Στις 2 Φεβρουαρίου 1887, η Ημέρα του Groundhog γιορτάζεται για πρώτη φορά επίσημα. Σύμφωνα με την παράδοση, αν μία μαρμότα βγει από την τρύπα της αυτή την ημέρα και δει τη σκιά της, φοβάται και τρέχει πίσω στο λαγούμι της, προβλέποντας άλλες έξι εβδομάδες χειμερινού καιρού.
Αν όμως το μικρό αυτό ζώο δεν δει τη σκιά της τότε σημαίνει πως ο χειμώνας τελείωσε.
Οι ρίζες του εθίμου
Η Ημέρα της Μαρμότας έχει τις ρίζες της στην αρχαία χριστιανική παράδοση του Candlemas, όταν οι κληρικοί ευλογούσαν και μοίραζαν τα κεριά που χρειάζονται για το χειμώνα. Τα κεριά αντιπροσώπευαν πόσο μακρύς και κρύος θα ήταν ο χειμώνας. Οι Γερμανοί επέκτειναν αυτήν την έννοια επιλέγοντας ένα ζώο – ένα είδος σκιουρίδας - ως μέσο πρόβλεψης του καιρού.
Μόλις έφτασαν στην Αμερική, οι Γερμανοί άποικοι στην Πενσυλβάνια συνέχισαν την παράδοση, αν και άλλαξαν από σκαντζόχοιρους σε μαρμότες, που ήταν άφθονες στην Πολιτεία Keystone.
Η ταινία που άφησε ιστορία
Ίσως μία από τις πιο παράδοξες κωμωδίες που έχουμε δει στο σινεμά. Ένας Bill Murray που είναι τόσο παράταιρος αλλά ταυτόχρονα αστείος που πραγματικά μένεις άφωνος και μπαίνεις για τα καλά μέσα σε αυτό το τούνελ της επανάληψης. Η ταινία είναι πρωτότυπη και αυτό οφείλεται φυσικά κατά βάση στο σενάριο της.
Τι ακριβώς συμβαίνει στην ταινία Groundhog Day;
Η ιστορία ακολουθεί τον Φιλ Κόνορς, έναν αλαζονικό και κάπως παράδοξο μετεωρολόγο της τηλεόρασης, ο οποίος κατά τη διάρκεια ενός ρεπορτάζ στο Πανξατόνι της Πενσυλβάνια στην ετήσια Μέρα της Μαρμότας, βρίσκει τον εαυτό του παγιδευμένο στο χρόνο και αναγκασμένο να ζει την ίδια μέρα ξανά και ξανά.
Αφού λοιπόν ο Φιλ Κόνορς υποκύπτει στην παράνοια και σε αμέτρητες απόπειρες αυτοκτονίας, αρχίζει σιγά σιγά να επανεξετάζει τη ζωή του και τις προτεραιότητές του.
Γιατί η Ημέρα της Μαρμότας είναι μία υπαρξιακή ταινία;
Εδώ βρίσκουμε ίσως την πρώτη (και μάλλον τελευταία) φορά στην οποία ο ρόλος του Bill Murray είναι ακραία υπαρξιακός. Πέρα από το κωμικό παραπέτασμα το οποίο το βρίσκουμε στο πρώτο επίπεδο της ταινίας, το σενάριο πηγαίνει ακόμη πιο βαθιά, μιας και δείχνει υπόγεια μία δική μας επαναληπτική φύση της καθημερινότητας.
Γιατί ο χαρακτήρας του Φιλ Κόνορς είναι ένας γνήσιος υπαρξιακός ήρωας;
Ο Φιλ ξυπνάει και ανακαλύπτει ότι ξαναζεί τη 2η Φεβρουαρίου. Η μέρα εξελίσσεται όπως ακριβώς η προηγούμενη, μόνο με τον Φιλ να καταλαβαίνει τι συμβαίνει.
Αυτό από μόνο του μας αφήνει λίγο μετέωρους στην αρχή, στην πορεία όμως καταλαβαίνουμε τους σκοπούς του σκηνοθέτη. Υπάρχει ένας έντονος παραλληλισμός εδώ, πραγματική ζωή με φαντασία.
Το σενάριο θα μπορούσε να έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Αλμπέρ Καμύ (προσοχή SPOILERS!)
Ναι η ιστορία είναι τόσο έντονα υπαρξιακή που άνετα θα μπορούσε να είχε γραφτεί από κάποιον υπαρξιστή φιλόσοφο.
Στην αρχή Ο Κόνορς είναι μπερδεμένος αλλά όταν το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται και τις επόμενες μέρες, αποφασίζει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση: μαθαίνει μυστικά από τους κατοίκους της πόλης, αποπλανεί γυναίκες, κλέβει λεφτά, μεθάει, οδηγεί απρόσεκτα και πηγαίνει φυλακή.
Όλο αυτό μοιάζει να είναι λίγο ή πολύ για τον καθένα από εμάς η πορεία μας μέσα στη ζωή, μαθαίνουμε και ζούμε, κι όμως η ζωή δεν αλλάζει, η κάθε μέρα είναι ίδια.
Ωστόσο, οι προσπάθειές του να έρθει πιο κοντά στη Ρίτα, η οποία αρχίζει να του αρέσει, αποτυγχάνουν. Ο Φιλ τελικά παθαίνει κατάθλιψη και προσπαθεί όλο και πιο δραστικά να βάλει τέλος στο πάγωμα του χρόνου.
Μία κατάληξη που την έχουμε ζήσει όλοι λίγο ή πολύ στη ζωή μας. Κι όμως το σενάριο είναι απόλυτα ιδιοφυές. Μέσα από ένα τρελό γεγονός μας αναγιγνώσκει τις ίδιες μας τις εμπειρίες.
Ο Κόνορς κάνει γελοία και προσβλητικά ρεπορτάζ για το φεστιβάλ και τελικά απαγάγει την ίδια τη μαρμότα, τον Πανξατόνι Φιλ (τυχαία έχουν το ίδιο όνομα;) και μετά από ένα κυνηγητό με την αστυνομία, οδηγεί το αυτοκίνητό του στο γκρεμό και σκοτώνεται τόσο αυτός όσο και η μαρμότα.
Ωστόσο, ο Φιλ ξυπνάει και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Επιπλέον απόπειρες αυτοκτονίας αποτυγχάνουν επίσης.
Κάπως έτσι κι εμείς, αν και όχι τόσο κινηματογραφικά, στις δικές μας καθημερινότητες, είναι σαν να πεθαίνουμε διαρκώς. Το σενάριο και η σκηνοθεσία, οι ερμηνείες και η φωτογραφία είναι όλα εξαιρετικά.
Η Ημέρα της Μαρμότας είναι σίγουρα μία ταινία που αξίζει να δεις.
