Αν είναι να της ζητήσεις συγνώμη, τουλάχιστον κάνε το σωστά

Γράφει η Μάτα Λίτου

«Αγάπη είναι να μη χρειαστεί ποτέ να ζητήσεις συγνώμη» και με μία ατάκα, απευθυνόμενη στον αποδεδειγμένα μετανοημένο Oliver Barrett, η καταρρακωμένη ψυχικά Jennifer Cavalleri στην ταινία «Love Story» (1970) αφόρισε και τον κακομοίρη τον Oliver που ήταν τρελός και παλαβός για χάρη της και όλες τις ανθρώπινες σχέσεις από καταβολής κόσμου.

Κι εγώ αναρωτιέμαι: Αν δε συγχωρήσεις και δεν συγχωρεθείς από τον άνθρωπο που αγαπάς, ποιος θα σε λυπηθεί στη σύγχρονη αρένα; Αν η αγάπη δεν είναι αρκετό κίνητρο για να υπογράψεις το «συγχωροχάρτι», τότε τι; Μας βλέπω να σιγοβράζουμε ομαδικώς στα καζάνια της κολάσεως. Ναι, μερικές φορές το να σηκώσεις το βλέμμα από το πάτωμα και να ζητήσεις «συγνώμη» είναι αβάσταχτο, αλλά όχι όσο το παγωμένο διαπεραστικό βλέμμα της αγαπημένης σου και το ξερό «τίποτα», όταν τη ρωτάς για τρίτη φορά μέσα σε ένα βράδυ, τι έχει. Αν βρήκε τα μούτρα να ζητήσει ο Clinton συγγνώμη, πίσω στο μακρινό 1998, μπορείς και εσύ.

Κακά τα ψέματα αγόρια, οι περισσότεροι από εσάς δεν είστε και πολύ καλοί στο να ζητάτε συγγνώμη, ειδικά όταν ο καυγάς που προηγήθηκε θύμιζε επεισόδιο από τις «Οικογενειακές Ιστορίες». Λυπάμαι που το λέω, δεν ξέρω κάποια διαφωνία που να έληξε με την ώριμη απόφαση να συζητηθεί λίγο αργότερα που και οι δύο συμμετέχοντες θα είναι πιο ήρεμοι. Φίλε μου, αυτό που πρέπει να θυμάσαι όλες αυτές τις στιγμές είναι πως ο εχθρός σε κάθε τσακωμό, δεν είναι η φίλη σου αλλά η αιτία που σε έκανε να τσακωθείς μαζί της. Εστίασε στην παραπάνω φράση, θυμήσου πόσο καλά επικοινωνείς μαζί της, κάνε το σταυρό σου και ετοιμάσου -κόντρα στο φασισμό της Cavalleri- να ζητήσεις, χωρίς να τραυλίζεις, ένα θαρραλέο και ώριμο «συγγνώμη».

Η Άννα Βίσση σε στίχους Νίκου Καρβέλα, ισχυριζόταν πικραμένη πως «με μία συγνώμη, συγνώμη μα δεν γίνονται και θαύματα», όμως η αλήθεια είναι πως μερικές φορές, μία απλή συγγνώμη είναι όντως αρκετή για να ανατραπεί ένα κακό σκηνικό. Άσε τι λέει η Άννα, το να ζητάς συγγνώμη, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι παραδέχεσαι ή αναγνωρίζεις πως ήσουν λάθος. Το μυστικό όμως είναι να μάθεις να «υπολογίζεις» σωστά το μέγεθος ενός τσακωμού και να κρίνεις αν ένα «συγγνώμη» αρκεί.

Για παράδειγμα, αν η δύσκολη εβδομάδα στο γραφείο σε μετέτρεψε σε μία κινητή «γκρίνια», που δεν είχε όρεξη να πει λέξη, μπορείς να ζητήσεις συγγνώμη, εξηγώντας περιληπτικά ότι δυσκολεύτηκες λίγο παραπάνω αυτές τις μέρες. Σε τόσο απλές περιπτώσεις ένα «συγγνώμη» χωρίς πολλές φανφάρες, είναι τέρμα decent και για αυτό είναι και εκπληκτικά αποτελεσματικό. Αν, βέβαια, η σύγκρουση ήταν «μετωπική» και είχε και τραυματίες, πρέπει να απολογηθείς με την ανάλογη μαεστρία.

Το να ζητήσεις «συγγνώμη», κρύβει από πίσω μία ολόκληρη τελετουργία, μία άτυπη συμφωνία, σαν να σφίγγεις το χέρι του αντιπάλου με μία δυνατή χειραψία, έπειτα από ένα δύσκολο παιχνίδι. Δείχνεις ότι σέβεσαι τόσο εκείνον, όσο και εσένα. Υπενθυμίζω, όσο μελό κι αν φαίνεται, εσύ και η κοπέλα σου είστε πάντα συμπαίχτες στην ίδια ομάδα. Όπως όλοι οι άντρες εκεί έξω, οι περισσότεροι τουλάχιστον, έτσι μπορείς και εσύ να παραδεχτείς ότι είσαι λάθος χωρίς να ζητήσεις συγγνώμη ή το αντίστροφο. Να ζητήσεις δηλαδή συγνώμη, χωρίς όμως να αναγνωρίσεις το λάθος. Τι; Αυτό δεν κάνετε; Ωστόσο, να θυμάσαι πως η στιγμή που ζητάς συγνώμη, είναι σχεδόν πάντα η πιο ακατάλληλη στιγμή να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, να «επιστρέψεις» το λάθος στον άλλο ή να αποφανθείς για το ποιος είχε δίκιο ή άδικο.

Η καταλληλότερη στιγμή να ζητήσεις συγνώμη, είναι εκείνη που το νιώθεις πραγματικά. Πάρε λίγο χρόνο να σκεφτείς τι καλύτερο θα μπορούσες να έχεις κάνει τη δεδομένη στιγμή γιατί πάντα υπάρχει κάτι καλύτερο. Αν δεν μπορείς να το δεις, μάλλον είσαι τελείως αναίσθητος και αυτός είναι ένας καλός λόγος από μόνος του για να ζητήσεις συγγνώμη. Όταν πάρεις την απόφαση να το πεις, φρόντισε να γίνεις όσο πιο συγκεκριμένος και αναλυτικός. Μην ξεχνάς, μπορείς να ζητήσεις συγνώμη για κάτι που έκανες, όχι για την αντίδραση του άλλου. Με άλλα λόγια το «συγγνώμη που σε πλήγωσα» είναι -περίπου- αβάσιμο, σε αντίθεση με το: «Συγνώμη που ξόδεψα τα χρήματα που είχα μαζέψει για το τριήμερο που προγραμματίζαμε. Ξέρω ότι ήταν σημαντικό για εσένα και λυπάμαι που σου έδωσα την εντύπωση ότι δεν με νοιάζει». Που πάει να πει, μετά τη λέξη «συγγνώμη» η επόμενη λέξη πρέπει να είναι πάντα «εγώ» και ποτέ το «εσύ».

Όπως και να ‘χει φίλε μου, μεγάλα παιδιά είμαστε και δυστυχώς υπεύθυνα, τόσο για τις προθέσεις όσο και για τον αντίκτυπο αυτών. Ακόμη και αν δεν θέλουμε να πληγώνουμε τους αγαπημένους μας, παραμένουμε υπεύθυνοι όταν το προκαλούμε. Μία «πετυχημένη» συγνώμη, είναι εκείνη που επικεντρώνεται στα αποτελέσματα και όχι στο ποια θέλαμε εμείς να είναι ιδανικά. Επιπλέον, φρόντισε να αποσαφηνίσεις ποιο ήταν όντως το λάθος σου. Αντί να το ρίξεις στην αερολογία, ρώτα την χύμα: «Έκανα κάτι που σε ενόχλησε; Αν ναι, θα ήθελα να το ξέρω για να μην το ξανακάνω». Μην το ξανακάνεις όμως. Έστω, προσπάθησε να μην το ξανακάνεις. Είναι προτιμότερο να βρεις νέους τρόπους να τα «κάνεις» θάλασσα, παρά να τη φέρνεις κάθε μήνα στην εκνευριστική και άβολη θέση να πρέπει να σου επισημάνει ξανά και ξανά το ίδιο λάθος.