Είμαστε πλέον στο σημείο που μπορούμε να μετρήσουμε, όχι μόνο ποιοτικά, αλλά και ποσοτικά τη διαφορά που έκανε η τηλεργασία ως παραπροϊόν της πανδημίας. Ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, η τηλεργασία εφαρμόζεται ακόμα σε κάποιον βαθμό. Είναι πλέον εμφανές και κατανοητό ότι η τηλεργασία δεν υπονομεύει τους στόχους μιας εταιρείας, το αντίθετο μάλλον ισχύει.
Ενδεικτικό της τάσης η οποία διαμορφώνεται είναι οι εργασίες προσαρμογής που κάνουν πολλές εταιρείες στην Αμερική. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2025, το 70% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ θα εργάζεται από τη θαλπωρή του σπιτιού του. Η πανδημία ήταν μόνο η αφορμή, η τηλεργασία θα μείνει γιατί είναι πολύ πιο συμφέρουσα και αποδοτική, πάμε να δούμε γιατί.
Μια παλιά ιδέα που φρεσκαρίστηκε
Βασικό εργαλείο της τηλεργασίας είναι η τηλεφωνική γραμμή η οποία μας δίνει πρόσβαση στο ίντερνετ. Η ίδια η τηλεφωνική γραμμή προϋπήρχε και ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 μια κάποια μορφή τηλεργασίας ήταν εφικτή χάρη στο τηλέφωνο. Το φαξ και το τηλέφωνο έδωσαν τη δυνατότητα στις εταιρείες να μην εξαρτώνται από τη φυσική παρουσία των υπαλλήλων τους στο γραφείο και το μόνο που χρειαζόταν ήταν η ανάπτυξη των δικτύων και μια αφορμή για να πάρει το φαινόμενο διαστάσεις χιονοστιβάδας. Κάποιες τεχνολογικές εταιρείες όπως η Apple και η PayPal είχαν εφαρμόσει πειραματικά μια μορφή τηλεργασίας από την προηγούμενη δεκαετία, όμως η σύνδεση στο ίντερνετ δεν επέτρεπε μια μεγάλης έκτασης εφαρμογή του μέτρου. Τώρα πια οι αντικειμενικές συνθήκες έχουν κάνει εφικτή την τηλεργασία για πάρα πολλούς εργαζόμενους και εταιρείες.
Ο παράγοντας του κόστους
Θυμάστε κάποτε που έλεγαν ότι για να κάνεις τη δική σου επιχείρηση αρκούσε μια τηλεφωνική γραμμή κι ένα domain με την κατάληξη .com; Μπορεί η ιστορία με τις . com να μην εξελίχθηκε και πολύ καλά, όμως οι start ups που πήραν τη θέση τους μοιράζονται πολλές από τις αξίες τους. Μια εταιρεία που βασίζεται στην τηλεργασία μπορεί να γλιτώσει πάρα πολλά χρήματα από την ενοικίαση γραφείων. Σε ορισμένες εταιρείες το κόστος της στέγασης, το οποίο δεν περιορίζεται στο ενοίκιο, μπορεί να φτάσει μέχρι και το 25% του ετήσιου budget αν συνυπολογίσουμε το κόστος ηλεκτροδότησης, καθαρισμού κλπ. Η τηλεργασία προσφέρει μια τρομερή οικονομία οικονομικων πόρων σε αυτόν τον τομέα. Αν βάλουμε και τα χρήματα που εξοικονομούν οι εργαζόμενοι από βενζίνη, χρήση αυτοκινήτου, εισιτήρια κλπ, τότε έχουμε μια κατάσταση από την όποια όλοι κερδίζουν.
Τηλεργασία και παραγωγικότητα
Εδώ είναι η δύσκολη εξίσωση γιατί τα πρώτα στοιχεία ήταν κάπως παραπλανητικά και υπήρχε μια στρέβλωση που έπρεπε να βγει από την εξίσωση. Η οικονομία υπέστη μια τρομερή επιβράδυνση από την πανδημία και συνολικά οι επιχειρήσεις έχασαν περίπου το 20% της αξίας τους σε σχέση με το 2019. Όμως το 2021 σημείωσαν αύξηση του τζίρου κατά 13%. Αυτό σημαίνει ότι η τηλεργασία δούλεψε και μάλιστα ήταν το σωσίβιο που έσωσε τις εταιρείες από μια δεύτερη σερί κακή χρονιά.
Το γραφείο στο σπίτι
Οι εταιρείες που κοίταζαν μπροστά αντιμετώπισαν την τηλεργασία με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και όχι σαν μια λύση μπαλώματος. Έτσι έδωσαν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να φτιάξουν το γραφείο στο σπίτι με έναν εξοπλισμό που να συνδυάζει τα στοιχεία του γραφείου με του οικιακού εξοπλισμού. Το όφελος από αυτή την προσέγγιση έδωσε έναν πιο παραγωγικό εξοπλισμό στους υπαλλήλους και γλίτωσε πολλά χρήματα μακροχρόνια από τις εταιρείες.
Αν δεν πας στο γραφείο, δεν σε πιάνει το άγχος του γραφείου
Το εργασιακό στρες είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της παραγωγικότητας και όχι η τηλεργασία. Αυτό είναι το κοινό μυστικό σε όλες τις εταιρείες οι οποίες προσπαθούν να κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερο στρεσογόνο το εργασιακό περιβάλλον με διάφορες πρωτοβουλίες, από διαλείμματα σε μια ωραία καφετέρια, μέχρι χαρούμενα χρώματα στους τοίχους. Βέβαια ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις τις συνέπειες ενός προβλήματος δεν είναι να παλεύεις με τις επιπτώσεις του, αλλά να εξαλείφεις το αρχικό πρόβλημα. Το άγχος που προκαλείται από το εργασιακό περιβάλλον απλά εξαφανίζεται όταν σταματάς να πηγαίνεις στο γραφείο και κάθεσαι να δουλέψεις ήρεμα και ωραία από το σπίτι.
Κι αν δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική;
Πολύ σύντομα η όλη συζήτηση για το αν η τηλεργασία είναι πιο αποδοτική ή όχι θα σταματήσει γιατί πολύ απλά θα είναι ο κανόνας. Μοιάζει με το debate στις αρχές του 20ου αιώνα μεταξύ αυτοκινήτου και άμαξας, το 1920 δεν υπήρχε καν αυτό το δίλημμα. Η τηλεργασία απέδειξε την αξία της και πολύ σύντομα θα είναι ο κανόνας. Αυτό που μένει είναι να να προετοιμαστούν όσο πιο καλά γίνεται επιχειρήσεις, δημόσιο και εργαζόμενοι στη νέα κατάσταση για να παραμείνουν όσο πιο ανταγωνιστικοί και παραγωγικοί γίνεται χωρίς τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.
