Υπάρχει μία δημόσια πισίνα κοντά στο σπίτι μου με αυστηρούς κανόνες για το τι μπορείς και τι δεν μπορείς να φέρεις μαζί σου στην πισίνα. Χρειάζεσαι μια κλειδαριά για να αποθηκεύσεις πράγματα στα αποδυτήρια και συνιστάται ανεπιφύλακτα να αφήσεις το τηλέφωνό σου στο σπίτι. Τις προάλλες ήμουν στην πισίνα για μερικές ώρες και χωρίς το τηλέφωνο να τραβήξει την προσοχή μου, παρατήρησα πολλά. Έναν ναυαγοσώστη να βρέχει τους συναδέλφούς του μ’ ένα λάστιχο, παιδιά να παίζουν παιχνίδια και όλων των ειδών τα σώματα με κάθε είδους μαγιό. Μετά από λίγο, οι σκέψεις μου γύρισαν προς τα μέσα και έλυσα ένα πρόβλημα που σκεφτόμουν για εβδομάδες.
Η ανακάλυψη θύμισε ένα απόσπασμα του Austin Kleon, ενός συγγραφέα με 5 best seller βιβλία στο όνομά του: «Οι δημιουργικοί άνθρωποι χρειάζονται χρόνο για να κάθονται και να μην κάνουν τίποτα».
Το να μην κάνεις τίποτα μπορεί να σημαίνει πάρα πολλά πράγματα. Μπορεί να είναι κυριολεκτικό – όπως το να καθίσεις σε μία άνετη θέση και να κάνεις διαλογισμό. Αλλά μπορεί επίσης να είναι μια δραστηριότητα που μοιάζει σαν να μην κάνεις τίποτα. Μια βόλτα στη φύση ή να πας για μπάνιο. Αν γίνει σωστά, το τίποτα είναι ικανό να προκαλέσει μια εποικοδομητική κατάσταση που μοιάζει με έκσταση. Επιφανειακά μπορεί να έχει κάποιες ομοιότητες με τον χρόνο που αφιερώνεις στο κινητό σου τηλέφωνο. Και τα δύο είναι σε μεγάλο βαθμό άσκοπα. Αλλά τα τηλέφωνα δεν ενεργοποιούν τα μοτίβα σκέψης μας, τα μπερδεύουν. Στην πραγματικότητα είναι σκόπιμα σχεδιασμένα για να είναι όσο το δυνατόν πιο εθιστικά και να μας εμποδίζουν να σκεφτόμαστε μόνοι μας. Ένας ερευνητής τεχνικός στο Τμήμα Νευροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ το εξήγησε ως εξής: οι πλατφόρμες μέσω κοινωνικής δικτύωσης εκμεταλλεύονται το ίδιο νευρωνικό κύκλωμα που χρησιμοποιείται από τους κουλοχέρηδες και την κοκαΐνη για να μας κρατήσουν να χρησιμοποιούμε τα προϊόντα τους όσο το δυνατόν περισσότερο.
Πώς η βαρεμάρα σου κάνει καλό
Η πλήξη είναι δώρο. Και υπάρχει αδιαμφισβήτητη επιστημονική απόδειξη. Οι νευροεπιστήμονες συμφωνούν ότι η επιδίωξη και η εκτίμηση της πλήξης βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία, την εστίαση, τον αυτοέλεγχο και τη δημιουργικότητα. Σε μια ειρωνική ανατροπή, το να μην κάνουν τίποτα παρακινεί πολλούς να κάνουν κάτι νέο. Αντιδιαισθητικό και κουλ. Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη μελέτη για να αναγνωρίσεις το προφανές. Το να κάνεις ένα διάλειμμα από το τηλέφωνό σου είναι ένα όφελος για τον πολιορκημένο εγκέφαλό σου. Θα σου φανεί περίεργο στην αρχή, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν αισθάνεσαι καλά. Θυμάσαι τα παιδικά σου χρόνια χωρίς κινητό; Κάποτε ήσουν πολύ καλός στο να βαριέσαι. Περπάτησε περισσότερο, διάβασε περισσότερο, εξερεύνησε περισσότερο, παίξε περισσότερο. Και απλώς κάτσε και παρακολούθησε τον κόσμο να κυλάει.
Η πλήξη έχει μια κακή έννοια. Αλλά χωρίς λόγο. Έχει χρησιμότητα στην καθημερινότητα και πάντα θα σε βοηθήσει. Την επόμενη φορά που θα βαρεθείς -ίσως προς το τέλος του καλοκαιριού- άφησε το να συμβεί χωρίς τύψεις. Αγκάλιασε την βαρεμάρα σου και θα γίνεις δημιουργικός.
