Υπάρχουν εκπομπές και εκπομπές, realityκαι realityκαι διαγωνισμοί και διαγωνισμοί. Που πας για το έπαθλο, για τα λεφτά, για το συμβόλαιο που ακολουθεί, για τη φήμη, για τη δόξα, για τις γκόμενες ή τους γκόμενους, για να φτιάξεις το μέλλον σου, για να σε καλούν μετά στις εκπομπές, για να βρεις μια δουλειά σε ένα πάνελ ή ένα νυχτερινό κέντρο ή να πάρεις δική σου εκπομπή. Μια χαρά είναι όλα αυτά, ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης: γιατί να μην γίνεις πρώτος μάγκας μέσα από ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα και να λύσεις το πρόβλημα της ζωής σου;
Υπάρχουν όλα τα παραπάνω και υπάρχουν και λιγοστές εξαιρέσεις. Διότι είναι άλλο πράγμα να πας στο Survivorή το BigBrotherή το NextTopModelή το Voiceκαι εντελώς διαφορετικό να πας στο MasterChef. Διότι το μαγειρικό σόου/παιχνίδι/διαγωνισμός/reality (όπως θέλει ο καθένας, ας το πει), έχει – ή πρέπει – να έχει μια βασική διαφορά από τα υπόλοιπα: την πραγματική αγάπη γι’ αυτό που πας να κάνεις εκεί, τη μαγειρική.
Μπορεί ας πούμε να αγαπάς τα αθλήματα και τις δυσκολίες και τις κακουχίες και να γουστάρεις όλη τη φάση του Survivorή να τραγουδάς σας αηδόνι και να δηλώσεις συμμετοχή σε ένα τραγουδιστικό σόου ή να κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και να καμαρώνεις και να νιώσεις ότι πρέπει να γίνεις μοντέλο. Όλα αυτά δεκτά. Αλλά το μαγείρεμα, είναι άλλη κατάσταση. Είναι δημιουργία, είναι διαφυγή, είναι έμπνευση, είναι καλλιτεχνία, είναι χόμπι. Είσαι επιστήμονας και δημιουργός στην κουζίνα, είσαι ζωγράφος και γλύπτης ταυτόχρονα, είσαι ο «τρελός του χωριού» που ανακατεύει πράγματα που θεωρητικά δεν ταιριάζουν και φτιάχνει ένα αριστούργημα. Κι αυτό που αφήνεις στο τέλος, δεν είναι μια πόζα σε μια πασαρέλα ή ένα τραγούδι αλλουνού που το είπες και το πήρε ο αέρας, αλλά ένα πιάτο που θα δοκιμάσουν κάποιοι άνθρωποι και μπορεί να τους αρέσει πολύ, λίγο ή καθόλου, μπορεί να το φτύσουν ή να ξετρελαθούν. Είναι αυτό που έφτιαξες εσύ και δεν μπορεί κανείς να στο πάρει.
Και σας τα λέει όλα αυτά ένας άνθρωπος που δυστυχώς δεν μαγειρεύει, δεν ξέρει να φτιάχνει τίποτα πέρα από πέντε βασικά πράγματα και δεν είχε ποτέ χρόνο να καθίσει να ασχοληθεί. Αλλά κι εγώ, όπως και πολλοί άλλοι, λατρεύουμε να τρώμε ωραία πράγματα σε σπίτια φίλων και συγγενών, σε ταβέρνες και ψαγμένα εστιατόρια και επίσης μας αρέσει πολύ να βλέπουμε όλους τους επίδοξους μάγειρες να περνάνε από την κουζίνα του MasterChefκαι να κυνηγούν το όνειρό τους.
Ένα λεπτό όμως: όντως κυνηγούν οι διαγωνιζόμενοι το όνειρό τους; Βλέποντας τα πρώτα επεισόδια του τέταρτου κύκλου που ξεκίνησε πριν λίγες μέρες, έχω την εντύπωση πως όχι. Άσχετα με το τι λένε και τι υποστηρίζουν, την αγάπη για το μαγείρεμα που όλοι διαφημίζουν και το πόσο πολύ θέλουν να φορέσουν την ποδιά και να μπουν στο σπίτι για να μαγειρέψουν, υπάρχουν αρκετοί παίκτες που σου δίνουν την εντύπωση ότι άλλα πράγματα έχουν σαν βασική προτεραιότητα: κυρίως τη «λεζάντα». Να βγουν στο γυαλί, να τους δει ο κόσμος, να γίνουν γνωστοί, να κάνουν ίντριγκα και σούσουρο στο σπίτι, να κερδίσουν μερικά δευτερόλεπτα τηλεοπτικού χρόνου παραπάνω, για όσο μείνουν μέσα.
Κι είναι κρίμα και άδικο: έχεις τη δυνατότητα να μπεις σε έναν μαγειρικό διαγωνισμό με κριτές τρεις μαγειράρες, που είναι και ωραίοι τύποι και ξέρουν άριστα τους τηλεοπτικούς κανόνες. Θα έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις ένα σωρό αξιόλογους σεφ, που παίζουν στα δάχτυλα όλες τις κουζίνες του πλανήτη. Θα κάνεις αρκετά MasterClasses, με ένα κάρο μικρά και μεγάλα μυστικά από το καθάρισμα του ψαριού, μέχρι το ψήσιμο της μπριζόλας. Άρα, θα έχεις μια ευκαιρία ζωής να μάθεις μέσα σε λίγες εβδομάδες όσα κανονικά θα σου έπαιρναν χρόνια ολόκληρα σε σχολές και πρακτικές και κουζίνες μαγαζιών.
Κι εσύ τι σκέφτεσαι; Τη δημοσιότητα; Τη φήμη; Πώς θα καταφέρεις να «τρουπώσεις» σε μια κουζίνα πρωινάδικου μόλις βγεις από το παιχνίδι; Πώς θα κάνεις καμιά εκπομπούλα στο youtubeνα βγάλεις κανένα φράγκο; Στο μυαλό κανενός συμμετέχοντα δεν είμαι, αλλά αν μπορώ να καταλάβω σωστά από τα λόγια τους, τη στάση του σώματος, τον τρόπο που ποζάρουν στις κάμερες και τις ατέλειωτες κλισεδούρες που ακούω, φοβάμαι πως δεν αγαπάνε όλοι τόσο πολύ την κουζίνα και την κατσαρόλα και τη μαγειρική όσο μας λένε.
Και είναι κρίμα όλο αυτό. Κρίμα για κάποιον που τελικά θα μείνει έξω από το διαγωνισμό διότι δεν «πουλάει» τόσο η φάτσα του ή δεν έχει καλό λέγειν, κρίμα γι’ αυτόν που θέλει πραγματικά να μάθει και να προχωρήσει και να βελτιωθεί αλλά θα τον «φάνε λάχανο» με στρατηγική και παρεάκια, κρίμα για τους κριτές που θα πιστέψουν ότι κάποιοι αξίζουν να προχωρήσουν και θα καταλάβουν στην πορεία ότι τους ένοιαζε κυρίως να στρώνουν καλά τα μαλλιά τους στην κάμερα. Κρίμα κυρίως για τη μαγειρική, την υπέροχη μαγειρική, που της αξίζει να την υπηρετούν αυτοί που πραγματικά τη λαχταρούν και τη λατρεύουν.