Πρόκειται για μία διαταραχή που εμφανίζεται στη διάρκεια του βαθύ ύπνου, όπου οι πάσχοντες αν και έχουν σεξουαλική ζωή στη καθημερινότητά τους, μπορεί την ώρα του ύπνου τους να αυνανιστούν ή ακόμα και να εμπλακούν σε σεξουαλική πράξη με τον ερωτικό τους σύντροφο και το πρωί να μην έχουν καμία ανάμνηση από ότι συνέβη.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, ο πάσχων μπορεί να προχωρήσει σε αποτρόπαιες ερωτικές πράξεις, όπως για παράδειγμα το να αναγκάσει ένα άτομο να κάνει σεξ μαζί του παρά τη θέλησή του.
Εντύπωση προκάλεσε η δίκη μίας χαρακτηριστικής περίπτωσης ενός άνδρα που έπασχε από σεξυπνία και ο οποίος κατηγορούταν για βιασμό και τελικά αθωώθηκε λόγω της πάθησης αυτής.
Οι γιατροί δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα γύρω από το τι ακριβώς προκαλεί αυτή τη διαταραχή ύπνου.
Διευκρινίζουν όμως, πως η σεξυπνία δεν σχετίζεται με το να δει κανείς απλά ένα σεξουαλικό όνειρο, πράγμα αρκετά σύνηθες και φυσιολογικό, αλλά με την κανονική εμπλοκή σε σεξουαλική πράξη.
Δεν σημαίνει δηλαδή ότι απλά ένα άτομο κάνει πράξη αυτό που βλέπει στο όνειρό του, αλλά μάλλον σχετίζεται µε την ακανόνιστη λειτουργία του εγκεφάλου και όχι µε κάποιο σοβαρό ψυχικό ή σεξουαλικό πρόβληµα.
Οι ειδικοί αναφέρουν επίσης, πως στις περισσότερες περιπτώσεις η διαταραχή εμφανίζεται μετά την εφηβεία και είναι πιο συνηθισμένη στα άτομα που υπνοβατούν ή παραμιλούν κατά τη διάρκεια του ύπνου τους, ενώ κάποιοι την κατατάσσουν στις Παραϋπνίες.
Φαίνεται ότι είναι πιο συχνή στα άτομα που παρουσιάζουν άγχος και φόβο συναισθηματικής και σεξουαλικής εγκατάλειψης, στην κατάχρηση αλκοόλ και/ή λήψη ναρκωτικών ουσιών και υπνωτικών φαρμάκων. Επίσης, η έλλειψη ύπνου και το στρες, όπως και η σωματική και ψυχική κόπωση μπορεί να την φέρουν στην επιφάνεια.
Παρόλα αυτά, ακόμα οι ερευνητές δεν έχουν επαρκή στοιχεία για τη συχνότητα της διαταραχής, την παθογένεια ή τα δημογραφικά χαρακτηριστικά.
