Ναρκισσισμός. Ίσως η μάστιγα της εποχής μας. Στην εποχή των social media, η ναρκισσιστική συμπεριφόρα εντείνεται. Η εμμονή με τις selfies είναι ένα σημάδι ότι κάτι αρχίζει να μην πηγαίνει καλά και εκεί είναι η στιγμή που οι ψυχολόγοι αρχίζουν να σημειώνουν στα μπλοκάκια τους, το φαινόμενο. Ωστόσο πώς μπορείς να καταλάβεις έναν νάρκισσο και ποια είναι η ατάκα που χρησιμοποιεί συχνά για να δικαιολογήσει την κακή του συμπεριφορά;

Η Dr. Ramani Durvasula είναι καθηγήτρια ψυχολογίας και συγγραφέας που ειδικεύεται στη ναρκισσιστική συμπεριφορά και βοηθά τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν τα ενδεικτικά σημάδια κακοποίησης του ναρκισσισμού στις σχέσεις. Σ’ ένα video που ανέβασε στο κανάλι της στο Youtube, υπογραμμίζει μία κοινή ατάκα που χρησιμοποιούν οι ναρκισσιστές για να ομαλοποιήσουν την κακή συμπεριφορά τους σε έναν φίλο ή σύντροφο: «Κανείς δεν είναι τέλειος».

Όπως εξηγεί η Ramani, η μεγαλύτερη πρόκληση με αυτή την ατάκα είναι ότι από μόνη της είναι αδύνατο να διαφωνήσει κανείς, γιατί είναι αλήθεια.

«Η τελειότητα είναι μια ανόητη λέξη όταν πρόκειται για την κατανόηση των ανθρώπινων όντων και των ανθρώπινων σχέσεων», λέει. «Το να λες ότι κανείς δεν είναι τέλειος είναι σαν να λες ότι ο ήλιος είναι καυτός. Το θέμα είναι ότι αυτή η ιδέα του “κανείς δεν είναι τέλειος” χρησιμοποιείται επίσης συχνά σε ναρκισσιστικές σχέσεις ως ένας τρόπος να δικαιολογηθούν μεγάλα λάθη όπως απιστία ή μεγάλα ψέματα ή προδοσίες».

Όταν ένας ναρκισσιστής χρησιμοποιεί αυτή τη φράση, τοποθετώντας τις συγκεκριμένες επιβλαβείς ενέργειές του στο πλαίσιο μιας καθολικής αληθοφάνειας, διαιωνίζει περαιτέρω το gaslighting (σ.σ. μέθοδος ψυχολογικής χειραγώγησης της οποίας στόχος είναι η σπορά αμφιβολιών σε ομάδα ατόμων, έτσι ώστε να μην είναι βέβαια για την ίδια τους τη λογική και αντίληψη) που είναι πιθανό να συμβαίνει ήδη σε μία σχέση. Κι αν ο σύντροφος του ναρκισσιστή είναι ένα άτομο με ενσυναίσθηση που προσπαθεί να δει το επιχείρημα και από τις δύο πλευρές, αυτή η άμυνα μπορεί συχνά να λειτουργήσει ως τακτική απόσπαση της προσοχής.

«Παρέχει στο ναρκισσιστικό άτομο μια γρήγορη δικαιολόγηση, η συζήτηση απομακρύνεται από το ψέμα ή την κακοποίηση και περνά σε μία κουβέντα για το “κανείς δεν είναι τέλειος”», αναφέρει. «Σε βάζει σ’ ένα αδιέξοδο».

Έτσι θα καταλάβεις έναν νάρκισσο

Αυτό γίνεται ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα όταν ενισχύεται από άτομα εκτός της σχέσης που μπορεί να προσπαθούν να προσφέρουν υποστήριξη ή συμβουλές, αφήνοντας το θύμα να αισθάνεται σαν να είναι παράλογο. Σε κάθε είδους σχέση, αν κάποιος σας πλησιάσει με την άμυνα «κανείς δεν είναι τέλειος», η Durvasula συνιστά να κάνετε μερικές ερωτήσεις στον εαυτό σας. Πόσο επιβλαβές ήταν αυτό που έκαναν; Είναι αυτή η κακή συμπεριφορά μεμονωμένη ή επαναλαμβάνεται; Και ο σύντροφός σας κάνει μια προσπάθεια να αλλάξει για να μην ξανακάνει το ίδιο λάθος;

Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα αποκαλύψουν όλη την αλήθεια με τον πιο κρυστάλλινο τρόπο.