Ακούσαμε live το «Μην Παραχαράζετε την Ιστορία» από τα χείλη της δημιουργού του

Του Χρήστου Μπαρούνη

«Έλα, πάρε ένα 10άρικο, να πιεις ένα καφέ, με την παρέα σου ή με το κορίτσι σου». Δεν ξέρω αν σοκαρίστηκα ή συγκινήθηκα από αυτή της τη χειρονομία, σίγουρα όμως: 1) Μου θύμισε τότε που οι παππούδες μου έβαζαν τσαλακωμένα χαρτονομίσματα σχεδόν εκβιαστικά στην τσέπη μου κρυφά από τους γονείς μου, 2) Δεν πήρα το 10άρικο κι ας μην με πιστεύετε.

Ήταν μία κίνηση απλόχερης αμεσότητας, που μετά από ένα μισάωρο συζήτησης (περισσότερο) και συνέντευξης (η δουλειά με έστειλε στο ιατρείο της, όχι κάποιος πόνος στη μέση ή διάθεση για νέο κουβεντολόι γύρω από το Μακεδονικό), επισφραγίστηκε, σαν ένδειξη συμπάθειας προς ένα από τα πρόσωπα της σημερινής νεολαίας, Σε έναν πιτσιρικά, με καλοπροαίρετη πρόθεση, μητρική διάθεση, όχι για να τον χρηματίσει, αλλά να τον ενθαρρύνει.

Έτσι τουλάχιστον το ερμήνευσα και το εκτίμησα εγώ, αποδεχόμενος την αγνότητα της χειρονομίας (κι ας αρνήθηκα το περιεχόμενό της), από μία γυναίκα που μου άνοιξε το σπίτι της, μου γνώρισε την συμπαθητική οικογένειά της, τον συγκαταβατικό σε όλα σύζυγό της, τα γεμάτα ενέργεια κοριτσάκια τους. Όλοι αυτοί μαζί, λίγο νωρίτερα, πριν από αυτή την αυθόρμητη κίνηση, μου είχαν χαρίσει μία από τις κλασικές ελληνικές φιλοξενίες: Εγώ, με το κουλουράκι που ευγενικά μου είχαν προσφέρει στο δεξί χέρι, τους άκουγα να μου τραγουδούν οικογενειακά, χορωδιακά: «Μην παραχαράζετε την Ιστορία, η Μακεδονία είναι μία». (Πιο κάτω θα το ακούσετε κι εσείς).

Δεν θα μπορούσα να πω ψέματα ότι το τραγούδι το γνώριζα. Από το remix το έμαθα, όπως και όλοι μας. Δεν πρέπει να είχα καν γεννηθεί όταν πριν από 30 χρόνια, με ένα ακορντεόν έντυνε μουσικά τους στίχους του τραγουδιού που μόλις είχε γράψει στην κατασκήνωση της Φλώρινας. Η ίδια η Μαριγώ Μπούρη ωστόσο, το λέει ρητά, σχεδόν αυστηρά: «Το τραγούδι ήταν ήδη γνωστό στον κόσμο, ειδικά στους Μακεδόνες». 

Γιατρός στο επάγγελμα, με τη μουσική και το θέατρο (γράφει εκκλησιαστικές παραστάσεις) να είναι μία έκφραση καλλιτεχνικών ανησυχιών στον -όποιο- ελεύθερο χρόνο, μοιάζει μεν ενθουσιασμένη, περισσότερο με την έκταση του τραγουδιού, παρά με τη δημοσιότητά της. Ταυτόχρονα, όμως, αισθάνεται και μία ευθύνη απέναντι στο «πνευματικό της δημιούργημα» όπως το αποκαλεί και τις όποιες συνέπειες μπορεί αυτό να έχει στον ρου της ιστορίας. Συχνά-πυκνά, το πέταγε σφήνα στη συνέντευξη, προδίδοντας μία ανησυχία για το αν η πορεία που διαγράφει το Μακεδονικό, παρασύρει μαζί και αυτήν, το τραγούδι και την πρόθεσή της και όλα αυτά δείχνουν πια εκτεθειμένα από την ιστορία. 

Μετά την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών, μάς έμεινε μόνο το τραγούδι. Σας πικραίνει αυτό;

«Λίγο πράγμα είναι να μένει στην καρδιά των Ελλήνων ένα τραγούδι και να γίνεται επιταγή προς τους κυβερνώντες στα χείλη όλης της νεολαίας; Μην παραχαράζετε την ιστορία! Αυτό δείχνει ότι στην συνείδηση του κόσμου τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα επειδή απλά μπήκαν κάποιες υπογραφές. Η ιστορία του Μακεδονικού αγώνα δεν φαίνεται να τελειώνει στις 25 Γενάρη του 2019».

Γιατί έγινε σλόγκαν ο στίχος «Μην παραχαράζετε την ιστορία» και όχι το «Η Μακεδονία είναι μία»; 

«Δεν ήμουνα εγώ υπεύθυνη αλλά οι άνθρωποι που το ανέδειξαν! Ισως γιατί το "η Μακεδονία είναι μία" είχε ξανακουστεί. Το είχαν πει κι άλλοι πολλοί όπως π.χ. ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με δάκρυ. Ενώ το μην παραχαράζετε την ιστορία εκφράζει μία σύγχρονη μεγάλη αλήθεια, και απαίτηση, όχι μόνο για τα εθνικά αλλά και για επιστημονικά θέματα. Χαίρομαι που οι άνθρωποι πρόσεξαν αυτόν τον στίχο».

Αν οι Σκοπιανοί απαντούσαν με δικό τους αντίστοιχο τραγούδι, θα γράφατε κάτι πιο επικαιροποιημένο;

«Το τι γράφει ο κάθε λαός είναι δικό του θέμα. Εμείς πάντως, οι Έλληνες, ό,τι έχουμε γράψει ως τώρα το έχουμε γράψει με το αίμα μας. Το ερώτημα είναι, οι σύγχρονοι Έλληνες που τραγουδάμε αυτούς τους στίχους, πόσο έχουμε το φρόνημα των Πατέρων μας; Γιατί αν το έχουμε χάσει αυτό, τότε όχι μόνο τη Μακεδονία έχουμε χάσει, αλλά και ολόκληρη την πατρίδα μας».

Το γράψατε πριν από 30 χρόνια. Ποια ήταν η έκταση που πήρε τότε;

«Το τραγούδι, όταν το φτιάχνουμε, είναι ένα πνευματικό δημιούργημα. Ο τρόπος που θα το εκλάβει η κοινότητα αυτονομείται. Το τραγούδι ξεκίνησε από τη Φλώρινα όταν εκεί ήταν επίσκοπος ο γέροντας Αυγουστίνος Καντιώτης και όλοι γνωρίζουν τι πνευματική και πατριωτική μορφή ήταν. Και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Εξαπλώθηκε γρήγορα και στους γύρω νομούς και στα τα 30 αυτά χρόνια τραγουδιέται από όλη την Μακεδονία και όχι μόνο».

Αισθάνεστε ότι σήμερα έχει πάρει διαστάσεις Εθνικού Ύμνου;

«Το ότι είναι πλέον παραδοσιακό δεν σημαίνει ότι είναι και εθνικός ύμνος. Στους νομούς της Μακεδονίας τραγουδιέται τόσα χρόνια σχεδόν πάντα μετά το "Μακεδονία ξακουστή". Το ότι είχε τόση μεγάλη απήχηση στην ταλαίπωρη εκείνη περιοχή της Ελλάδας μας εκφράζει το κοινό αίσθημα του κόσμου για το θέμα του Μακεδονικού».

Είναι διαφορετικός ο τρόπος που το αντιμετωπίζετε εσείς η ίδια τώρα σε σχέση με τότε; Ήσασταν μόλις 19 ετών…

«Το αίσθημά μου απέναντι στα εθνικά θέματα ήταν και είναι ακριβώς το ίδιο τότε και τώρα. Και τότε είχαμε συλλαλητήρια και τώρα έχουμε! Ανεξάρτητα από τις δυσκολίες της ζωής που έχουν μεσολαβήσει, ότι μας συγκλονίζει ως αλήθεια δεν χάνει ποτέ την δύναμη του μέσα μας».

Η ίδια εμφανίζεται περήφανη για το τραγούδι της, χωρίς ωστόσο να αρνείται ή να αποφεύγει αν αποδώσει τις εκτάσεις και προεκτάσεις του στη remix εκδοχή του. Αυτή τη βερζιόν άλλωστε, την αντιμετωπίζει περισσότερο σαν μία προσφιλή στο νεανικό κοινό εκδοχή του τραγουδιού και όχι της αλήθειας του», του μηνύματος και του νοήματός του, αφού δεν νιώθει να αλλοιώνει τις καταβολές του. Αλλά ούτε και να αμφισβητεί την έκταση που είχε, στους Μακεδόνες τουλάχιστον, όταν πρωτοακούστηκε. 

Πιστεύετε ότι το τραγούδι έγινε τόσο γνωστό επειδή εξέφρασε τη νέα γενιά; Ή έπαιξε ρόλο και η σύγχρονη μουσική που το συνόδευσε στο remix που ακούσαμε;

«Το remix έγινε αφού το τραγούδι ήταν γνωστό στον κόσμο. Τραγουδιόταν στη Μακεδονία επί 30 χρόνια. Στόμα με στόμα έγινε γνωστό. Και έγινε γνωστό ακριβώς για το εθνικό του περιεχόμενο, για τους εύκολους και δυνατούς στίχους και για την ξεσηκωτική μουσική του».  

Ισχύει αυτό που γράφτηκε κάπου ότι το είχε τραγουδήσει και ο Μίκης Θεοδωράκης; 

« Δεν το νομίζω. Κι αν το έκανε θα ήταν τιμή μου».

Αν έρθει η στιγμή που το τραγούδι αυτό παίξει σε κάποιο κέντρο διασκέδασης, σε κάποιο καλοκαιρινό μπαρ ενδεχομένως, θα ενοχληθείτε; 

«Όχι, δεν θα με ενοχλήσει το τραγούδι να παίζεται σε καλοκαιρινά μπαράκια. Από ότι ξέρω, ήδη παίζεται. Αλλά η επιτυχία θα ήταν να παίζεται στη Βουλή πριν την υπογραφή αποφάσεως ώστε οι κυβερνήσεις να ακούνε τι πραγματικά πιστεύει ο λαός που τους ψήφισε πάνω στα εθνικά μας θέματα». 

Αν το ξαναγράφατε σήμερα, αντί να το συνοδεύσετε με ακορντεόν θα σκεφτόσασταν να το ενορχηστρώσετε με πιο σύγχρονα μέσα; Ενδεχομένως ακόμη και με τον τρόπο που έγινε viral, σε μορφή techno;

«Το είχα ήδη ενορχηστρώσει με σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα πριν από τρία χρόνια με εμβατηριακή μορφή και υπάρχει στο κανάλι μου στο Youtube. Και πάνω σε αυτό έγιναν και γίνονται πολύ αξιόλογα remix με πολύ πιο σύγχρονους ρυθμούς».

Ομολογώ ότι είμαι κι εγώ ανάμεσα στους Έλληνες, που για τον δικό του λόγο ίσως ο καθένας, έχω πιάσει πολλές φορές τον εαυτό μου να το σιγοτραγουδώ μέσα στη μέρα μου. Διερωτήθηκα, λοιπόν, είτε λόγω remix, είτε στίχου, είτε όσων πρεσβεύει, αυτό το τραγούδι, διχαστικό ή ενωτικό, αυτό το «κολλητικό» που έχει, ισχύει και για τη δημιουργό του, ακόμα και σήμερα; Την απάντηση θα τη βρείτε στο βίντεο πιο κάτω.

Πόσο συχνά πιάνετε τον εαυτό σας να το σιγοτραγουδά;

«Το τραγούδι αυτό δεν είναι για να το σιγοτραγουδά κάποιος, είναι εμβατηριακό, δυναμικό κομμάτι! Συχνά το τραγουδάμε όλοι μαζί ως οικογένεια».

Σκέφτεστε να ξαναγράψετε τέτοιο τραγούδι; 

«Όχι. Η δική μου δουλειά είναι να υπηρετώ το λειτούργημά μου την Ιατρική. Δεν είμαι μουσικοσυνθέτης. Αφήνω όμως τη σκυτάλη στη νέα γενιά». 

Έχετε δύο παιδιά. Αυτά, ποια από τις δύο εκδοχές προτιμούν; 

«Τα παιδιά μου προς το παρόν προτιμούν την δική μου εκδοχή, όχι γιατί είναι δική μου αλλά γιατί νιώθουν ότι με αυτήν εκφράζεται καλύτερα η αγάπη τους για την πατρίδα. Επίσης, προσθέτουν ότι κάποιες εκδοχές που επαναλαμβάνουν μόνο δύο στίχους είναι κουραστικές γι’ αυτά!».

Θα γράφατε μία θεατρική παράσταση για το Μακεδονικό;