Αν υπάρχει ένα μουσικό είδος που να θεωρείται αποδιοπομπαίος τράγος της μουσικής είναι αναμφισβήτητα η τραπ. Αυτό το μουσικό φαινόμενο που πολλές φορές έχει χαρακτηριστεί ως επικίνδυνο είναι το κυρίαρχο στη νέα γενιά, έχοντας προκαλέσει ξανά και ξανά ενδιαφέρον αλλά και αντιδράσεις. Έχουμε δει τόσες τηλεοπτικές εκπομπές και αναλύσεις να εξηγήσουν το τι ακριβώς πραγματεύεται αυτή η μουσική και την επικινδυνότητα για τους νέους. Τα ακούμε όλα αυτά και για να μπορέσουμε να έχουμε τη δική μας εικόνα, ψάξαμε την προέλευση της μουσικής, μιλήσαμε με δύο νέους που την προτιμούν και τέλος μιλήσαμε με τον δημοσιογράφο Τάσο Μαγιόπουλο που είναι ένας από τους λίγους γνώστες του μουσικού είδους για να μας «δώσει τα φώτα του». Μέσα στις υπερβολές και στους μύθους που έχουμε ακούσει, αναζητήσαμε να βρούμε το πιο απλό «τι είναι τελικά η τραπ;».
Πρώτη φορά σε τραπ συναυλία και κατάλαβα τι βρίσκουν οι νέοι
Γιάννης, 25 ετών
Τι σου αρέσει στην τραπ; «Δεν μπορώ να πω πως υπάρχει συγκεκριμένος λόγος που μου αρέσει η τραπ, καθώς ακούω πολλά ακόμα είδη μουσικής, διότι αισθάνομαι ότι κάτι έχουν να μου προσφέρουν σε μια συγκεκριμένη περίσταση, όπως και η τράπ που έχει προκύψει ως εξέλιξη της ραπ μουσικής, για εμένα είναι η ιδανική επιλογή για διασκέδαση με ρυθμό και ενέργεια. Αντικειμενικά είναι η μουσική της επικαιρότητας πράγμα που με κάνει να θέλω να την ακούσω».
Μιχάλης, 23 ετών
Τι σου αρέσει στο συγκεκριμένο είδος μουσικής; «Είναι δύσκολο να διακρίνω τη λεπτή γραμμή που χωρίζει την ελληνική ραπ από την τραπ μιας και πολλοί καλλιτέχνες έχουν κομμάτια που μπορεί να ανήκουν και στις δύο κατηγορίες. Επομένως ανάλογα με το κομμάτι, μπορεί να βρω διαφορετικά πράγματα που να μου αρέσουν. Στα περισσότερα σίγουρα είναι η ενέργεια και το vibe. Στα πιο εμπορικά κομμάτια είναι ο ρυθμός που θα τραβήξει την προσοχή, ενώ σε πιο εναλλακτικά κομμάτια θα είναι και οι στίχοι όπου σε αντίθεση με την κοινή γνώμη σε κάποιες περιπτώσεις είναι πολύ καλοί. Ωστόσο, μπορεί να ανοίξει η συζήτηση για το αν αυτά τα κομμάτια είναι ραπ ή τραπ».
Χιπ χοπ, ραπ και τραπ
Σύμφωνα με το Centre de Cultura Contemporània de Barcelona's -ιστότοπος αφιερωμένος στην πολιτιστική έρευνα και καινοτομία- η τραπ είναι ένα υποείδος της ραπ που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 στις πιο φτωχές γειτονιές της Ατλάντα των ΗΠΑ. Η λέξη «trap» άρχισε να εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990, μέσω της μουσικής κολεκτίβας Dungeon Family. Ωστόσο, για να κατανοήσουμε τη γέννηση της τραπ μουσικής, πρέπει να επιστρέψουμε στις απαρχές του χιπ χοπ και στα πάρτι στο Bronx στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1970 με DJs και MCs όπως οι Afrika Bambaataa, Kool Herc και Grandmaster Flash και άλλους που ράπαραν πάνω από mixed beats. Όταν η μουσική βγήκε από το γκέτο και μπήκε στο εμπόριο στη δεκαετία του 1980, εμφανίστηκαν groups όπως οι Public Enemy, Rakim, KRS-One και Native Tongues, γνωστά ως New School, καθώς ράπαραν μια πιο ποιητική βερσιόν του δρόμου και των κοινωνικών απαιτήσεων.
Αργότερα, στη δεκαετία του 1990 μουσικοί όπως οι N.W.A., UGK, Three 6 Mafia, Master P, Dr. Dre και ο Ice-T, μεταξύ άλλων, ξεκίνησαν αυτό που ονομάστηκε gangsta rap, μιλώντας για τον βίαιο τρόπο ζωής σε υποβαθμισμένες γειτονιές των αμερικανικών πόλεων και αφήνοντας στην άκρη τους πιο πολιτικούς λόγους της «πρώτης ραπ». Αυτή η μεταμόρφωση του είδους εξαπλώθηκε μέσω του άλμπουμ Mystic Stylez (1995) από τους Three 6 Mafia για να φτάσει στον Gucci Mane και το Trap House του (2005).
Τελικά έχει σημασία αν η trap είναι πραγματική μουσική;
Από το gangsta rap στο σήμερα
Μπορεί το gangsta rap να ήταν μια μετάλλαξη του αρχικού χιπ χοπ, το τραπ όμως θα γίνει μια δεύτερη μετάλλαξη που προέρχεται από το gangsta, μετατρέποντάς το σε μια νέα κουλτούρα, διαφορετική από αυτή του αρχικού χιπ χοπ, αφαιρώντας συχνά τους στίχους, την ιδεολογία και την ομοιοκαταληξία. Χωρίς μουσικούς όπως οι Future, Migos, Gucci Mane, Fetty Wap και 2 Chainz και παραγωγούς όπως οι Shawty Redd, Mannie Fresh, Zaytoven και Tony Fadd, η τραπ δεν θα υπήρχε όπως την ξέρουμε σήμερα.
Εξαπλώθηκε από την Ατλάντα και στις υπόλοιπες νότιες περιοχές των ΗΠΑ, περνώντας από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη και στην Ασία. Η κορύφωση αυτού του είδους μουσικής στις Ηνωμένες Πολιτείες συνέβη περίπου το 2010. Ενδιαφέρον είναι ότι σε αντίθεση με το χιπ χοπ, η παγκόσμια επιτυχία της τραπ μουσικής έχει, μεταξύ άλλων, δύο πιθανές εξηγήσεις: Πρώτον, σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ανάπτυξη και την προσβασιμότητα της τεχνολογίας και των κοινωνικών δικτύων. Είναι το πρώτο μουσικό στιλ όπου άνθρωποι χωρίς δισκογραφία ή χρήματα για να πληρώσουν για ένα demo θα μπορούσαν να κάνουν μουσική από τους υπολογιστές τους, κάνοντας αναρτήσεις σε κοινωνικές πλατφόρμες.
Δεύτερον, η παγκόσμια επιτυχία του σχετίζεται άμεσα με το γεγονός ότι αυτό το είδος μουσικής απευθύνεται άτομα από οικονομικά ευάλωτες κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από τον τόπο καταγωγής τους. Νέοι από όλο τον κόσμο, που προβλέπουν ένα μαύρο μέλλον για τους εαυτούς τους μπροστά σε ένα άνισο κοινωνικό σύστημα, νιώθουν αυτή τη μουσική σαν μια προφητεία που απεικονίζει το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουν.
O δημοσιογράφος Τάσος Μαγιόπουλος που γνωρίζει αυτό το μουσικό είδος, μας εξηγεί πώς έχουν τα πράγματα και τον ρώτησα όλες τις απορίες που έχω ακούσει τόσα χρόνια σε συζητήσεις.
Σε τι διαφέρει η τραπ από τη ραπ;
«Υπάρχουν δύο βασικά πράγματα που ξεχωρίζουν τα δύο είδη μουσικής. Αρχικά το στιχουργικό, καθώς η ραπ διακρίνεται περισσότερο από κοινωνικοπολιτικούς στίχους ή battle στίχο. Και τι σημαίνει αυτό; Σε απλά λόγια ότι ο ένας ράπερ λέει ότι είναι καλύτερος από τον άλλον και γίνεται κατά κάποιον τρόπο μια «αντιδικία». Στην τραπ υπάρχει το battle, αλλά δεν ασχολείται καθόλου με κοινωνικοπολιτικά, ασχολείται περισσότερο με μια επιδερμική θεματολογία, δηλάδή με υλικά αγαθά, να κερδίσω χρήματα και να κάνω φλεξ. Το ραπ έχει προβληματισμούς, ενώ η τραπ ασχολείται με μονοεπίπεδα θέματα: Λεφτά, γυναίκες, καλοπέραση και παρανομία ως μέσο απόκτησης των χρημάτων».
Έχω διαβάσει πως είναι σαν παρακλάδι στη ραπ, ισχύει;
«Ναι και για να είμαστε και ακόμη πιο συγκεκριμένοι, όλα είναι χιπ χοπ. Και οι τράπερς κάνουν ραπάρισμα απλά έτσι έχει ονομαστεί το υποείδος -όπως υπάρχουν και άλλα. Κάτι αντίστοιχο με την ραπ που είναι δημοφιλές ρεύμα σήμερα είναι η drill μουσική, έχει όμως άλλο ηχόχρωμα».
«Πρέπει να έχεις φωνή για να κάνεις τραπ;»
«Υπάρχουν διάφορα ηχητικά εφέ στα τραγούδια και το μεγαλύτερο το ποσοστό δεν κάνει ρίμες. Είναι πιο εύκολο να κανεις τραπ από ραπ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και πολύ καλοί του είδους. Επίσης το autotune προυπήρχε, ο Kanye West το είχε χρησιμοποιήσει από το 2004».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μουσικής;
«Πιο μοντέρνα προσεγγιση, πολυεπιπεδα beats και ηλεκτρονικά στοιχεία, τα οποία προέκυψαν ως φυσική εξέλιξη του ήχου από ανθρώπους που έκαναν ραπ, όπως ο Timbaland. Στην Ελλάδα ξεκίνησε περίπου το 2010 με τον Υποχθόνιο την Capital που έφερε τον Memphis ήχο, που είναι ήχος της Νότιας Αμερικής. Στην Ελλάδα, ο Light και ο Skive είναι από αυτούς που έχουν «χτίσει την κατάσταση».
Ποιους ξεχωρίζεις;
«Κοίτα, ο Light είναι πολύ καλός, είναι ίσως ο κορυφαίος, όπως και ο Mad Clip ήταν πολύ καλός και αναμφισβήτητα και ο Snik. Kαι o Toquel είναι από το καλούς».
Σε σχέση με το εξωτερικό;
«Δεν έχουμε διαφορές, με την ανάπτυξη τεχνολογίας έχουν αλλάξει τα πράγματα, δεν είμαστε τόσο μακριά».
Τι βρίσκουν οι νέοι;
«Όπως είχε πει και ένας από τους παλιούς είναι το CNN των δρόμων, σου δείχνει τι γίνεται τώρα μακριά από φιοριτούρες. Δεν γέννησε το τραπ μία παραβατική κατάσταση στους δρόμους, αντιθέτως έγινε το μεγάφωνο για αυτά που γίνονται στους δρόμους. Είναι λίγο διογκωμένες κάποιες παρουσιάσεις περί επίδρασης της συγκεκριμένης μουσικής στην παραβατικότητα».
