«Welcome aboard the last of the best. A steel time machine» -σε ελληνική μετάφραση «καλωσορίσατε πάνω στο τελευταίο από τα καλύτερα. Μία ατσάλινη χρονομηχανή»-. Έτσι μας υποδέχθηκαν στο USS Iowa, το επιβλητικό θωρηκτό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου που από το 2012 έχει μετατραπεί σε μουσείο στο San Pedro, το μεγάλο λιμάνι του Los Angeles.
Ανεβαίνοντας ένιωσα λες και ζω μέσα στο σκηνικό του Pearl Harbor και της μάχης του Midway που κυκλοφόρησε πριν λίγα χρόνια στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μπορεί το Iowa να μην έχει βρεθεί σε καμία από αυτές τις δύο ιστορικές και πολύνεκρες μάχες καθώς καθελκύστηκε το 1943, ωστόσο έπαιξε το ρόλο του στην τελική νίκη των ΗΠΑ επί της Ιαπωνίας στο μεγάλο πόλεμο, ενώ συμμετείχε στον πόλεμο της Κορέας και μετά την απόσυρσή του για κάποια χρόνια επανεξοπλίζεται εξαιτίας του Ψυχρού Πολέμου και πλέει σε όλες τις θάλασσες και όπου υπήρχαν βάσεις των ΗΠΑ μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘80.
Ξεναγός μας στο Iowa ο Walt, βετεράνος που υπηρέτησε σε αντιτορπιλικό τη δεκαετία του ‘70. «Είστε από Ελλάδα; Είχα πιάσει κάποτε με τον 6ο στόλο και είχα πάει στο Σύνταγμα να δω τους τσολιάδες. Δεν ήξερα για το Μουσείο στο Αβέρωφ στο Φάληρο θα έρθω να το δω κάποτε» μας λέει. Οι ιστορίες από τον...Ψυχρό Πόλεμο δεν είναι τόσο ηρωικές όσο από τις ταινίες που έχουμε συνηθίσει και περιλαμβάνουν ατέλειωτες ώρες στη θάλασσα, εξόδους με πολύ αλκόολ και πειθαρχικά παραπτώματα ή καβγάδες στα λιμάνια και την επιθυμία των περισσότερων να γυρίσουν πίσω στα σπίτια τους σε μια χώρα που αργότερα έκοψε πολλά από τα επιδόματα για τους βετεράνους. Αρκετοί από αυτούς επισκεπτόμενοι το πλοίο- μουσείο με τις οικογένειες τους είχαν ιστορίες να μοιραστούν: « Τη δεκαετία του 1960 είχαμε το draft και είχες σοβαρές πιθανότητες να υπηρετήσεις στο στρατό που δεν ήταν εθελοντικός. Μου είπαν τότε 5 χρόνια Ελλάδα ή 2 Βιετνάμ. Διάλεξα το πρώτο. Ρώτησα έναν ελληνοαμερικανο φίλο μου και το συνιστούσε ανεπιφύλακτα», ακούσαμε από το Bill που ήταν λοχαγός πυροβολικού σε Αμερικανική βάση στην Αττική (Κερατέα).
Ο οπλισμός του Iowa και στις 2 περιόδους του ήταν κάτι παραπάνω από ισχυρός με τα 9 μεγάλα πυροβόλα του των 16 ιντσών να μπορούν να χτυπήσουν στόχους σε θάλασσα και ξηρά ακόμα και σε απόσταση 30 χιλιομέτρων ή μεγαλύτερη. Από το 1955 ως το 1963 έφερε και την πυρηνική κεφαλή γνωστή με το όνομα «Katie», όντας το μοναδικό πλοίο που είχε αυτή τη δυνατότητα. Πέραν αυτού είχε 128 αντιαεροπορικά πυροβόλα: «Μόνο 5 αντίπαλοι πιλότοι ήταν αρκετά χαζοί ή ριψοκίνδυνοι για να πλησιάσουν το Iowa και καταρρίφθηκαν. Δεν είμαστε κρουαζιερόπλοιο», μας είπε ο Walt.
Τα ψευδώνυμα του ήταν το «Mighty» και στη δεύτερη θητεία του τη δεκαετία του 1980 που επανεξοπλίστηκε με πυραυλικά συστήματα το “Big Stick”, δηλαδή το μεγάλο ραβδί. Επίσης, είναι γνωστό ως το «πλοίο των Προέδρων» καθώς το 1943 ο Φράνκλιν Ρούζβλετ πήγε με το Iowa στη διάσκεψη της Τεχεράνης και σύμφωνα με ντοκουμέντα στο φουαγιέ των αξιωματικών και την προεδρική σουίτα, εκεί ξεκίνησε να σχεδιάζεται η απόβαση στη Νορμανδία. Στην «καμπίνα» του υπάρχει μέχρι και αντίγραφο από το αναπηρικό του καροτσάκι. Στο κατάστρωμα του έχουν ανέβει και ο Τζωρτζ Μπους ο πρεσβύτερος καθώς και ο Ρόναλντ Ρέηγκαν.
Συνεχίζοντας την περιήγηση μέσα στους τόνους «ατσάλινης αμερικανικής ιστορίας» ανεβοκατεβαίνουμε πολλές και ακόμα περισσότερες «ναυτικές» σκάλες (αυτές που θέλουν να κατέβεις ανάποδα καλύτερα ώστε να μην τσακιστείς) για να φτάσουμε στους διάφορους πύργους βαλλιστικούς ή ραντάρ και τη γέφυρα. Η δουλειά αποκατάστασης που έχει γίνει με την οικονομική συμβολή οργανώσεων βετεράνων και της πολιτείας της Iowa είναι τρομερή και πραγματικά το τοπίο θυμίζει σκηνικό ταινίας του ΄Β Παγκοσμίου. Οι καμπίνες των αξιωματικών με τις στολές τους, οι θάλαμοι των ναυτών με τις κουκέτες και τους φοριαμούς, τα μαγειρία και η καμπάνα του πλοίου σε κάνουν να νιώσεις σαν νεοσύλλεκτος στο US Navy που σύντομα θα φύγει για ναυμαχία στον αχανή Ειρηνικό, ενώ στο κατάστρωμα εκτίθενται και ελικότπερα από τον Πόλεμο της Κορέας.
Πριν βγούμε από την «χρονομηχανή» επισκεπτόμαστε το κατάστημα με τα σουβενίρ που έχει είδη πραγματικά για όλα τα γούστα μέχρι και μερίδες μάχης του αμερικανικού στρατού (army rations) για όσους θέλουν να δουν τι τρώνε τα παιδιά στο μέτωπο ή έστω όταν βρίσκονται σε κάποια αποστολή σε μια απομακρυσμένη γωνιά του κόσμου.
Αυτή τη στιγμή σώζονται με τη μορφή μουσείων σε διάφορα σημεία των ΗΠΑ και τα 4 θωρηκτά (battleships) της κλάσης Iowa που ήταν τα μεγαλύτερα πολεμικά πλοία τα οποία ναυπηγήθηκαν ποτέ, πριν αλλάξει ο τρόπος διεξαγωγής των ναυμαχιών με πιο ευέλικτες φρεγάτες και την έμφαση στην αεροπορία. Για τους Αμερικανούς θεωρούνται ακόμα και κομμάτι της πολιτιστικής και όχι μόνο της στρατιωτικής τους κληρονομιάς καθώς αποτελούσαν σύμβολο παντοδυναμίας. Όλοι όμως οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να κάνουν ένα ταξίδι στο χρόνο, έστω στον όχι και τόσο ρομαντικό 20ο αιώνα.
