Όταν το 2001 έγινε το τρομοκρατικό χτύπημα στο World Trade Center, μαζί με τις διάφορες θεωρίες συνομωσίας ξεκίνησε και μία σειρά αλυσιδωτών απόψεων γύρω από το Flight Simulator. H Microsoft αποφάσισε να βγάλει από τον χάρτη το World Trade Center, κατανοώντας την ψυχολογική κατάσταση που βρισκόντουσαν όσοι έχασαν κάποιον δικό τους την 11η Σεπτεμβρίου – είχε κάνει ρεπορτάζ για αυτό το CNN. Στα forums και στα mIRC chats της εποχής, ξεκίνησε μία ολόκληρη συζήτηση για το αν τα video games είναι καθαρά ψυχαγωγικά ή μπορούν να αποτελέσουν το βήμα για την «εξέλιξη» κάποιου εν δυνάμει τρομοκράτη. Για καλή μας τύχη, το θέμα δεν πήρε περαιτέρω διαστάσεις.
Τα πολεμικά παιχνίδια ωστόσο ήταν πάντα το κόκκινο πανί για κάποιους, μιας και όχι μόνο είχαν πολύ μεγάλη απήχηση στο κοινό, αλλά κυρίως ότι ένα μεγάλο ποσοστό παικτών, δεν είχε κλείσει καλά-καλά τα 15 του χρόνια. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι στην Αμερική και ιδιαίτερα στις αρχές του 2000, το parental advisory που συναντούσε κανείς τόσο σε video games όσο και σε δίσκους μουσικής, δεν είχε ουσιαστικά καμία αξία. Όχι μόνο δεν απαγόρευε την πώληση κάποιου προϊόντος, αλλά η άνθηση της πειρατείας δημιουργούσε ένα τεράστιο όγκο νέων παικτών που μπορούσαν να ‘‘κατεβάσουν’’ ανά πάσα στιγμή οτιδήποτε στον υπολογιστή τους για να παίξουν. Οι ενήλικες και γονείς αναρωτιόντουσαν. Μήπως το να σκοτώνεις εχθρικούς στρατιώτες σε video games σε κάνει εν δυνάμει δολοφόνο; Μήπως πατώντας κόσμο με το αμάξι σε ένα παιχνίδι ράλι σε κάνει ασυνείδητο και επικίνδυνο οδηγό;
«To πρόβλημα δεν είναι ο πόλεμος αυτός καθαυτός. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, το πολεμικό στοιχείο μπαίνει από νωρίς στη ζωή ενός παιδιού. Πόσα πλαστικά όπλα και σπαθιά έχουμε δει στα χέρια των παιδιών;» λέει η ψυχολόγος Βέρα Φερεντούρου και συμπληρώνει. «Ένα βιντεοπαιχνίδι δεν θα σε κάνει δολοφόνο. Όμως είναι ανησυχητική η επόμενη μέρα καθότι πλέον τα παιχνίδια όπου σκοτώνεις κάποιον, γίνονται ολοένα και πιο ρεαλιστικά. Αυτό σίγουρα δημιουργεί μία κάποια εξοικείωση. Είναι στο χέρι του γονιού να προσέξει με τι παίζει το παιδί του και αν αυτό το βρίσκει διασκεδαστικό».
Η γενιά των πατεράδων μας δεν μεγάλωσε με video games, αλλά οι καταστάσεις στις οποίες βρέθηκαν μάρτυρες και οι δυσκολίες που τους έπλασαν, δεν τους έκαναν ποτέ να συμπαθήσουν τα πολεμικά παιχνίδια. Ωστόσο δεν μπορούμε να παραλείψουμε το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι του μάρκετινγκ στα σημερινά πολεμικά video games, βασίζεται σε μία σειρά από καταστάσεις, που δεν παραθέτουν κάποια στυγνή δολοφονία χωρίς λόγο, αλλά σε βάζουν σε μία ατμόσφαιρα εποχής – μιας και τα περισσότερα έχουν ως σημείο αναφοράς τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι όμως ανησυχητικό για όλα τα υπόλοιπα που θα έρθουν, καθότι ο ρεαλισμός για τον οποίο μιλάει η κα. Φερεντούρου θα γίνεται ολοένα και πιο πιστευτός. Με την άφιξη της εικονικής πραγματικότητας στο gaming, όπου θα βλέπεις τα πράγματα να εξελίσσονται μπροστά σου, θα ζήσεις ακόμη περισσότερο το παιχνίδι. Έχει αυτό το πράγμα ταβάνι;
Ίσως φτάσουμε στο σημείο να συνηθίσουμε τόσο πολύ την ιδέα του να μπορούμε να σκοτώσουμε που αυτό να μας μεταλλάξει σαν κοινωνία. Ίσως η ταχύτητα της εικόνας και της πληροφορίας από αυτά που βλέπουμε στην Ουκρανία, κάνουν τους νεότερους από εμάς να αηδιάσουν με οτιδήποτε τους θυμίζει πόλεμο, από παιχνίδια, μέχρι ταινίες και μυθιστορήματα. Κανείς δεν ξέρει. Όλα όμως είναι θέμα παιδείας και κριτικής ικανότητας και κατά πόσο μπορεί κάποιος να αντιληφθεί την ουσιαστική διαφορά ανάμεσα σε ένα παιχνίδι και την ωμή πραγματικότητα. Αυτό που ξέρουμε πάντως με σιγουριά, είναι πως υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από ένα δισεκατομμύριο gamers στον κόσμο και, όχι, δεν έγιναν δολοφόνοι επειδή σκότωσαν σε ένα video game. Κάποιοι είναι οικογενειάρχες και μάλιστα είναι και καλοί. Οπότε μην βιαστούμε να κρίνουμε και να μην φορέσουμε παρωπίδες.
Το gaming έχει ως στόχο την ψυχαγωγία. Ας είμαστε δεκτικοί, χωρίς ωστόσο να αφήσουμε τα παιδιά μας ανεξέλεγκτα. Όπως σε όλα τα πράγματα, η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση.
