Ανάμεσα στα, λογιών-λογιών και αμφιβόλου αισθητικής, σουβενίρ που μπορεί κανείς να πάρει μαζί του φεύγοντας από το Λονδίνο είναι και πολλά αφιερωμένα στη μνήμη του W. Churchill. Μπρελόκ, μπλούζες, λούτρινα, αφίσες με τη στωική μορφή του Βρετανού ηγέτη, έχουν προεξάρχουσα θέση ανάμεσα σε ομοιώματα κόκκινων τηλεφωνικών θαλάμων, μινιατούρες διώροφων λεωφορείων και αμήχανα πορτραίτα της βασιλικής οικογένειας. Τα κιτς σουβενίρ δεν είναι φυσικά προνόμιο της Μεγάλης Βρετανίας, βρίσκονται παντού, η μοναδικότητα είναι ότι σε καμία άλλη χώρα δεν είναι τόσο δυνατή η εικόνα ενός ηγέτη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τους συμμετέχοντες ηγέτες στη Γιάλτα ή το Πότσνταμ μόνο αυτός κατέκτησε το status μιας προσωπολατρείας που θυμίζει περισσότερο ανελεύθερα καθεστώτα της Ανατολής. Είναι πολύ πιθανό να δείξεις σε έναν Αμερικανό τις φωτογραφίες των Churchill και Roosevelt και να αναγνωρίσει μόνο το bulldog της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και όχι τον Πρόεδρο της πατρίδας του που όχι μόνο κέρδισε τον πόλεμο, αλλά έβαλε και τα θεμέλια για της παγκόσμιας κυριαρχίας.
Στη λίστα με τους κορυφαίους Βρετανούς όλων των εποχών κατέκτησε πανεύκολα την πρώτη θέση, και δεν ήταν ότι είχε εύκολο ανταγωνισμό. Άφησε πίσω του τον W. Shakespeare, τον C. Darwin, τον Ι.Newton και την Ελισάβετ την Α’. Ιστορικές προσωπικότητες που δεν έκαναν μόνο τη Βρετανία «Μεγάλη», αλλά πήγαν την ανθρωπότητα τουλάχιστον ένα βήμα παραπέρα. Είναι απόλυτα λογικό να υποθέσει κάποιος ότι με τέτοιες περγαμηνές και μια ολοζώντανη φήμη να τον ακολουθεί, θα κέρδιζε δια περιπάτου σε όποια εκλογική αναμέτρηση κι αν συμμετείχε. Η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική και το ότι έχασε τις εκλογές του ‘45 δεν ήταν η μοναδική του αποτυχία.
Ο Churchill γεννήθηκε σε μία σχετικά εύπορη και προνομιούχα οικογένεια. Σε μία εποχή που η Βρετανική Αυτοκρατορία ήταν ακόμα τόσο εκτενής ώστε ο ήλιος να λάμπει σε κάποιο κομμάτι γης που της άνηκε, κάθε στιγμή του 24ώρου. Για τα τέκνα αυτής της κοινωνικής ομάδας η πορεία τους ήταν λίγο-πολύ προδιαγεγραμμένη. Στρατιωτική εκπαίδευση, λίγα χρόνια στις αποικίες και επιστροφή στη μητρόπολη για ενασχόληση με την πολιτική. Ο νεαρός Winston δεν ξέφυγε από το ριζικό του και ακολούθησε όλα τα βήματα. Στο πέρασμα του από την πολιτική δεν ξέφυγε από το μιλιταριστικό του παρελθόν, ασχολήθηκε με το ζήτημα της ανεξαρτησίας της Ιρλανδίας και ως υπουργός ναυτικών είχε την ευθύνη του σχεδιασμού στις καταστροφικές επιχειρήσεις στα Δαρδανέλια και την Καλλίπολη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η φήμη της Καλλίπολης θα τον ακολουθεί για τα επόμενα χρόνια και θα του σταθεί εμπόδιο στην ανέλιξή του στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Δεν ήταν μόνο οι στρατιωτικές του αποτυχίες που τον κρατούσαν μακριά από το προσκήνιο, αλλά και ένας κόσμος που έδειχνε να αλλάζει με το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κανείς δεν ήθελε πια να ακούει για το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου, για επανεξοπλισμούς και πύρινες ρητορικές που καλούσαν το έθνος να έχει το όπλο παρά πόδα. Ο Churchill ουδέποτε πίστεψε ότι η ειρήνη ήταν μια υπόθεση που επιτεύχθηκε μια για πάντα στις Βερσαλλίες. Ένας νέος πόλεμος ήταν γι’αυτόν πάντα ante portas, μπορεί να μην ήταν και πάλι οι Γερμανοί, μπορεί να ήταν η ΕΣΣΔ, ο IRA, ο αόρατος εσωτερικός εχθρός, κάποιοι ιθαγενείς στην άλλη άκρη του κόσμου που θέλουν να γίνουν αφέντες στον τόπο τους.
Η εμμονή του για τον πόλεμο τον έφερε σε πλήρη ρήξη με το κόμμα του και όσο η πολιτική του κατευνασμού της Γερμανίας ήταν η επίσημη εξωτερική πολιτική, τόσο περισσότερο στριμωχνόταν στο περιθώριο. Ουσιαστικά ο Hitler ήταν αυτός που επέβαλε τον Churchill ως πρωθυπουργό στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν έκανε απολύτως ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος μεταξύ τους ήταν αναπόφευκτος.
Η κυβέρνηση της οποίας ηγήθηκε έμοιαζε οικουμενική και ειδικού σκοπού, αλλά ήταν μόνο το δεύτερο. Ναι τη στήριξαν και τα τρια κόμματα του κοινοβουλίου, αλλά το κάθε ένα από αυτά για τους δικούς του λόγους. Οι Εργατικοί που δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να δουν τον Hitler να διαπραγματεύεται με τον Βασιλιά μια ειρήνη που θα έφερνε τους Μελανοχίτωνες του Mosley στην εξουσία. Οι Συντηρητικοί διχασμένοι ανάμεσα σε αυτούς που πίστευαν ακόμα στον κατευνασμό και σε αυτούς που ήθελαν μια πιο σκληρή στάση απέναντι στη ναζιστική απειλή, ενώθηκαν τελικά για να μην χάσουν τη πρωθυπουργία.
Ο ειδικός σκοπός της κυβέρνησης υπογραμμίστηκε από το γεγονός ότι διαλύθηκε αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας. Δηλαδή πριν το τέλος του πολέμου, ο οποίος συνεχιζόταν στον Ειρηνικό. Ο πόλεμος δεν ήταν πια υπόθεση των Βρετανών και πραγματικά η κοινή γνώμη δεν έδινε δεκάρα για το τι έκαναν οι Αμερικανοί με τους Ιάπωνες μερικές δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά (ή μάλλον μίλια). Φυσικά για τον Churchill ο πόλεμος σε καμία περίπτωση δεν είχε τελειώσει, είχε και τον επόμενο στο μυαλό του. Η βρετανική εμπλοκή στην Ιαπωνία δεν ήταν γι’αυτόν τίποτα άλλο από το πρελούδιο του επόμενου παγκόσμιου πολέμου. Η ΕΣΣΔ έπρεπε να είναι το επόμενο πεδίο της μάχης και δεν το έκρυβε με κανένα υπονοούμενο. Όσο καλά ήξερε να διαβάζει τους Γερμανούς, τους Γάλλους, τους Ιρλανδούς, ακόμα και τους Έλληνες στα Δεκεμβριανά, τόσο δυσκολευόταν να διαβάσει τους συμπατριώτες του. Κουράστηκαν από τον πόλεμο, έπρεπε να ανοικοδομήσουν τα σπίτια τους και τις ζωές τους. Όταν μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επανεξέλεξαν τον Lloyd George ως πρωθυπουργό το έκαναν γιατί ήθελαν να πράγματα να γίνουν όπως πριν. Στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν ήθελαν τα πράγματα να γίνουν όπως πριν, ήθελαν να μην θυμίζουν σε τίποτα το παρελθόν.
Ο Churchill ήταν πλέον μια εικόνα του παρελθόντος και δεν ήταν μόνο ότι ήταν πολεμοχαρής. Οι Εργατικοί έκαναν μία καμπάνια υποσχόμενοι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, σύστημα υγείας και σπίτια. Ενώ θα έλεγε κάποιος ότι είχαν μια ταξική ατζέντα υπέρ της εργατικής τάξης, στην πραγματικότητα ήταν μια διαταξική. Τόσο διαταξική όσο το πλήθος που φιλοξενούνταν στα καταφύγια την εποχή των βομβαρδισμών της Luftwaffe. Βγαίνοντας από τα καταφύγια, οι Βρετανοί ήταν πιο ενωμένοι από ποτέ, έτσι ήθελαν να παραμείνουν και σίγουρα δεν ήθελαν να επιστρέψουν σε αυτά. Τα αποτελέσματα των εκλογών επιβεβαίωσαν αυτή την αίσθηση. Ο Atlee δεν βγήκε απλά πρωθυπουργός, πέτυχε μια νίκη με τεράστια διαφορά η οποία του έδωσε το πράσινο φως για να κάνει όλες τις μεταρρυθμίσεις που είχε υποσχεθεί χωρίς ουσιαστικό αντίλογο. Αυτή η ήττα μπορεί να πλήγωσε τον Churchill και να ένιωσε τη σκιά της αχαριστίας από πάνω του.
Ταυτόχρονα, και εντελώς οξύμωρο, η ήττα αυτή θωράκισε την υστεροφημία του. Το διάλειμμα αυτό από την εξουσία, μαζί με την αποχή από το προσκήνιο λίγο πριν τον πόλεμο, απομόνωσε την περίοδο της πρωθυπουργίας του κατά τον πόλεμο από την υπόλοιπη πολιτική του καριέρα. Τα δύο αυτά κενά δρουν σαν αμορτισέρ που απορροφούν τις επικρίσεις για όσα αρνητικά έκανε πριν και μετά τον πόλεμο. Αν για παράδειγμα σε μία παράλληλη πραγματικότητα, ο Churchill κέρδιζε τις εκλογές και καλούνταν να διαχειριστεί το βάρος της αποικιοποίησης, δεν θα τραυμάτιζε μόνο το γόητρό του, αλλά θα έθετε και σε κίνδυνο ότι απέμεινε από την Αυτοκρατορία.
Με δεδομένη την αγάπη του για την ιστορία και τη συγγραφή, είναι σίγουρα κάτι που και ο ίδιος θα σκέφτηκε όταν έγραφε τα απομνημονεύματά του και ειδικά το magnum opus του, το The Second World War. Μήπως η ήττα τον Ιούλιο του 1945 ήταν μία ήττα τακτικής την οποία προκάλεσε ο ίδιος για να νικήσει τον πόλεμο της υστεροφημίας; Για κάποιον που ο πόλεμος ήταν τα πάντα δεν είναι καθόλου απίθανο.
