Μπορεί να μην έχεις μουστάκι αλλά πρέπει να γνωρίζεις την ιστορία του γιατί σε αφορά.
Το μουστάκιείναι η επιτομή του παραδοσιακού άντρα αλλά και του πιο χίπστερ. Δεν έχει σημασία τι είναι τώρα, σημασία έχει τι ήταν κάποτε και γιατί πρέπει εμείς να γνωρίζουμε την ιστορία του.
Η τρίχα στο πρόσωπο του άνδρα ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων σύμβολο εξουσίας και δύναμης. Η γενειάδα και το μουστάκι πέρασαν από διάφορα στάδια, διάφορα μήκη και σχήματα. Ό,τι επίτασσε η εποχή, ο πολιτισμός κι οι άρχοντες.
PHOTO GALLERY
Photo 1/6
Μεσαίωνας: Οι γενειάδες ήρθαν, έφυγαν και ξανα-ήρθαν στη μόδα, βάσει των συνηθειών των επιφανών ανδρών. Για παράδειγμα, ο Άγγλος Βασιλιάς Ερρίκος VII έφερε γενειάδα, ενώ πολλά μέλη της γαλλικής αυτοκρατορικής οικογενείας έβαζαν ψεύτικες γενειάδες.
Photo 2/6
1500: Πολλοί Προτεστάντες μεγάλωναν τις γενειάδες τους ως κίνημα ενάντια στον Καθολικισμό, που επέβαλε οι ιερείς να είναι ξυρισμένοι.
1769: Ο Γάλλος κουρέας Jean-Jacques Perret δημοσίευσε το The Art of Learning to Shave Oneself ( La Pogonotomie ). Το ξυράφι Perret εφευρέθηκε από τον ίδιο και διέθετε ξύλινο προστατευτικό για να συγκρατεί τη λεπίδα ξυραφιού στη θέση του και να αποτρέπει το βαθύ κόψιμο.
Photo 3/6
1789 – 1861: Οι πρώτοι 15 Αμερικανοί πρόεδροι ήταν γενειοφόροι.
1800: Τα ευθεία ξυράφια ανοξείδωτου χάλυβα γίνονται ευρέως δημοφιλή. Οι άνδρες έτριβαν τη λεπίδα σε ένα λουράκι από δέρμα ή καμβά (stopping) για να ευθυγραμμίσουν εκ νέου το λεπτό μεταλλικό άκρο του ξυραφιού και να αφαιρέσουν οποιαδήποτε βρομιά πριν από κάθε ξύρισμα (honing). Οι λεπίδες έπρεπε να ακονίζονται περιοδικά, μία διαδικασία που γινόταν από κάποιον ειδικό ή κουρέα.
Photo 4/6
1880: Την εποχή που το μουστάκι ήταν σχεδόν υποχρεωτικό, υπήρχαν ειδικές πομάδες καθώς και αξεσουάρ, όπως μυστακοδέτες. Υπήρχε και ορολογία για τα διάφορα είδη μουστακιού π.χ. τσιγκελωτό ή ποντικο-ουρά, με βάση κάποιο διάσημο μυστακοφόρο. Ας πάμε σε ένα εγχώριο παράδειγμα, ο Καπετανάκης του τραγουδιού είχε “ντούγκλα το μουστάκι“, δηλαδή μουστάκι σαν του ηθοποιού Douglas Fairbanks.
1895: Ο King Gillette εφηύρε και άρχισε να πωλεί ξυραφάκια μίας χρήσης. Με τη λεπίδα μίας χρήσης δεν χρειάζονταν πια το ακόνισμα και το καθάρισμα της λεπίδας.
Photo 5/6
1928: Ο Jacob Schick εφηύρε το ηλεκτρικό ξυράφι.
1990: Η δημοσίευση του άρθρου των J. Ann Reed και Elizabeth Blunk στο περιοδικό Social Behavior and Personality βρήκε “σταθερά πιο θετικές αντιλήψεις για κοινωνική-σωματική ελκυστικότητα, προσωπικότητα, ικανότητα και ψυχραιμία σε άντρες με μουστάκι, μούσι ή γενειάδα”.
Photo 6/6
Σήμερα: Οι άντρες Άμις (μέλη xριστιανικής ομολογίας της αναβαπτιστικής προτεσταντικής παράδοσης) ξυρίζονται μέχρι να παντρευτούν και ποτέ δεν ξαναξυρίζονται. Οι Εβραίοι ακολουθούν το Λευιτικό 19:27, απαγορεύοντάς τους να ξυρίσουν «τις γωνίες της γενειάδας». Στη Μέση Ανατολή υπάρχει μια αυξανόμενη τάση μεταμοσχεύσεων τριχών στο πρόσωπο (μούσι και μουστάκι), με τη διεξαγωγή μίας διαδικασίας που ονομάζεται εκχύλιση των ωοθυλακίων, προκειμένου να επιτευχθεί πληρέστερη και πιο εντυπωσιακή τρίχα στο ανδρικό πρόσωπο.
Σήμερα μπορεί να είμαστε πιο free σε αυτά τα πράγματα, κάποτε όμως η τρίχα στο πρόσωπο ήταν κάτι το αναγκαστικό.
Για παράδειγμα, ο Μέγας Αλέξανδρος επέβαλλε στους άνδρες του το ξύρισμα προκειμένου σε μια μάχη σώμα με σώμα να μη γίνει το μούσι λαβή για τον αντίπαλο. Οι Γαλάτες είχαν μακριά μουστάκια με κλίση προς τα κάτω. Οι αρχαίοι Έλληνεςείχαν μούσια κι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ένα τεχνητό μουσάκι από το πηγούνι και κάτω.
Με λίγα λόγια χαμός. Και κάπου εδώ σκάει η μόδα με το μουστάκι που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία λωρίδα τρίχες πάνω από το στόμα. Παχύ ή λεπτό δεν έχει σημασία, ο συμβολισμό του παραμένει ο ίδιος.
Η λέξη «μουστάκι» καθιερώθηκε πρώτα στη γαλλική γλώσσα, προερχομένη από την ιταλική mustaccio από τον 14ο αιώνα και το mustaccio από τον 16ο αιώνα, από την Μεσαιωνική Λατινική mustacium (8ος αιώνας), κατάγεται δε ριζικώς από την Δωρική Αρχαία Ελληνική λέξη μύσταξ, που σημαίνει «άνω χείλος». Επίσης, κατά πάσα πιθανότητα να προέρχεται από την Ελληνιστική ελληνική μύλλον (mullon), που θα πει «χείλος».
Το μουστάκι έχει τεράστια ιστορία που κάθε άντρας πρέπει να την γνωρίζει αν θέλει να τιμά τα παντελόνια που φοράει.
Τα εκατό χρόνια από το 1840 έως και το 1940 υπήρξαν τα χρόνια που κυριαρχούσε το μουστάκι στο ανδρικό πρόσωπο. Το μεγαλύτερο ποσοστών των ανδρών είχαν μουστάκι κι αν δεν είχαν αποτελούσαν αντικείμενο σχολιασμού.
Τώρα φυσικά συμβαίνει το αντίθετο κι όποιος κυκλοφορεί σήμερα με μουστάκι τον δείχνουν και λίγο με το δάχτυλο και τον λένε αμέσως χίπστερ. Γιατί κύριοι; Τι έχει το μουστάκι; Μια χαρά είναι.
Αν θέλεις να μάθεις λίγο ακόμη «μουστακιακή» ιστορία τότε δες εδώ:
PHOTO GALLERY
Photo 1/4
30.000 π.Χ.: Οι τοιχογραφίες προϊστορικών σπηλαίων απεικονίζουν συχνά άντρες χωρίς γένια, γεγονός που υποδηλώνει πως οι άνθρωποι ξυρίστηκαν ή αφαίρεσαν τις ανεπιθύμητες τρίχες με κελύφη, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σαν τσιμπιδάκια, ή με λεπίδες από πυριτόλιθο.
3000 π.Χ.: Ξυράφια χαλκού έφτασαν στην Ινδία και την Αίγυπτο.
3000 – 300 π.Χ.: Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ευγενείς ξύριζαν τα κεφάλια και τα σώματά τους. Εκείνη την περίοδο, ήταν μεγάλη η πρόκληση να διατηρηθούν καθαροί και δίχως ψείρες. Ωστόσο, οι άνδρες και σπανίως οι γυναίκες με ευγενή καταγωγή φορούσαν τεχνητές γενειάδες, ως ένδειξη θεϊκής προέλευσης του γένους τους. Οι περούκες, φτιαγμένες από τρίχωμα ζώων, ήταν επίσης διαδεδομένες, για την προστασία του κεφαλιού από τον ήλιο.
Photo 2/4
2900 – 500 π.Χ.: Οι ηγέτες της Μεσοποταμίας και οι ακόλουθοί τους φορούσαν γενειάδες από ανθρώπινο ή ζωικό τρίχωμα, ως ένδειξη αρρενωπότητας και δύναμης.
1500 – 1200 π.Χ.: Σκανδιναβικοί τάφοι της εποχής περιείχαν περίτεχνα χάλκινα ξυράφια με λαβές σε σχήμα κεφαλής αλόγου.
800 π.Χ. – 600 μ.Χ.: Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν περήφανοι για τα γένια τους, μιας και η διατήρηση μίας πλούσιας μακριάς γενειάδας ήταν σημάδι υψηλής κοινωνικής τάξης και σοφίας. Πολλοί επεδίωκαν να μιμηθούν θεούς της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, όπως τον Δία, τον Ποσειδώνα, τον Ηρακλή κ.α.
Photo 3/4
400 π.Χ.: Οι αρχαίοι Ρωμαίοι δεν ήθελαν να ταυτίζονται με τους αρχαίους Έλληνες και διατηρούσαν καλοσχηματισμένες γενειάδες, δίχως να είναι μεγάλες σε μήκος ή ξυρίζονταν εντελώς. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. ο Αμμιανός Μαρκελίνιος, Ρωμαίος ιστορικός έγραψε: “Υποθέτετε ότι η γενειάδα σας δημιουργεί εγκεφάλους; Η συμβουλή μου είναι να την ξυρίσετε αμέσως, γιατί δημιουργεί ψείρες και όχι εγκεφάλους.”
400 – 300 π.Χ.: Ο Μέγας Αλέξανδρος απεικονίζεται διαρκώς ξυρισμένος, ίσως επιδιώκοντας να φανεί η νεαρή ηλικία του, και ενθάρρυνε τους στρατιώτες του να ξυρίζονται πριν από τη μάχη, καθώς οι γενειάδες θα μπορούσαν να είναι σημεία, από τα οποία θα τους αρπάξουν οι εχθροί.
50 π.Χ.: Ο Ιούλιος Καίσαρας αφαίρεσε με παράδοξο τρόπο κάθε τρίχα από το μουστάκι και το μούσι του, προκαλώντας μία αίσθηση καθαρότητας προς τους οπαδούς του. Το παράδειγμα αυτό -που μάλλον πόνεσε πολύ!- ακολούθησαν και άλλοι Ρωμαίοι.
Photo 4/4
100 μ.Χ.: Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός αναβίωσε τη συνήθεια διατήρησης γενειάδας σε όλη τη Ρώμη -σε αντίθεση με τις επιταγές του Ιουλίου Καίσαρα- μόνο και μόνο επειδή ήθελε να κρύψει το ατελές δέρμα και τις ουλές στο πρόσωπό του. Ωστόσο, η στάση των Ρωμαίων απέναντι στις γενειάδες δε θα διατηρηθεί και θα εξασθενίσει. Αν και οι μεγαλύτεροι άντρες εξίσωναν τα γένια με τη σοφία, οι νεότεροι πίστευαν ότι η εικόνα ενός άνδρα με μεγάλη γενειάδα, φαινόταν ξεπερασμένη και απρόσεκτη.
793 μ.Χ. – 1066 μ.Χ.: Περίοδος που οι Βίκινγκς εισβάλλουν στη Βρετανία. Οι Βίκινγκς διαρκώς απεικονίζονται με ατίθασα μαλλιά και γένια, ως απολίτιστοι -εικόνα που δε συνάδει με την πραγματικότητα, αλλά επηρεάζει τις τάσεις. Αποτέλεσμα αυτού είναι να επικρατήσει και πάλι η συνήθεια των ανδρών, να μη διατηρούν μουστάκι ή γενειάδα.
