Το πραξικόπημα του 1967 μοιάζει για κάποιους σαν έναν αραχνιασμένο ντουλάπι. Ένα από εκείνα που δεν βρίσκει λόγω να ανοίξει ή που φοβάται να ανοίξει. Οι παλαιότεροι μας το έλεγαν όταν ήμασταν παιδιά στους σχολικούς εορτασμούς για το Πολυτεχνείο. «Μαύρες μέρες, να εύχεστε να μην έρθουν ποτέ». Όσοι υπήρξαν θύματα εκείνης της περιόδου, έχουν ακόμα τα κατάλοιπα της χούντας, μέσα τους και έξω τους. Και υπάρχουν, φυσικά, και εκείνοι που θεώρησαν το πραξικόπημα των συνταγματαρχών ως ένα «αναγκαίο κακό» που έπρεπε να τα βάλει με «αναρχικά στοιχεία».
Πολλές είναι οι απόψεις γύρω από το πραξικόπημα και η μεγάλη νίκη της δημοκρατίας, είναι να υπάρχει ο χώρος να εκφράζονται οι απόψεις αυτές. Αυτό θα κάνει πάντα καλύτερη την δημοκρατία από οποιαδήποτε δικτατορία. Ο τρόπος που στο τέλος η Πολιτεία αντιμετώπισε την κατάσταση, οργανώνοντας δηλαδή κανονική δίκη όπου η ακροαματική διαδικασία ήταν ανοιχτή για το κοινό, έδειξε πως η μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας ξεκινούσε με πίστη στα δημοκρατικά ιδεώδη παρόλες τις ουλές που άφησε η χούντα στους «αντιφρονούντες». Η δίκη αυτή έμεινε στην ιστορία ως μία μεγάλη νίκη της δημοκρατίας, έδωσε στην Ελλάδα μία πιο ισχυρή θέση στην τότε ΕΟΚ που ήταν απλά μία ιδέα προς ανάπτυξη και άφησε μια γενικότερη άποψη στο κοινό πως σε μία χώρα που γέννησε την δημοκρατία, δεν υπήρχε χώρος για πραξικοπήματα και τανκ.
Και πάλι ωστόσο, αν όλα τα παραπάνω αφήνουν κάποιους σκεπτικούς, υπάρχει μία ακόμη μελανή σελίδα της επταετίας που δεν θα έπρεπε να αφήσει κανένα να προσπαθήσει να βρει δικαιολογίες. Μία άλλη δίκη, που ξεκίνησε στις 7 Αυγούστου του 1975, έβαζε ξανά στο εδώλιο στρατιωτικούς αλλά για ένα θέμα που μέχρι τότε, είχε γίνει μόνο μερικώς γνωστό στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σουηδία και όπου αλλού υπήρχαν άνθρωποι που ξέφυγαν από τα νύχια της χούντας. Η περίφημη Δίκη των Βασανιστών είναι ένα γεγονός που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι σημερινοί νέοι, αλλά που δεν πρέπει να ξεχαστεί ποτέ καθότι οι πρωταγωνιστές της είχαν μόνο ένα στόχο: την ανθρώπινη εξαθλίωση.
Τα περίφημα πειθαρχία του ΕΑΤ ΕΣΑ δεν έκαναν καμία διάκριση. Άντρες και γυναίκες, φοιτητές και δημοκρατικοί αξιωματικοί, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, βρέθηκαν κάποια στιγμή στα χέρια των στρατονόμων που μεταμορφώθηκαν σε βασανιστές. Αυτό, είναι ένα γεγονός. Δεν έχει να κάνει με πολιτικές ιδεολογίες και πραξικοπήματα, με το Πολυτεχνείο, τη Νομική ή οποιαδήποτε άλλη αντιδικτατορική δράση. Ασχέτως το πόσο θέλει κάποιος να γράφει σχόλια σε βίντεο του YouTube για τις «πληγές της Μεταπολίτευσης» και τους «πουλημένους πολιτικούς», κανένα από όλα αυτά τα σχόλια δεν αλλάζουν το γεγονός ότι βασανίστηκαν άνθρωποι με συστηματικό τρόπο. Μαστιγώθηκαν με καλώδια, δέχτηκαν ηλεκτροσόκ, έμειναν ορθοστασία για μερόνυχτα, χτυπήθηκαν αλύπητα με γκλοπ, μπουνιές και κλωτσιές, σοδομίστηκαν και έλαβαν μέρος σε εικονικές εκτελέσεις. Τα παραπάνω δεν επιβεβαίωσαν μόνο τα ίδια τα θύματα στο στρατοδικείο της δίκης των βασανιστών, αλλά και πρώην στρατονόμοι που ομολόγησαν όσα είδαν αλλά και σε όσα συμμετείχαν οι ίδιοι.
Πηγή: ErtNews
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παρακολουθήσει κανείς το σωσμένο αρχείο, βλέποντας τις δηλώσεις των τότε κατηγορουμένων της ΕΣΑ, οι οποίοι εν όψει του…κομμουνιστικού κινδύνου έφτασαν στο σημείο να καταφύγουν σε απάνθρωπες ενέργειες. Στο αρχείο αυτό αναφέρεται και ο βασανισμός σε δημοκράτες Έλληνες αξιωματικούς, όπως τον Σπύρο Μουστακλή, τους συμμετέχοντες στο Κίνημα του Ναυτικού και στον αείμνηστο Αλέκο Παναγούλη που εμφανίζεται ως μάρτυρας κατηγορίας. Υπάρχουν και άλλα λιγότερο γνωστά από την δίκη, που έχει αποκαλύψει ο Χρίστος Βασιλόπουλος σε ομώνυμο ντοκιμαντέρ στη Μηχανή του Χρόνου. Από αστυνομικούς που συγκέντρωναν ποσά υπέρ των κατηγορουμένων, μέχρι οικογένειες που δεχόντουσαν απειλητικά τηλεφωνήματα ώστε να μην εμφανιστούν και να καταθέσουν στο δικαστήριο. Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Γιαννόπουλος, ήταν παρών στη δίκη εκπροσωπώντας τις οικογένειες των θυμάτων, ενώ ο μετέπειτα συγγραφέας και αρθρογράφος της Πρώτης, Μιχαήλ Ζούβελος, εκτέλεσε στη δίκη χρέη στρατιωτικού εισαγγελέα αποκαλύπτοντας στις κάμερες το βαρύ κατηγορητήριο.
Το ακόμη πιο σημαντικό, είναι να γνωρίζει ο κόσμος πως εκτός από τα μεγάλα κεφάλια της ΕΣΑ, οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι «έπεσαν στα μαλακά» με μικρές ποινές, κάτι που θεωρήθηκε σκάνδαλο για την εποχή και τον κόσμο να θεωρεί υπαίτια την κυβέρνηση Καραμανλή. Όμως αυτή η ιστορία, συνεχίζει να είναι η πιο σκοτεινή από όλες της επταετίας. Το πώς τα στρατόπεδα και οι στρατονόμοι μετέτρεψαν τους νεοσύλλεκτους σε πεινασμένα αγρίμια, το πώς τους έμαθαν να βασανίζουν συστηματικά τους κρατούμενους και έγραψαν τις σελίδες αυτές με αίμα. Είναι από εκείνες τις ιστορίες που πρέπει να συνεχίσουμε να λέμε, με τα ντοκουμέντα να συνεχίζουν να υπάρχουν στο διαδίκτυο και με τα απομεινάρια εκείνης της εποχής στο Πάρκο Ελευθερίας, να έρχονται να διδάξουν το πόσο σκοτεινή μπορεί να γίνει μία ανθρώπινη ψυχή.
Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που βασανίστηκαν, κουβάλησαν εκείνες τις ημέρες μέσα τους μέχρι το θάνατό τους. Ήταν απλά νέα παιδιά, κορίτσια όλων των ηλικιών, μανάδες και πατεράδες, αδερφοί και αδερφές. Για κάποιους από εμάς, ήταν οι πατεράδες μας. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε στη μνήμη τους, είναι να μην αφήσουμε τον κόσμο να ξεχάσει.
«Μυρίζει ο διάδρομος ιώδιο
κι αυτόν στο βάθος τον φέραν σηκωτό.
Αποβραδίς τον είχαν στο υπόγειο,
ηλεκτρισμένο θα `ταν το καλώδιο
που θα τ’ αγγίζανε στο στόμα το κλειστό».
- Μίκης Θεοδωράκης
