Επαναπροσδιορίζοντας το νόημα της αυθεντικής επικοινωνίας τη δεκαετία του 2020

Πολλές φορές αναρωτιέμαι, εάν ένας άνθρωπος του 1900 μπορούσε να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι στον χρόνο και έφτανε στο σήμερα, ποιον ορισμό θα έδινε στη λέξη «επικοινωνία»; Από το 1900 μέχρι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει και η αλήθεια είναι πως ειδικότερα την εποχή που διανύουμε, η επικοινωνία έχει λάβει άλλες, ακόμη πιο περίπλοκες και δη… ψηφιακές διαστάσεις.

Στη δική μου περίπτωση, οφείλω να παραδεχθώ πως δεν κατάλαβα πώς από το αθώο nudge του MSN, καταλήξαμε να κάνουμε ομαδικές video κλήσεις των δέκα, είκοσι, τριάντα ατόμων, να είμαστε όλη μέρα συνδεδεμένοι στα social media και την ίδια ώρα, να νιώθουμε τόσο μόνοι, τόσο αποσυνδεδεμένοι. Το παράδοξο, βέβαια, είναι πως όλα αυτά, τα γράφω εγώ, που από την αρχή του πρώτου lockdown έως σήμερα, έχω κάνει το smartphone προέκταση του χεριού μου. Φαντάζομαι όμως πως δεν είμαι ο μόνος, καθώς όπως γνωρίζω από εξομολογήσεις κοντινών μου ανθρώπων, όσα reactions, comments, μηνύματα, ηχογραφήσεις, selfies και αν ανταλλάσσουν καθημερινά σε οποιαδήποτε πλατφόρμα, κάθε βράδυ πέφτουν στο κρεβάτι με το ίδιο παράπονο: Πώς καταφέραμε στην εποχή της απόλυτης επικοινωνίας να αισθανόμαστε πιο μόνοι από ποτέ;

Αν δεν το γνώριζες, λοιπόν, αυτό το «φαινόμενο» έχει λάβει πλέον παγκόσμιες διαστάσεις και «ακούει» στο όνομα κρυμμένη μοναξιά. Τι είναι η κρυμμένη μοναξιά και πώς επηρεάζει την επικοινωνία με τους γύρω σου; Πρόκειται για την προσωπική, εσωτερική αποξένωση σε έναν πλανήτη που είναι διαρκώς online και την οποία το Lipton, μέσα από το κίνημα #ProjectUnlonely και τη συμμετοχή όλων μας, ελπίζει να εξαλείψει, δημιουργώντας «γέφυρες» που θα μας φέρουν ακόμη πιο κοντά.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα, τι ακριβώς είναι η κρυμμένη μοναξιά, θα χρειαστεί να παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε με τους γύρω μας. Θέλοντας να διαπιστώσω εάν είμαι και εγώ ένα «θύμα» αυτής της σύγχρονης μάστιγας, αποφάσισα να προχωρήσω σε ένα προσωπικό πείραμα. Πέρασα μία ολόκληρη εβδομάδα με την προσοχή μου στραμμένη στις επαφές μου με τους άλλους, είτε επρόκειτο για μία απογευματινή ποδηλατάδα με τον κολλητό μου στην Κυψέλη, είτε για μία μεταμεσονύχτια συζήτηση στο group chat του γραφείου, είτε ένα βιαστικό reaction στην ανάρτηση μίας φίλης.

Κυριακή βράδυ, λοιπόν, και ενώ το πείραμά μου έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία, το τελικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω είναι πως, αυτό που οι περισσότεροι από εμάς αποκαλούμε «επικοινωνία», δεν έχει καμία σχέση με τον ορισμό της λέξης ή με αυτό που θέλουμε να πιστεύουμε πως είναι η επικοινωνία εν γένει. Ναι, μπορεί μέσα σε επτά ημέρες να είχα αλληλεπιδράσει με περισσότερους από δέκα ανθρώπους και άλλους πέντε εκτός Αθηνών, όμως ο αριθμός των αλληλεπιδράσεων ήταν σημαντικά δυσανάλογος με τις σκέψεις και τους προβληματισμούς που δεν ειπώθηκαν ποτέ -και από τις δύο πλευρές- ή με την ποιότητα, το βάθος και την ουσία που είχαν οι επαφές μου.

Εάν δούμε την κατάσταση από μία πιο πρακτική ματιά, δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσουμε πως οι επαφές μέσω διαδικτύου, οι οποίες αναπόφευκτα επηρεάζουν τις διαπροσωπικές μας σχέσεις -αφού αργά ή γρήγορα εισέρχονται σε αυτές- είναι σε μεγάλο βαθμό εικονικές και δη, επιφανειακές. Ξέρω, δεν σου λέω κάτι που δεν γνώριζες ήδη, όμως ακριβώς επειδή καθημερινά κινούμαστε παράλληλα στον «πραγματικό» και τον «ψηφιακό» κόσμο, είναι πολύ εύκολο να μπερδέψουμε την «ουσιαστική» από την «επιφανειακή» επικοινωνία. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει πως κάθε επαφή του «ψηφιακού» κόσμου υστερεί σε αξία και σημασία από μία «πραγματική».

Σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με τον γνωστό life coach Παναγιώτη Φάσσα, που είναι ειδικός σε θέματα επικοινωνίας, ο πιο ισχυρός «σύμμαχος» που διαθέτουμε ενάντια στην «κρυμμένη μοναξιά», είναι η συναισθηματική νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο ίδιος, «συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τα συναισθήματα μας και των άλλων, να τα διαχειριζόμαστε, να διαχειριζόμαστε τις σχέσεις μας με τους άλλους και να μπορούμε να παρακινούμε τον εαυτό μας να αναλάβει δράση». Με άλλα λόγια, επενδύοντας σε μία πιο ουσιαστική επαφή με τους άλλους, εκφράζοντας την αλήθεια μας και έχοντας τη διάθεση να ακούσουμε την αλήθεια του άλλου, χωρίς να βιαζόμαστε να απαντήσουμε, θα κάνουμε ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα για την εξάλειψη της κρυμμένης μοναξιάς, τόσο της δικής μας όσο και των άλλων.

Δευτέρα απόγευμα και ενώ κλείνω τον υπολογιστή μαζί με τις τελευταίες εκκρεμότητες του γραφείου, είμαι έτοιμος να ζεστάνω νερό για την καθιερωμένη tea time «ιεροτελεστία» που με βοηθά να αποφορτίζομαι από την ένταση της ημέρας. Ενώ το νερό βράζει και το μυαλό μου επεξεργάζεται τα αποτέλεσμα του πειράματος της προηγούμενης εβδομάδας, σκέφτομαι πόσο περισσότερο υλικό και… food for thought θα συγκέντρωνα, αν μοιραζόμουν τις σκέψεις μου με τον κολλητό μου. Έτσι και έγινε! Γέμισα το θερμός μου με μπόλικο ζεστό νερό, φύλαξα στην τσέπη του back pack μου μερικά φακελάκια Lipton και τον προσκάλεσα για «YOU.ME.TEA.NOW» σε μία ποδηλατάδα στην Αθήνα.

Από τα πρώτα λεπτά της συζήτησης, λοιπόν, κατάλαβα πόσο δίκιο έχουν οι ειδικοί, πόσο ισχύει τελικά, ο «κανόνας» των 15 λεπτών, σύμφωνα με τον οποίο, αρκεί ένα τέταρτο της ώρας καθημερινά, για να αποκτήσουμε μία καλύτερη και πιο ουσιαστική επικοινωνία με τους άλλους, να νιώσουμε λιγότερο μόνοι, ακόμη και αν μας χωρίζουν πολλά χιλιόμετρα με τον συνομιλητή μας, ακόμη και αν η επικοινωνία γίνεται μέσω ενός ακόμη video call. Επιστρέφοντας στο σπίτι ιδρωμένος και «γεμάτος» από την κουβέντα με τον Γιάννη, υποσχέθηκα στον εαυτό μου πως, από την επόμενη κιόλας μέρα, θα αφιέρωνα κάθε μέρα 15 λεπτά σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, για να ακούω τις σκέψεις του και να μοιράζομαι μαζί του τις δικές μου.

Όπως και να έχει, το σίγουρο είναι πως κανένα πείραμα, κανένας ειδικός, ούτε εγώ, ούτε εσύ, είμαστε σε θέση να ορίσουμε την έννοια ή το αυθεντικό νόημα της «επικοινωνίας» στην απρόβλεπτη δεκαετία του 2020, όπου τα πάντα γύρω μας είναι ρευστά και αβέβαια. Ωστόσο, εάν θέλουμε να τη «γευτούμε» και να την κατακτήσουμε, το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε, είναι να «κλέψουμε»15 λεπτά από το πολυάσχολο πρόγραμμά μας και να βρούμε αφορμές που θα μας φέρουν ακόμη πιο κοντά με τους δικούς μας ανθρώπους, όσα κι αν είναι τα χιλιόμετρα που μας χωρίσουν.

#Lipton #Connect #ProjectUnlonely #Whatreallymatters