Κάθε επιδημία πρέπει να έχει το λόγο της. Αυτό μας έχει μάθει η Ιστορία. Τα πάντα πρέπει να δικαιολογηθούν αλλιώς είναι σαν να μην υπάρχουν.
Αυτό είναι το σύνηθες, η ανθρώπινη φυλή πρέπει να δώσει ένα λόγο. Αυτό φυσικά ξεκίνησε με την Πανούκλα το δέκατο τέταρτο αιώνα, όπου οι άνθρωποι σαπίζανε από μέσα προς τα έξω και κάνεις δεν ήξερε το γιατί.
To γεγονός πώς από πάντα υπάρχει πόλεμος μεταξύ ανθρώπου και μικροβίου και είναι αδιάφορος για τις ηθικές «διαφορές» των λαών, τουλάχιστον από τη μεριά του μικροβίου, θα έπρεπε να μας κάνει να μην είμαστε τόσο ηθικολόγοι πλέον.
Στην Βενετία παρουσιάστηκαν «κρούσματα» ρατσιστικής βίας εναντίον Κινέζων πολιτών, όπως επίσης και στην Μεγάλη Βρετανία, μετά τον ξυλοδαρμό ανθρώπων που κατάγονται από την Ανατολή, με κίνητρο πώς «εκείνοι έφεραν το μόλυσμα στην πατρίδα μας και πρέπει να πληρώσουν».
Φυσικά οι συγκεκριμένοι «μπαμπουίνοι» οι οποίοι διέπραξαν πράξεις βίας έναντι συνανθρώπων τους, τυφλωμένοι από την κάψα της επιδημίας και του φόβου, δεν σκέφτηκαν ποτέ (θα ήταν θαύμα αν το έκαναν η αλήθεια είναι) πώς ο πόλεμος μεταξύ βακτηρίων και πλασμάτων της φύσης είναι αιώνιος, διαρκής, ασταμάτητος και πώς δεν κοιτάει χρώμα δέρματος ή μαλλιών ή δεν ψάχνει συγκεκριμένη γλώσσα για να μολύνει.
Σε έναν κύκλο ατελείωτου τρόμου δεν ψάχνουμε λογική αλλά κυρίως ηθική ικανοποίηση. Ένα τίμημα που πρέπει να πληρωθεί. Όταν «κακά» πράγματα συμβαίνουν σε «καλούς» ανθρώπους τότε κάτι δεν πάει καλά, όταν «άσχημα» πράγματα συμβαίνουν σε όλους, τότε πρέπει να βρούμε ένα λόγο, και καλά θα κάνουμε να είναι ένας πολύ καλός λόγος, έτσι, για να εξισορροπήσει τον πόνο με τον οποίο είμαστε συνοδοιπόροι λόγω ασθενείας.
Η πρώτη καταγεγραμμένη διαδικασία ηθικολόγισης λόγω πανδημίας είναι φυσικά η Πανούκλα που χτύπησε την Ευρώπη το Μεσαίωνα. Η αιτία ήταν τα ποντίκια. Ή έστω, τα παράσιτα που κουβαλούσαν. Τότε όμως το όλο πράγμα φαινόταν παντελώς μυστηριακό και δαιμονικό.
Οι άνθρωποι πεθαίνανε με απίστευτο τρόπο, κι όποιος τους πλησίαζε, πέθαινε κι αυτός. Η σαπίλα έπρεπε να βγαίνει από μέσα τους. Ήταν μία τιμωρία από τον Θεό. Ο αντισημιτισμός θεωρείται από τους ιστορικούς κατάλοιπό που προέρχεται από την εποχή της Πανούκλας, οι Ναζί πιστεύανε πώς οι Εβραίοι κουβαλούσαν το μικρόβιο της πανούκλας ακόμη και πώς η αιτία της μεσαιωνικής επιδημίας ήταν η ράτσα τους.
Κανείς δεν έβλεπε τον ψύλλο που κουβαλούσε την καταστροφή, γιατί ήταν πολύ μικρός για να τον δεις. Κανείς δεν φανταζόταν πώς ένα τόσο μικρό πλασματάκι κουβαλούσε τόσο θάνατο μαζί του. όλοι νόμιζαν πως ήταν ο Θεός που τους σκότωνε.
Το κόλπο ήταν να συνειδητοποιήσει κανείς πώς κάτι καταστροφικό σε τόσο μεγάλη κλίμακα μπορεί να γίνεται εξαιτίας ενός τόσο πολύ μικρού πράγματος/πλάσματος όσο ένας ψύλλος. Δεν ήταν ο Θεός που σκότωνε τελικά.
Αυτό έγινε και τον δέκατο ένατο αιώνα, όταν η χολέρα χτύπησε τους πάντες, ακόμη και την αριστοκρατία της Ευρώπης. Όλοι νόμιζαν πώς το κακό προέρχεται από τους φτωχούς και τους μετανάστες, εκείνη είχαν το «κακό» μέσα τους και το μετέδιδαν στους αθώους.
Τα μικρόβια δεν ηθικολογούν.
Μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του ανθρώπου είναι πώς τα μικρόβια δεν ηθικολογούν. Τα μικρόβια δεν γνωρίζουν από φυλετικές ή ταξικές διακρίσεις. Έτσι ανακαλύψαμε την δημόσια υγιεινή και σταματήσαμε, τουλάχιστον σε μεγάλη κλίμακα ευτυχώς, να προσπαθούσε να διαμορφώσουμε ηθικά αυτούς που νοσούν.
Ναι, μάθαμε να πλένουμε τα χέρια μας, και για να γίνει αυτό έπρεπε να πεθάνουν χιλιάδες.
Δεν χρειάζεται πλέον να προσευχόμαστε στον ίδιο θεό, απλά να είμαστε πιο καθαροί και προσεκτικοί με τον εαυτό μας. Αυτό μας το έμαθε ο Μεσαίωνας με τον δύσκολο τρόπο.
Πολλοί ακόμη και σήμερα όμως, στις Ηνωμένες Πολιτείες ας πούμε, όπως ο Κevin McCarthy, ο ηγέτης του House Minority που αποκάλεσε τον ιό, Κινεζικό Κοροναϊό σε tweet του, είναι σαν να ζουν ξανά τον δικό τους προσωπικό Μεσαίωνα.
Πολλοί επιμένουν πως ο ιός προήλθε από τις επαρχιακές Κινέζικες αγορές ζώων και ψαριών όπου δεν υπάρχει κανένας υγειονομικός έλεγχος, τα λεγόμενα και “wet markets”. Εκεί δηλαδή όπου πολλά είδη ζώων, όπως νυχτερίδες και φίδια, ανακατεύονται και πωλούνται ανεξέλεγκτα, καθιστώντας έτσι έδαφος για νέους ιούς.
Μπορεί κάτι τέτοιο να ακούγεται λογικό αλλά όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να επαναπαυόμαστε σε μία εύκολη ηθικολόγηση. Οι επιδημίες πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν. Μπορεί ο κοροναϊός να περάσει, θα έρθει σίγουρα κάτι άλλο. Αυτή είναι η μοίρα της φύσης. Ένας διαρκής πόλεμος μεταξύ των ειδών.
Αυτό όμως δεν πρέπει να μας κάνει ηθικολόγους, είτε θρησκόληπτους ή ρατσιστές.
Πρέπει απλά να μας κάνει να σκεφτόμαστε καλύτερα και να δρούμε άμεσα και σύμφωνα με την επιστήμη και τη λογική.
Γι' αυτό πλένουμε χεράκια κι αφήνουμε ήσυχους τους Κινέζους.
