SSD: η μαγική λέξη που αποτελεί συνώνυμο της ταχύτητας στους υπολογιστές, σταθερούς και φορητούς. Προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων “solid-state drive” και αποτελεί τη φυσική εξέλιξη των παλιών, καλών σκληρών δίσκων, των HDD. Σε ένα καλό σύστημα, η παρουσία του SSD θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη. Τι πρέπει να γνωρίζεις γι’ αυτούς όμως και με ποια κριτήρια θα επιλέξεις τον καλύτερο για τις ανάγκες σου; Πάμε να τα δούμε όλα ένα προς ένα.
HDD vs. SSD: Οι διαφορές
Γιατί να προτιμήσει κάποιος έναν SSD έναντι ενός HDD; Μα φυσικά λόγω ταχύτητας! Οι HDD αποθηκεύουν τα δεδομένα σε περιστρεφόμενους, μαγνητικούς δίσκους, χρησιμοποιώντας για την εγγραφή και την προσπέλασή τους την κεφαλή που βρίσκεται στον μεταλλικό βραχίονά τους. Όπως φαντάζεσαι, για τη διαδικασία αυτή απαιτείται χρόνος, κάτι που μοιραία οριοθετεί και τις επιδόσεις των δίσκων. Οι SSD από την άλλη μεριά, χρησιμοποιούν blocks για την ίδια δουλειά, με αποτέλεσμα να έχουν άμεση πρόσβαση στα δεδομένα.
Ένας SSD θα ωφελήσει το σύστημά σου κάθε φορά που αυτό θα χρειαστεί να ψάξει για κάποιο αρχείο. Να σου δώσουμε μερικά παραδείγματα για να καταλάβεις:
- Εκκίνηση των Windows
- Αναζήτηση για αρχεία και φακέλους
- Μεταφορά και αποθήκευση δεδομένων
- Εκκίνηση εφαρμογών
- Άνοιγμα αρχείων
Όλα αυτά που περιγράφουμε θα γίνονται αστραπιαία. Σε περίπτωση μάλιστα που διαθέτεις laptop, ένας SSD θα συμβάλλει στην υψηλότερη αυτονομία του, καθώς η έλλειψη μηχανικών μερών, θα έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις. Παράλληλα αποτελεί και μία ασφαλέστερη λύση, αφού ανταποκρίνεται καλύτερα στους κραδασμούς και τις δονήσεις της τυπικής, καθημερινής χρήσης.
Ναι αλλά με το κόστος τι γίνεται;
Το μεγάλο μειονέκτημα των SSD δεν είναι άλλο από το κόστος τους. Έρχονται με μικρότερη χωρητικότητα σε σχέση με τους HDD και στοιχίζουν περισσότερο, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να ανεβάζουν σημαντικά το budget ενός συστήματος. Κατ’ αρχάς ο ασφαλέστερος τρόπος για να προσδιορίσεις το κόστος ενός δίσκου, είναι διαιρώντας την τιμή πώλησής του με τη χωρητικότητά του, προκειμένου να υπολογίσεις τα ευρώ/GB.
Έλα να δούμε ένα παράδειγμα. Έστω ότι έχουμε έναν SSD (δεν έχει σημασία το μοντέλο) χωρητικότητας 500 GB που κοστίζει 80€. Αυτό σημαίνει ότι ο εν λόγω δίσκος έχει ένα κόστος 0,16€/GB. Την ίδια στιγμή, ένας HDD του 1 TB πωλείται έναντι 50€. Ως εκ τούτου, το κόστος του δεύτερου είναι 0,05€/GB, ήτοι τρεις φορές χαμηλότερο σε σχέση με εκείνο του SSD.
Πράγματι, οι SSD είναι ακριβότεροι των HDD, γι’ αυτόν τον λόγο οι περισσότεροι χρήστες καταλήγουν σε μία “combo” λύση, συνδυάζοντας δηλαδή έναν SSD με έναν HDD: στον πρώτο εγκαθιστούν τα Windows και τα προγράμματα που χρησιμοποιούν καθημερινά, ενώ στον δεύτερο όλα τα υπόλοιπα καθώς και τα αρχεία, τα backups και τις βιβλιοθήκες πολυμέσων τους. Έτσι συνδυάζουν ουσιαστικά την ταχύτητα των SSD με τη χωρητικότητα των HDD.
Οι τύποι των SSD
Δεν είναι όμως όλοι οι SSD ίδιοι αφού έρχονται σε διαφορετικά designs, ενσωματώνοντας και διαφορετικές τεχνολογίες. Σε περίπτωση που στήνεις ή αναβαθμίζεις μόνος σου το μηχάνημά σου, φρόντισε να είσαι απόλυτα σίγουρος για το τι υποστηρίζει και τι όχι η μητρική του κάρτα, προκειμένου αφ’ ενός να εκμεταλλευτείς κάθε της δυνατότητα και αφ’ ετέρου να μη βρεθείς προ -δυσάρεστων- εκπλήξεων.
Αρχικά, έχουμε τη μορφή του δίσκου με τις διαθέσιμες επιλογές να είναι δύο: δίσκοι 2,5 ιντσών και M.2. Οι πρώτοι θυμίζουν μικρογραφίες των HDD μόνο που είναι πολύ πιο λεπτοί και συμπαγείς, ενώ συνδέονται μέσω SATA. Οι Μ.2 παραπέμπουν σε DIMM από RAM, είναι ακόμα πιο μικροί σε μέγεθος και συνδέονται με τη motherboard είτε μέσω SATA, είτε μέσω PCI Express (PCIe εν συντομία).
Αν πρόσεξες, στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο μιλήσαμε για συνδέσεις. Εδώ παίζεται το παιχνίδι της ταχύτητας. Το SATA III, η τελευταία έκδοση του πρότυπου διαύλου δεδομένων SATA, κυκλοφόρησε το 2008 και προσφέρει ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων έως και 600 MB/s. Το PCIe 3.0 πάλι φτάνει σε ταχύτητα τα 1000 MB/s ανά λωρίδα και με δεδομένο ότι μπορεί να έχουμε έως και 16 λωρίδες (x1, x4, x8, x16) τότε αντιλαμβάνεσαι ότι η διαφορά είναι χαοτική.
Να μιλήσουμε με αριθμούς; Επιλέξαμε έναν HDD, έναν SATA III SSD (2,5 ιντσών) και έναν M.2 SSD, όλοι εκ των καλυτέρων στις κατηγορίες τους και συγκρίναμε τις ταχύτητές τους. Ιδού τα αποτελέσματα:
- Ο HDD προσέφερε ταχύτητα ανάγνωσης δεδομένων 190 MB/s.
- Ο SATA III SSD προσέφερε ταχύτητα διαδοχικής ανάγνωσης έως 550 MB/s.
- Ο M.2 PCIe0 x4 SSD προσέφερε ταχύτητα διαδοχικής ανάγνωσης έως 2500 MB/s.
Και επειδή όλο και κάπου θα έχει πάρει το μάτι σου το NVMe, να πούμε δυο λόγια και γι’ αυτό. Πρόκειται για ένα πρωτόκολλο υψηλής απόδοσης σχεδιασμένο για να λειτουργεί στις υψηλής ταχύτητας λωρίδες της PCIe (έκδοση 3.0 τουλάχιστον). Δεν αποτελεί δηλαδή τύπο δίσκου αλλά τον τρόπο με τον οποίο τα Windows ανταλλάζουν δεδομένα με τον δίσκο. Το NVMe είναι σχεδιασμένο για δίσκους SSD και μέσω της απ’ ευθείας επικοινωνίας του με τον επεξεργαστή του υπολογιστή, επιτυγχάνει πάνω από 1 εκατ. IOP (μονάδα μέτρησης απόδοσης), όταν το αμέσως προηγούμενο πρωτόκολλο, AHCI, είχε ανώτατο όριο τα 100 χιλιάδες IOP.
Λοιποί παράγοντες
Θεωρητικά υπάρχουν πολλά ακόμα στοιχεία που μπορείς να ψάξεις σε ό,τι αφορά τον SSD δίσκο σου αλλά δε εφ’ όσον έχεις κατανοήσει πλήρως τα παραπάνω, δε χρειάζεται να μπεις σε λεπτομέρειες. Κάτι τελευταίο που θα πρέπει να έχεις κατά νου, είναι να επιλέξεις μία πρόταση από έναν κατασκευαστή εγνωσμένης αξίας που να χαίρει της πλήρους εμπιστοσύνης σου. Σε τελική ανάλυση μιλάμε για τα δεδομένα σου και όσα μέτρα προστασίας (backup, cloud κλπ) κι αν λαμβάνεις, το τελευταίο που θες να σου συμβεί είναι ένα πρόβλημα που να απειλεί την ακεραιότητά τους.
Κάνοντας τη σωστή επιλογή όμως, να είσαι βέβαιος ότι ο δίσκος σου δε θα σου κρατήσει απλά για χρόνια αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα σε ακολουθήσει ακόμα και στο επόμενο σύστημά σου!
