Όταν ακούς τη λέξη «σύνορα», τρομάζεις. Αν έχεις κάνει το φανταρικό σου (ακόμα και όχι) θυμάσαι καλά πως η λέξη που έτρεμες, αυτή η δυσμενής μετάθεση που δεν ήθελες ποτέ να ακούσεις, ήταν ο πολυαγαπημένος μας Έβρος. Ο ιστορικός αυτός ποταμός που ουσιαστικά χωρίζει εμάς και τη γειτονική Τουρκία, η απόλυτη τουριστική ατραξιόν των ελληνικών στρατοπέδων –χαριτολογώ προφανώς-.
Τα σύνορα μεταξύ δύο χωρών που διπλωματικά βρίσκονται σε (κάποιου βαθμού) κρίση, όπως η Ελλάδα και η Τουρκία, δεν είναι και το πιο ασφαλές μέρος για να κάνεις τη βόλτα σου, πόσω μάλλον για να περάσεις τις διακοπές σου. Αυτόν ακριβώς το συλλογισμό έκανα στο μυαλό μου όταν τα φιλαράκια μου με πήγαν στο πέρασμα Wagah. Και όπου λέμε Wagah εννοώ το πέρασμα που χωρίζει δύο χώρες με μεγάλη έχθρα στην Ανατολή, δύο κράτη που εδώ και χρόνια βρίσκονται σε έντονη αντιπαράθεση για διαφιλονικούμενη περιοχή του Κασμίρ, το Πακιστάν και την Ινδία.
Θα μου πεις (και δίκαια) τι δουλειά έχω εγώ σε ένα τέτοιο μέρος και μάλιστα στην μη τουριστική πλευρά -αυτή του Πακιστάν-, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Για όσους δεν γνωρίζουν, το Wagah ήταν το μοναδικό πέρασμα ανάμεσα στις δύο χώρες μέχρι να ανοίξει το Aman Setu πριν μια εικοσαετία στο Κασμίρ. Όπως μπορείς να καταλάβεις, το να πάει κανείς σε ένα τέτοιο μέρος, μόνο με δέος μπορεί να τον γεμίσει και θα έλεγα να του προκαλέσει μια-κάποια απειλή για την ίδια του τη ζωή.
Μια μικρή σημείωση εδώ πριν προχωρήσω στο θέμα: Ο λόγος που βρισκόμουν στα πακιστανοϊνδικά σύνορα ήταν για να παρακολουθήσω την ειδική τελετή που πραγματοποιείται στο συγκεκριμένο μέρος κατά την οποία στρατιώτες των δύο χωρών θα τελούσαν ειδική χορογραφία κατά τη διάρκεια της υποστολής των σημαιών τους.
Αντί για στρατόπεδο… γήπεδο
Μπορώ να κατανοήσω πως η παραπάνω επικεφαλίδα σου φαίνεται περίεργη, αλλά στη θέση μου το ίδιο θα έλεγες. Διότι πολύ απλά όσο πλησίαζα προς το πέρασμα, αντί να με κατακλύζει ένα αναμενόμενο δέος, η ατμόσφαιρα θύμιζε στιγμές από το πρώτο μου Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός, λες και ετοιμαζόμουν να περάσω από έλεγχο στη Λεωφόρο πριν μπω σε κάποια θύρα.
Μισή κερκίδα Πακιστάν με φανατισμένο κοινό παντού, οπλισμένο με θυμό και όσο πιο ισχυρή κραυγή κρύβει μέσα του, καθισμένοι γύρω-γύρω με τα μάτια στραμμένα στο πέρασμα, παίρνοντας ρυθμό από τους οργανωτές –σαν αυτούς των ελληνικών γηπέδων- δημιουργώντας εκκωφαντική ατμόσφαιρα.
Στην αντίπερα όχθη μια αντίστοιχη κερκίδα, διπλάσια της πακιστανικής, πλημμυρισμένη από Ινδούς με παρόμοια διάθεση και οργή, έστηναν τη δική τους χορογραφία λες και περιμέναμε να βγουν ομάδες στον αγωνιστικό χώρο. Μόνο που στη θέση του ποδοσφαιρικού τερέν δέσποζε μια μεγάλη, λαμπερή πύλη, σαν μια νοητή ευθεία που έκοβε το στάδιο στα δύο.
Στιγμές που η εικόνα έχει να πει πολλά περισσότερα από τις λέξεις:
Κάθε δευτερόλεπτο που περνούσε, γινόσουν ένα με το κοινό. Δεν καταλάβαινα τίποτα από αυτά που φώναζαν, αλλά προσπαθούσα μουρμουρίζοντας να πιάσω μερικές από τις λέξεις που εκσφενδόνιζαν οι γύρω μου περήφανοι Πακιστανοί. Δεν παρακολουθούσαμε κάτι συγκλονιστικό, αλλά το έβλεπες στα μάτια τους πως το όλο ζήτημα σήμαινε πολλά για αυτούς. Δεν σου θύμιζαν οπαδούς που απλά ήταν έτοιμοι να πανηγυρίσουν ένα γκολ της ομάδας τους, έμοιαζαν έτοιμοι να κάνουν το γύρο του θριάμβου.
Πάνω στην όλη ταραχή και τον ενθουσιασμό, ο κόσμος καθηλώθηκε στις θέσεις του. Ειδικοί Rangers έκαναν την είσοδό τους βαδίζοντας προς την πύλη των συνόρων και το κοινό έμοιαζε έτοιμο να εκραγεί. Το θέαμα ήταν έτοιμο να αρχίσει…
Το μένος που νιώθει ο ένας λαός για τον άλλον το έβλεπες στα μάτια των Πακιστανών. Λόγω της μικρότερης κερκίδας, ένιωθαν σαν τους οπαδούς που παίζουν εκτός έδρας και κάνουν τα πάντα για να ακουστούν κόντρα στην πλειοψηφία των αντιπάλων. Οι οργανωτές χωρίς να χάνουν την έντασή τους, με τα χέρια να καθοδηγούν τις φωνές μας και τα μεγάφωνα να δίνουν κάποια έξτρα ώθηση ένιωθες πως το «γήπεδο» ήταν πλέον δικό μας. Καλά όμως όλα αυτά, αλλά σαν ξένος σε μια χώρα με διαφορετικά ήθη, έθιμα και θρησκεία (μουσουλμάνοι), ακόμα αδυνατούσα να καταλάβω προς τι ο τόσος ενθουσιασμός. Πού ήταν αυτή η χορογραφία των στρατιωτών που μας έλεγαν; Η απάντηση δεν άργησε να έρθει.
Από το πουθενά έξι πελώριοι τύποι –άνετα έπαιζαν σέντερ σε ομάδα της Euroleague- ξεπρόβαλαν και άρχισαν να σέρνουν το… χορό έχοντας ένα απόλυτο βλέμμα που σου έδιναν την εντύπωση πως σε κοίταζαν κατάματα ο πανικός θα ήταν το λιγότερο που θα σε έπιανε.
Μια χορογραφία ιδιαίτερη, με περίεργα βήματα, που για μας τους Δυτικούς περισσότερο φαγούρα στο παπούτσι θύμιζε, απολύτως συγχρονισμένη και από την πλευρά των Ινδών, που κάθε κίνηση προς την απέναντι πλευρά προκαλούσε ντελίριο.
Και μετά από λίγο άνοιξαν οι πύλες…
-Ελπίζω να μη ζαλίστηκες με αυτό που είδες, προσπάθησα να απαθανατίσω όσα συνέβαιναν με τη λιγοστή μνήμη που είχε απομείνει στο κινητό μου-.
Στο φινάλε οι σημαίες κατέβηκαν, το πέρασμα Wagah σφραγίστηκε και ο κόσμος έσπευσε να φωτογραφηθεί με τους πελώριους στρατιώτες. Μπορεί για τους Πακιστανούς (και τους Ινδούς αντίστοιχα) το συγκεκριμένο τελετουργικό να ήταν ένας τρόπος να φωνάξουν και να βγάλουν τα απωθημένα τους, ωστόσο για έναν ξένο ήταν κάτι το μοναδικό.
Μόνο και μόνο που έβλεπες δύο λαούς με μεγάλη αντιπαλότητα να δίνουν τόσο μεγάλη σημασία στο τελετουργικό, με κινήσεις σε απόλυτα ειρηνικά πλαίσια σου δημιουργούσε την αίσθηση ότι υπάρχει καλό σε αυτόν τον κόσμο αλλά και προβληματισμό.
Φαντάζεσαι Έλληνες και Τούρκους σε ένα γήπεδο με φόντο τα ελληνοτουρκικά σύνορα; Ας το αφήσουμε για άλλη μέρα.
