Δεν ξέρω πόσοι γνωρίζετε την ιστορία, αλλά κάποια στιγμή στα μέσα της δεκαετίας του ‘50 όταν το αυθεντικό Rat Pack του Frank Sinatra μεσουρανούσε, ο Dean Martin ερωτεύτηκε παράφορα μία σερβιτόρα κατά την διάρκεια εμφανίσεων της μπάντας στο Σαν Φρανσίσκο. Για πολύ καιρό βρισκόταν σε άσχημη διάθεση, ξεκίνησε να πίνει πιο τακτικά, έχανε πρόβες και πολλές φορές κατέληγε να μην μπορεί να εμφανιστεί επί σκηνής. Όταν ζήτησε από τον μεγάλο Frank να εξαιρεθεί από κάποιες εμφανίσεις και να δείξουν οι υπόλοιποι κατανόηση, ο Sinatra του απάντησε. «Dino, σ’ αγαπώ σαν να είσαι αδερφός μου. Αλλά κάθε άντρας που έρχεται σε αυτή τη ζωή πρέπει να μάθει να τα βρίσκει με τον εαυτό του».
Αυτή είναι μία από τις κουβέντες που φροντίζω να θυμάμαι στη ζωή μου. Φυσικά δεν είναι κάτι το εύκολο. Και αν σας είναι δύσκολο να πιστέψετε εμένα, μπορεί να σας το πιστοποιήσει ο μέσος ψυχολόγος εκεί έξω. Λίγοι άνθρωποι τα βρίσκουν με τον εαυτό τους. Τις περισσότερες φορές χρειάζονται απλά μία αφορμή για να πιάσουν πάτο, αλλά δεν φροντίζουν και να ψάξουν το «γιατί» ώστε να ξανασηκωθούν. Ποιος ξέρει, ίσως ενδόμυχα να μας αρέσει να βρισκόμαστε στον πάτο έτσι ώστε να μας προσέξουν. Αλλά αυτή είναι η στρατηγική των αδύνατων. Ο Frank είχε δίκιο. Ο άντρας που σέβεται τον εαυτό του και αυτή την ζωή που του έδωσε την ευκαιρία να ξεχωρίσει μέσα από εκατομμύρια σπερματοζωάρια και να γεννηθεί, πρέπει να φροντίσει να τα βρει με τον εαυτό του.
Ζούμε όμως σε μία εποχή που όλα τριγύρω μας τρέχουν. Κυριολεκτικά. Οι δουλειές μας, τα παιδιά μας, οι φίλοι μας, η πληροφόρηση, οι ρυθμοί γενικότερα. Ο Noam Chomsky, ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές των καιρών μας, είχε πει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος θυμίζει ένα σκυλί που τρέχει μανιασμένα πίσω από ένα αυτοκίνητο. Δεν θα το πιάσει αλλά ακόμη και να τα κατάφερνε, δεν θα ήξερε τι να κάνει με αυτό. Το ρεζουμέ όμως είναι ότι πράγματι δεν έχουμε και τον χρόνο να κάτσουμε να τα βρούμε με τον εαυτό μας. Να μοιραστώ άλλη μία εξυπνάδα; Ο Richard Burton, αυτός ο μέθυσος τύπος που έριξε στο κρεβάτι μία από τις ωραιότερες γυναίκες που πέρασαν από τον πλανήτη, είχε αναφέρει σε μία συνέντευξή του ότι μία φορά την εβδομάδα αφιερώνει μία με δύο ώρες στο να αναφέρει στον εαυτό του όλους τους λόγους που θεωρεί ότι είναι μαλάκας. Ακούγεται αστείο, αλλά άπαξ και ξεκινήσεις θα βρεις πολλούς λόγους για τους οποίους είσαι πράγματι μαλάκας και ακόμη πιο δύσκολο θα είναι να το παραδεχτείς.
«Είμαι μαλάκας που χτες έβαλα τις φωνές στη γυναίκα μου χωρίς λόγο»
«Είμαι μαλάκας που έκανα σεξ με εκείνη την τύπισσα και δεν της ξαναμίλησα ποτέ»
«Είμαι μαλάκας που ξέχασα τα γενέθλια του κολλητού μου»
«Είμαι μαλάκας που όλο βρίσκω δικαιολογίες για να αναβάλλω τα χαρτιά που μου ζητάει η λογίστρια».
Η λίστα μπορεί να μην έχει τελειωμό. Είναι όμως το πρώτο βήμα για να τα βρει κάποιος με τον εαυτό του. Για να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να ξαπλώσεις στην πολυθρόνα ενός ψυχιάτρου και να του πεις «καλησπέρα, έχω πρόβλημα, γράψτε μου κάτι να πάρω». Παρότι η ψυχοθεραπεία πράγματι θα βοηθήσει, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα σε ρωτήσει ένας καλός επαγγελματίας είναι να αναφέρεις τα αρνητικά σου και όλα όσα δεν σε κάνουν αρεστό στα ίδια σου τα μάτια. Για να μπορέσεις λοιπόν να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να εντοπίσεις ότι υπάρχει. Να μην γίνει δηλαδή το παραπάνω απλά μία άσκηση εμπειρική. Να τελειώσει και να συνειδητοποιήσεις πράγματι όλους τους λόγους που υστερείς (που είσαι μαλάκας δηλαδή) και να κάτσεις να κάνεις κάτι γι’ αυτό.
Αυτή η φάση με την πανδημία, είναι μια καλή ευκαιρία. Ήδη μέσα στα τόσα ποσταρίσματα που γίνονται στα social, θα έχεις διαβάσει πως δεκάδες άνθρωποι έχουν επανεξετάσει τα πράγματα. Σκέφτονται πράγματα που δεν σκεφτόντουσαν πριν, υιοθετούν συνήθειες που προηγουμένως ούτε καν θα περνούσαν από το μυαλό τους και ανακαλύπτουν χόμπι με αγαπημένα πρόσωπα που νωρίτερα δεν είχαν καν χρόνο γι αυτά. Αν λοιπόν έχεις ήδη περισσότερο χρόνο για τον πατέρα σου, την γυναίκα σου, τα παιδιά σου, ίσως είναι καιρός να βρεις και λίγο χρόνο για σένα τον ίδιο. Για το Εγώ σου δηλαδή. Για εκείνον τον τύπο που κρύβεται εκεί μέσα, που έχει αρκετά θέματα και που καιρό τώρα αποφεύγεις να τον δεις γιατί δεν θα σου άρεσε η φάτσα του. Μάλλον γιατί θα έμοιαζε πολύ με τη δική σου. Όμως αυτός ο εγκλεισμός, η απομόνωση, ο χώρος που υπάρχει και κυρίως ο χρόνος μας και όλα έχουν πατήσει ένα διθυραμβικό pause, μπορεί να αποτελέσει την χρυσή τομή της επίλυσης ενός σωρό από προβλήματα. Ήδη λέμε πως «αν είναι να το περάσουμε όλο αυτό με τον κορωνοϊό, ας φροντίσουμε να βγούμε πιο δυνατοί». Δεν βγαίνεις όμως δυνατός επειδή απλά περνάς μία δυσκολία. Συγνώμη, γράψε λάθος. Ναι βγαίνεις, αλλά μπορείς να βγεις πολύ δυνατότερος όταν αποκτήσεις σοφία μέσα από την δυσκολία αυτή.
Μην ξεχνάς ότι θα πρέπει να το συζητήσεις και με τα παιδιά σου.
Ας το κάνει λοιπόν ο καθένας μας με τον τρόπο του. Μπροστά από έναν καθρέφτη. Με ένα ποτήρι ποτό στο μπαλκόνι. Με μία βόλτα στέλνοντας μηνυματάκι για μετακίνηση 6. Με όποιον τρόπο θέλει ο καθένας. Αλλά ας κάτσει να αναλογιστεί. Τον μέχρι τώρα τρόπο ζωής του, τα σφάλματά του, τις εγωπάθειες του, το πείσμα του και κυρίως τον τρόπο που συμπεριφερόταν μέχρι τώρα σε συγκεκριμένα άτομα. Αν όλοι εκείνοι που τον είπαν ψυχρό είχαν δίκιο, αν οι γκόμενες που τον παράτησαν είχαν λόγο και αν στη δουλειά γυρνούν όλοι το κεφάλι με την άλλη. Αν βέβαια σε όλα τα παραπάνω γυρίσει και πει στον εαυτό του «ναι όντως έχουν συμβεί και είμαι ικανοποιημένος με αυτό», τότε κανένα πρόβλημα. Και πάλι θα τα έχεις καλά με τον εαυτό σου. Μπορεί να ακούγεται εγωιστικό, αλλά για να κατακτήσεις τους άλλους πρέπει πρώτα να κατακτήσεις το Εγώ σου. Από τον Βούδα μέχρι τον Καρλ Γιουνγκ και από τον Κομφούκιο μέχρι τον Σωκράτη και τον Λάο Τσε, όλοι αυτοί είχαν ως δείκτη ένα πράγμα: την αυτογνωσία. Υπάρχουν τρεις άνθρωποι για κάθε άνθρωπο εκεί έξω. Αυτός που βλέπουν οι άλλοι, αυτός που βλέπει ο ίδιος και αυτός που πραγματικά είναι. Το ποιος παίρνει τα ηνία έχει να κάνει με το πως ξυπνάς κάθε μέρα και ποιος επιλέγεις να είσαι. Δεν έχει να κάνει με σωστό και λάθος αλλά με επιλογή. Και αν εσύ είσαι εντάξει με αυτό, περισσεύεις για όλους τους άλλους.
Τώρα που έχουμε χρόνο ας τα βρούμε με τον εαυτό μας. Τα βλέπεις ήδη έξω. Άλλοι δεν έχουν πια την πολυτέλεια να το πουν αυτό. Μπορεί να ήταν κάτι που ήθελαν πολύ και να μην βρήκαν τον χρόνο να το κάνουν. Και δεν χρειάζεται κανένας κορωνοϊός και καμία ΜΕΘ για να στο στερήσει αυτό. Ξέχνα λοιπόν όλα όσα ήξερες μέχρι τώρα, γιατί αυτός ο κόσμος έχει ήδη αλλάξει μέσα σε δύο βδομάδες, και απάντα στο μόνο ερώτημα που αξίζει για να μπορέσεις να συνεχίσεις και να γίνεις καλύτερος.
Ποιος είσαι;