Το βιβλίο είναι η καλύτερη παρέα για όλες τις ώρες. Είτε βρίσκεσαι στην παραλία, είτε μπροστά στο τζάκι σου, είτε σε κάποιο καφέ, το λες και ιδανική συντροφιά. Αν μέσα στην καθημερινότητα γκρινιάζεις πως δεν έχεις χρόνο για να διαβάσεις, τα κατασκοπικά μυθιστορήματα είναι ξεκάθαρα ένας καλός λόγος για να ξεκινήσεις. Είναι και μία ευκαιρία να αφήσεις στην άκρη ό,τι γνώριζες και να δώσεις μία ευκαιρία στον George Smiley, τον ήρωα του John Le Carré.
Αν το όνομα σου χτυπάει καμπανάκια, πιθανότατα είναι από την ταινία ‘‘Tinker, Tailor, Soldier, Spy’’ που θεωρείται ένα από τα σύγχρονα θαύματα στην κατασκοπευτική λογοτεχνία. Ο Le Carré -το αληθινό του όνομα είναι David Cornwell- θεωρείται μοναδικός στο είδος και στον τρόπο γραφής του, έχοντας συγγράψει πάνω από 30 βιβλία συμπεριλαμβανομένων τις νουβέλες και κάποια δοκίμια σε περιοδικά, όλα με κατασκοπευτικό χαρακτήρα. Αν δεν έχεις διαβάσει τα βιβλία, το σίγουρο είναι πως θα έχεις ακούσει ή και ενδεχομένως να έχεις δει κάποιες από τις ταινίες που έχουν βασιστεί στα μυθιστορήματα, όπως είναι «Ο Ράφτης του Παναμά» ή «Ο Κατάσκοπος που γύρισε από το Κρύο». Όμως για αρχή, για κάθε φαν των κατασκοπευτικών ταινιών που θέλει να εμβαθύνει στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών και την γοητευτικά τρομαχτική εποχή του Ψυχρού Πολέμου, η τριλογία των βιβλίων με κεντρικό ήρωα τον George Smiley είναι ξεκάθαρα η μόνη επιλογή για να μπεις στον κόσμο του Le Carré.
Το βασικό ωστόσο που πρέπει να γνωρίζεις για να εκτιμήσεις τα βιβλία, είναι μία γρήγορη ματιά στη ζωή του 88χρονου συγγραφέα που παραμένει μέχρι και σήμερα επιδραστικός στα εν λόγω μυθιστορήματα. Ο πατέρας του είχε πάντα μυστικά από τον ίδιο και την ετεροθάλη αδερφή του, μιας και ήταν ένα από τα πρωτοπαλίκαρα των γκάνγκστερ δίδυμων αδερφών Kray. Ήδη από την εποχή που ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο, έδινε πληροφορίες για σπουδαστές ακροαριστερών πεποιθήσεων που ήταν ύποπτοι ως πράκτορες για την Μόσχα. Από το 1952 ήταν ήδη πράκτορας της ΜΙ5 μέχρι που έγινε αξιωματούχος της 6 χρόνια αργότερα. Ο Le Carré βίωσε ίσως την πιο κατασκοπική εποχή λόγω του Ψυχρού Πολέμου. Ήταν εμπλεκόμενος σε όλα τα μεγάλα σχέδια των υπηρεσιών των πρώην συμμαχικών χωρών, ενώ η δράση του στη Βόννη και στην MI6 τον καθιέρωσε ως έναν από τους καλύτερους πράκτορες της γενιάς του. Ωστόσο η καριέρα του, όπως και πολλών ακόμη πρακτόρων, τερματίστηκε με το σκάνδαλο του «Κατασκόπων του Cambridge» και την αποπομπή του Kim Philby. Είχε ξεκινήσει ήδη να γράφει αλλά με αφορμή την εκκαθάριση της Υπηρεσίας, από το 1964 και μετά ασχολήθηκε μόνο με την συγγραφή. Ήταν μάλιστα τα γεγονότα με τον Kim Philby που του έδωσαν την αφορμή για την συγγραφή του Tinker Tailor Soldier Spy και γέννησαν τον ήρωα George Smiley - με κορυφαίες ερμηνείες από τους Alec Guinness και Gary Oldman Τα άλλα δύο βιβλία της τριλογίας, είναι τα The Honourable Schoolboy και Smiley’s People.
Ο Smiley δεν είναι ο ήρωας-κατάσκοπος του στυλ James Bond. Είναι ο άνθρωπος που ενεργεί μέσα από τις σκιές, που έχει μάθει να χρησιμοποιεί το σκοτάδι υπέρ του και που σκέφτεται μοναδικά την κάθε του κίνηση. Καθόλη την τριλογία, η ουσιαστική του κόντρα είναι με τον Karla, το κωδικό όνομα που έχει δώσει η MI6 στον ομότιμο του Smiley στην KGB, με τους δύο άντρες να κοντράρονται συνεχώς μέσω πρακτόρων, επιρροών, υποκλοπών και ανακρίσεων, σε έναν τελείως διαφορετικό και υπόγειο κόσμο που κερδίζουν τα ψέματα, οι προδοσίες, τα πισώπλατα μαχαιρώματα και τα χτυπήματα κάτω από την μέση. Ένας κόσμος που σπάνια θα τραβηχτεί η σκανδάλη, αλλά που συνάμα είναι 100 φορές πιο φονικός και άλλες τόσες ατμοσφαιρικός.
Η ιδιαίτερη πένα του Le Carré δεν είναι μόνο στο κομμάτι της μετάδοσης της ατμόσφαιρας αυτής στον αναγνώστη, αλλά και όλου του κόσμου των μυστικών υπηρεσιών. Από την αργκό που χρησιμοποιούν αναμεταξύ τους ώστε να μην γίνονται αντιληπτοί, μέχρι τις διαδικασίες που ακολουθούν ώστε να πραγματοποιήσουν μία ανάκριση, μία παρακολούθηση, μία δολοφονία ή γενικότερα να φέρουν εις πέρας μία αποστολή. Ο Le Carré είναι ο J.R.R. Tolkien των κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων. Γέννησε έναν κόσμο πάνω στον οποίο πάτησαν όλοι οι επόμενοι, ακριβώς επειδή γνώριζαν την αλήθεια που έκρυβαν οι εμπειρίες του ως πρώην πράκτορας. Όσες δηλαδή ήθελε ο ίδιος να αποκαλύψει και με βάση τον τρόπο που το έκανε.
Τα βιβλία κυκλοφορούν και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τους ακόλουθους τίτλους σε χρονική σειρά: «Κι ο Κλήρος έπεσε στον Σμάιλι», «Ο Εντιμότατος Μαθητής», «Οι Άνθρωποι του Σμάιλι».
