο διεφθαρμένο που δεν αλλάζει, αλλά δεν μπορείς και να το καταργήσεις γιατί οι ρίζες του είναι πανίσχυρες, καίτοι σάπιες, τότε απλά το παρακάμπτεις. Τα κρυπτονομίσματα, πέρα από τις βαριές οι οικονομοτεχνικές και νομισματικές μελέτες, έχουν στον πυρήνα τους την παράκαμψη των κεντρικών τραπεζών και το κόψιμο των δεσμών με τους μεγάλους παίκτες της εμπορίας του χρήματος. Ωραία όλα αυτά στη θεωρία, αλλά στην πράξη;
Ποιος είναι ο μυστηριώδης Sam Bankman-Fried;
Η ιστορία της FTX δεν είναι κάτι περισσότερο από ένας ακόμα πύργος από τραπουλόχαρτα που έπεσε από το ίδιο του βάρος. Κάθε απόπειρα ελέγχου της ροής του χρήματος μέσα από την συγκέντρωσή του, ή την παρακράτηση μέρους αυτού, δεν μπορεί να έχει στοιχεία αυτορρύθμισης. Ακόμα κι αν κάποιος δεν είναι φύσει λαμόγιο ώστε να παντελονιάσει τα λεφτά και να πάει στις Μπαχάμες (οι οποίες τελικά έχουν συμφωνία έκδοσης με τις ΗΠΑ) δεν γίνεται να μην μπει στη λογική της επανεπένδυσης ενός μέρους των χρημάτων που έχουν συσσωρευτεί. Αυτή άλλωστε είναι και η φύση, αλλά και η κινητήριος δύναμη του καπιταλισμού που δίνει τη δυνατότητα στο χρήμα να αναπαράγει τον εαυτό του.
Το ποιο ακριβώς ποσοστό επανεπενδύεται είναι ζήτημα ερμηνείας. Αν είναι δικά σου τα λεφτά τα πετάς σε ένα βαρέλι και τα καις, γούστο σου καπέλο σου. Αν διαχειρίζεσαι χρήματα άλλων και μάλιστα πολλά, δεν είναι και τόσο απλό. Δεν είναι ότι απλά παίζονται περιουσίες και αποταμιεύσεις, δεν είναι καν ότι τζογάρονται στεγαστικά και συντάξεις, είναι ότι σαν μια άλλη Lehmans Brothers μπορεί να σκάσει με τέτοιο τρόπο που να πάρει μαζί στο βυθό κι άλλους. Το ηθικό δίδαγμα, αν υπάρχει ως τέτοιο, είναι ότι ένα παράλληλο σύστημα νομισμάτων που θεωρητικά αυτορυθμίζεται, είναι το ίδιο τοξικό με ένα διεφθαρμένο κλασικό τραπεζικό σύστημα.
Τελικά χρειαζόμαστε κανόνες στη διακίνηση του χρήματος, όπως χρειαζόμαστε κανόνες κυκλοφορίας στον δρόμο, το θέμα είναι το ποιος θέλει και μπορεί να τους εφαρμόσει. Ίσως το παραμύθι των κρυπτονομισμάτων με τον άπληστο δράκο να ανοίξει μια νέα συζήτηση, χωρίς πρίγκιπες που θα έρθουν να μας σώσουν, αλλά με κανονικό χτίσιμο τειχών που θα προστατεύουν το βιος μας.
