Τη μεγάλη εποποιία του Game of Thrones, ο αγαπημένος μας κύριος Μάρτιν έχει φροντίσει να την μπολιάσει και με ένα τύπου prequel που ακούει στο όνομα «Ο Ιππότης των Επτά Βασιλείων» (εκδ. Μεταίχμιο).
Μιλήσαμε με τον μεταφραστή του βιβλίου, τον πολυπράγμονα νεαρό συγγραφέα-αφηγητή Ανδρέα Μιχαηλίδη, και είχε πολλά ενδιαφέροντα να μας πει για τη λογοτεχνία του φανταστικού στην Ελλάδα αλλά και για κάτι άλλο που μπορεί να σε ιντριγκάρει λιγάκι παραπάνω:
Για το μέλλον του Γούεστερος και το πώς πιθανόν να τελειώσει το GoT.
Φαντάζομαι ο δημιουργός του Game of Thrones δεν ήταν από τους πρώτους συγγραφείς του φανταστικού που διάβασες. Ποιοι ήταν εκείνοι (εκτός από τον γερό-Τόλκιν προφανώς) που σε μύησαν στο είδος;
Ευτυχώς που είπες «μύησαν», αλλιώς θα βγάζαμε τις λίστες… Ο παππούς μας ο Tolkien είναι φυσικά ο πρώτος: διάβασα κατά σύμπτωση το ελληνικό Χόμπιτ του Κέδρου σε ηλικία 9 ετών. Έπειτα είναι ο Robert E. Howard με τον Conan (ήταν Ο Πύργος του Ερπετού, αν θυμάμαι καλά), νομίζω στο τέλος του Δημοτικού-αρχές Γυμνασίου. Ακολούθησε, επίσης κατά σύμπτωση (και εν αγνοία μου, τότε), ένας από τους στενούς φίλους του Tolkien, o C.S. Lewis με τη Narnia. Τέλος στο Γυμνάσιο ανακάλυψα πλέον τον Elric του Michael Moorcock και μέσω της ενασχόλησης με τα RPG, τον Drizzt Do’Urden του R.A. Salvatore. Νομίζω αυτοί ήταν για μένα η αρχή.
Πώς είναι να έρχεται κανείς αντιμέτωπος με τη μετάφραση ενός μπεστσελερίστα αλλά και του πλέον εμβληματικού συγγραφέα για το fantasy σήμερα;
Σίγουρα νιώθεις ένας κάποιο δέος στην αρχή, όμως πολύ σύντομα τη θέση του παίρνει ένα αίσθημα ευθύνης, ένα αίσθημα υποχρέωσης να μην κάνεις στη μετάφραση όλα όσα στηλιτεύεις σε άλλες μεταφράσεις ή υπότιτλους. Κάτω από όλα αυτά, υπάρχει φυσικά και ένα αίσθημα υπερηφάνειας, διότι βάζεις πλέον το δικό σου, μικροσκοπικό έστω, λιθαράκι σε κάτι που είναι παγκόσμιο φαινόμενο και δη του fantasy.
Τι σε παίδεψε περισσότερο και τι ευχαριστήθηκες παραπάνω από τον «Ιππότη των Επτά Βασιλείων»;
Αυτό που με παίδεψε ήταν κυρίως οι ιπποτικές ορολογίες, ειδικά σε ότι αφορά τον εξοπλισμό. Ορισμένες λέξεις ή έννοιες δεν υπάρχουν στα ελληνικά, ή υπάρχουν μόνο ακαδημαϊκά, ώστε κάθε όρος να απαιτεί εξήγηση που σπάει την αφήγηση. Εκεί λοιπόν έπρεπε να βρω λύσεις που να είναι και πιστές στο πρωτότυπο, αλλά και ομαλές στην ανάγνωση. Νομίζω αυτό που ευχαριστήθηκα κυρίως ήταν η ελευθερία από τη βασική σειρά, τόσο σεναριακά όσο και υφολογικά.
Είμαστε 100 χρόνια περίπου πριν το Game of Thrones: η ιπποσύνη έχει ακόμη αξία, η τιμή δεν έχει συρθεί ολοκληρωτικά στη λάσπη. Περαιτέρω, ενώ υπάρχουν συνδέσεις με τους «μεταγενέστερους» χαρακτήρες και σε κάθε ιστορία έχουμε τους ίδιους πρωταγωνιστές (τον Dunk και τον Egg) δεν υπάρχει ανάγκη να έχει κανείς στο νου του τι συμβαίνει με ένα cast δεκάδων χαρακτήρων και αναρίθμητα γεγονότα.
Από την άλλη, ο Dunk είναι ιδανικός για το αρχετυπικό Ταξίδι του Ήρωα: ένα μεγαλόσωμο χωριατόπαιδο με ορθές ιδέες περί τιμής και ιπποσύνης, πλήρη άγνοια για την ασχήμια του κόσμου των ισχυρών και την ικανότητα να χαράξει, αδέξια έστω, ένα σπουδαίο μονοπάτι για τον εαυτό του. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως την εποχή του Game of Thrones μνημονεύεται ως ένας ταπό τους πιο φημισμένους Lord Commanders της Kingsguard.
Πώς είναι να ασχολείται κανείς επαγγελματικά με τη λογοτεχνία του φανταστικού στην Ελλάδα;
Εξαρτάται πώς το εννοείς αυτό. Αν μιλάμε για μεταφράσεις, εγώ προσωπικά το απολαμβάνω, καθότι η ενασχόληση αυτή μου δίνει τη δυνατότητα να αναλύω κάθε βιβλίο σε βάθος και μετά να λαμβάνω μέρος σε πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις, κατ’ ιδίαν ή δημόσια (σε φεστιβάλ κλπ.). Επίσης νιώθω πως βάζω ένα (άλλο) λιθαράκι στη διάδοση του είδους που όχι μόνο αγαπώ, αλλά με διαμόρφωσε και σαν άνθρωπο. Όσο αφορά το συγγραφικό κομμάτι, μπορώ να δεχτώ ότι στην Ελλάδα κάποιος ασχολείται σοβαρά με το fantasy, αλλά όχι επαγγελματικά. Μακάρι να ήταν έτσι, δηλαδή, αλλά είμαστε ακόμα πολύ μικρός χώρος για κάτι τέτοιο.
Μπορείς να πεις λίγα λόγια για τις δικές σου δουλειές, τη σειρά noir με αναφορές στον Χ.Φ. Λάβκρατ «Ο εθισμός του Κριστιάν Άμπροζ» και το σκοτεινό παραμύθι «Το Αμόνι που τραγουδά»;
Ο «Εθισμός του Κριστιάν Αμπρόζ» έχει προγραμματιστεί ως σειρά από νουβελέτες και μερικά μεγαλύτερα μυθιστορήματα από το παράρτημα Nightread των εκδόσεων Ars Nocturna. Λέω «προγραμματιστεί» διότι ο φόρτος εργασίας και ορισμένα προσωπικά ζητήματα μού έχουν επιτρέψει να ολοκληρώσω μόνο δύο, με το τρίτο καθοδόν. Η ιδέα είναι φυσικά να εξερευνήσω με τη δική μου πένα το αγαπημένο λαβκραφτικό είδος, αντιμετωπίζοντας το όμως πρωτίστως ως noir μυστήριο παρά σαν λογοτεχνία τρόμου. Ο τρόπος να το κάνω αυτό ήταν ο ίδιος ο πρωταγωνιστής μου να είναι τέρας – όμορφος και χαρισματικός, αλλά πέραν πάσης αμφιβολίας (για τον αναγνώστη) τέρας. Ήθελα επίσης να εξερευνήσω τι θα γινόταν αν προσέθετα στο τόσο γόνιμο έδαφος του Lovecraft το στοιχείο που ίδιος απέκλειε ολότελα: τον ερωτισμό. Ήταν ένας από τους λόγους που διάλεξα τη Νέα Ορλεάνη ως υπόβαθρο και ένα από τα μεγάλα (πλην ευχάριστα) βάσανά μου στην έρευνα.
«Το Αμόνι που Τραγουδά» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις mamaya και στα πλαίσια της ομάδας της «Άρπης», είναι τελείως διαφορετικής υφής και πιθανώς η έντυπη έκφραση αυτού που θεωρώ ως ταυτότητά μου: του αφηγητή. Το Αμόνι είναι τόσο συλλογή από ιστορίες που έχω πλέξει και αφηγηθεί προφορικά, όσο και το Ταξίδι του Αφηγητή (σε αντίστιξη με το Ταξίδι του Ήρωα). Είναι δηλαδή επίσης οι σκέψεις μου πάνω στις ιστορίες: πώς τις λέμε και κυριότερα, γιατί τις λέμε.
Τι γίνεται στο πολύ ενδιαφέρον ηλεκτρονικό περιοδικό «Will O’ Wisps» που συμμετέχεις; Πηγαίνει απρόσμενα καλά για site ειδικού ενδιαφέροντος ή είναι ιδέα μου;
Το Will o’ Wisps είναι παιδί της Μαριλένας Μέξη, εικονογράφου και συγγραφέα και αποτελείται από μια ομάδα ανθρώπων που ως βασικό ελάχιστο έχουν την αγάπη τους για το φανταστικό σε όλες τις εκφράσεις του: βιβλία, comics, παιχνίδια, ταινίες, σειρές, συγγραφή, εικονογράφηση κλπ. Κατά τα άλλα, είμαστε σχεδόν από κάθε άποψη ετερόκλιτοι άνθρωποι, τους οποίους ενώνει η προαναφερθείσα αγάπη και η εντυπωσιακή ζέση με την οποία τρέχει και προωθεί η Μαριλένα το site.
Νομίζω βασικά πως αυτό το τελευταίο, σε συνδυασμό με τις πολύ διαφορετικές προτιμήσεις μας μέσα στον χώρο του φανταστικού, είναι δύο πράγματα που κατάφεραν να αγκαλιάσουν μεγάλο εύρος του εν λόγω ελληνικού κοινού, που είναι επίσης πολύ ετερόκλιτο. Υπάρχουν πολλά και ενδιαφέροντα σχέδια στα σκαριά: για παράδειγμα, προσφάτως κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πηγή ένας συλλογικός τόμος με αφηγήματα φαντασίας από μέλη της συγγραφικής μας ομάδας. Περαιτέρω, το Δεκέμβριο θα έρθει ως καλεσμένος των Will o’ Wisps στο Athens Con ένας από τους πιο γνωστούς εικονογράφος των έργων του Tolkien, ο John Howe. Και έπεται συνέχεια…
Και τώρα για την ερώτηση του ενός εκατομμυρίου ευρώ: Τι να περιμένουμε από την 8η και τελευταία σεζόν του Game of Thrones; Θα ήθελες να μας πεις ποιο πιστεύεις εσύ ότι θα είναι το τέλος του GoT;
Νομίζω περιμένουμε πολύ κλάμα, αλλά δεν σας λέω τίποτα καινούργιο. Με ένα τρανταχτό SPOILER ALERT για όσους έχουν μείνει πίσω, ο θάνατος του Viseryon και η μεταμόρφωσή του σε Δράκο των Πάγων αλλάζει τελείως το συσχετισμό των δυνάμεων και το επίπεδο κινδύνου αναφορικά με τους White Walkers. Ομολογώ πως δεν με πολυνοιάζει ποιος θα κάτσει στον Σιδερένιο Θρόνο, αλλά αν έπρεπε οπωσδήποτε να μαντέψω, θα έλεγα ο Tyrion.
Είναι ο μόνος ο οποίος ποτέ του δεν θέλησε να γίνει βασιλιάς και ποτέ του δεν σκέφτηκε κανείς πως θα μπορούσε να γίνει. Μπορώ να τον δω να γίνεται βασιλιάς στα συντρίμμια υπηρετώντας και την ειρωνεία, την τόσο προσφιλή στον Martin. Αν έπρεπε όμως να κάνω μια εικασία για το τέλος, πιστεύω πως σχεδόν όλοι οι βασικοί χαρακτήρες θα πεθάνουν, με την εξαίρεση ίσως της Arya και του Bran, η ανθρωπότητα θα φτάσει στα όρια του αφανισμού και οι επιζήσαντες θα κληθούν να δουλέψουν για να χτίσουν εκ νέου στα συντρίμμια.
Μια πιο απίθανη εικασία και μάλλον περισσότερο προσωπική επιθυμία, θα ήταν να καταστραφούν τα πάντα και μετά να επιστρέψουν τα Παιδιά του Δάσους για να χτίσουν έναν νέο κόσμο με τους εναπομείναντες ανθρώπους. Αυτό άπτεται σε ορισμένα σημεία της μυθολογίας του Martin, αλλά και σε μυθολογίες στις οποίες έχει βασιστεί, όπως το σκανδιναβικό Ragnarok και οι μεγάλοι, μυθικοί πόλεμοι της ανθρωπότητας, όπως η Ιλιάδα και η ινδική Mahabharata.
