Η δουλειά του ντοκιμαντέρ δεν είναι μόνο να παρουσιάσει αδιάσειστα στοιχεία και πηγές προκειμένου να πείσει για το αντικείμενο του. Κυρίως, είναι να προβληματίσει. Να ξυπνήσει στο μυαλό σου την αμφιβολία και να το κάνει να σκεφτεί διαφορετικά απ’ ότι έκανε μέχρι τώρα. Ο πραγματικός στόχος των καλογυρισμένων ντοκιμαντέρ, είναι να σε έχουν κάνει λίγο καλύτερο άνθρωπο από την στιγμή που θα πέσουν οι τίτλοι τέλους.
Που κάθε στόρι που θα δεις, ό,τι στόρι και αν είναι αυτό, θα σε βάλει στη διαδικασία να σκεφτείς αν μπορείς να κοιτάξεις χωρίς ενοχές τον εαυτό σου στον καθρέφτη και αν η Ηθική που ακολουθείς έχει ως στόχο να γίνεται η κοινωνία μας καλύτερη.
Τα 5 παρακάτω ντοκιμαντέρ, θα σου κάνουν αυτό ακριβώς: θα δημιουργήσουν προβληματισμούς και τροφή για σκέψη με τα σενάρια τους, που είναι γροθιά στο στομάχι σου.
1. I Am Not Your Negro
Έχοντας ως γνώμονα τα δεκάδες έργα του θρυλικού συγγραφέα, ποιητή και μυθιστοριογράφου James Baldwin, ο σκηνοθέτης Raoul Peck αποφάσισε να χτυπήσει την σύγχρονη αμερικανική κοινωνία μέσα από την ίδια της την ιστορία. Με την βοήθεια του Samuel Jackson στην αφήγηση και παρουσιάζοντας ένα φωτογραφικό ανθολόγιο που ξεκινά λίγο νωρίτερα από τον Αμερικανικό Εμφύλιο, ο Peck παρουσιάζει την πορεία της Αφροαμερικανικής φυλής ανά τα έτη και την θέση της στη σημερινή κοινωνία. Ένα ντοκιμαντέρ για μεγάλες αλήθειες, που παρουσιάζουν την συντηρητική σκέψη που συνεχίζει να επικρατεί στο μεγαλύτερο κομμάτι της Αμερικής και χάρισαν στον Peck μία υποψηφιότητα για Όσκαρ.
2. Life, Animated
Η πιο ωραία κριτική που γράφτηκε για το Life Animated του Roger Ross Williams, περιείχε μέσα την έκφραση «μία νίκη της καλλιτεχνικής και ευαίσθητης πλευράς του σινεμά». Βασισμένο στο μυθιστόρημα του δημοσιογράφου Ron Suskind που το έγραψε για τον γιο του, το Life Animated παρουσιάζει την ιστορία του αυτιστικού Owen Suskind και πως κατάφερε να ανταποκριθεί και να νικήσει τον αυτισμό του, χάρη στις κλασσικές παιδικές ταινίες του Walt Disney. Το ντοκιμαντέρ με βίντεο από τα παιδικά χρόνια του Owen, τον εμφανίζει να επικοινωνεί με τους γύρω του μέσα από ατάκες και σκηνές των ηρώων του Disney με την βοήθεια του πατέρα του, για να διδάξει μία μεγάλη αλήθεια: ο αυτισμός δεν είναι κατάρα. Είναι απλά μία διαφορετική αντίληψη της ζωής και κάποιοι βρίσκουν τρόπους για να νικήσουν και να εκφραστούν.
3. The Thin Blue Line
Ακόμη και αν το ντοκιμαντέρ του Errol Morris χρονολογείται το 1998, είναι ένα από τα πιο σοκαριστικά ντοκιμαντέρ του 20ου αιώνα για το σύστημα δικαιοσύνης αλλά και την ευκολία απόδοσης κατηγοριών με ελλιπή στοιχεία. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί την ιστορία του Randall Dale Adams, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο για την δολοφονία ενός αστυνομικού – ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ. Μετά το γύρισμα και την προβολή του ντοκιμαντέρ, η Πολιτεία του Τέξας αποφάσισε να επανεξετάσει την υπόθεση και τελικά απελευθέρωσε τον Adams 12 χρόνια μετά την παραμονή του στη φυλακή. Θεωρείται μέχρι και σήμερα ένα από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ του είδους του.
4. Soaked in Bleach
Μπορεί το ''Montage of Heck'' να θεωρήθηκε ο σούπερ σταρ των ντοκιμαντέρ που έχει γυριστεί για τον Kurt Cobain, όμως το ''Soaked in Bleach'' του Benjamin Stattler και του συγγραφικού διδύμου Richard Middleton και Donnie Eichar, έρχεται να δείξει όλα αυτά που δεν θες να πιστέψεις. Ακολουθώντας την ιστορία του Tom Grant, του ιδιωτικού ντετέκτιβ που προσέλαβε η Courtney Love για να ερευνήσει την εξαφάνιση του Kurt Cobain 3 μέρες πριν βρεθεί το πτώματα του, το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει κομμάτι-κομμάτι όλο το στόρι για να στηρίξει τους ισχυρισμούς ότι ο τραγουδιστής των Nirvana ήταν θύμα δολοφονίας. Στο ντοκιμαντέρ μιλούν πραγματογνώμονες, ερευνητές, γιατροί και πρώην αρχηγοί αστυνομίας, ιατροδικαστές και νομικοί που παρουσιάζουν την συνομωσία να δείχνει περισσότερο ως καλοστημένο σχέδιο, παρά σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
5. O.J. : Made In America
Η τηλεοπτική σειρά του ''The People vs O.J. Simpson'' πήρε διθυραμβικές κριτικές, αλλά την ίδια στιγμή ο Ezra Elderman κέρδιζε το χρυσό αγαλματάκι για το Καλύτερο Ντοκιμαντέρ. Χωρισμένο σε 5 μέρη, το ''O.J.: Made in America'', παρουσιάζει την άνοδο και την πτώση του τότε σταρ, μέσα από συνεντεύξεις και παρουσιάσεις δημοσιευμάτων της εποχής, σε μία από τις δικαστικές υποθέσεις που συγκλόνισαν την Αμερική αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Εκτός από τις δολοφονίες, το ντοκιμαντέρ ερευνά και παρουσιάζει μοναδικά τον αντίκτυπο που είχε το στόρι στην Αμερικανική κοινωνία και πως αυτό προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη φυλετική ρήξη.
