Έτερος Εγώ: Ο Σωτήρης Τσαφούλιας δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τον David Fincher

Αξίζει να κάνουμε μία καλή εισαγωγή για τον Σωτήρη Τσαφούλια. Αντί να προτιμήσουμε ένα από τα μεγάλα ονόματα των συνεργατών του που πρωταγωνιστούν στη σειρά -και είναι όλοι τους βετεράνοι- εμείς ζητήσαμε τον ίδιο από την πρώτη στιγμή, για έναν και βασικό λόγο. Ο Τσαφούλιας ανήκει στην γενιά των ανθρώπων που η αισθητική του, θα έπρεπε να υπάρχει 20 και 30 χρόνια νωρίτερα στην ελληνική μυθοπλασία της ψυχαγωγίας. Με το κινηματογραφικό Έτερος Εγώ απέδειξε πως όταν υπάρχει φαντασία, μεράκι και καλοί συνεργάτες, οι Έλληνες σκηνοθέτες και παραγωγοί όχι απλά μπορούν να κάνουν θαύματα αλλά να κοντράρουν στα ίσια τις αμερικάνικες παραγωγές, παρότι δεν έχουν στην διάθεσή τους τον εξοπλισμό και τα μέσα. 

Το τηλεοπτικό Έτερος Εγώ που έρχεται στην Cosmote TV, είναι από αυτές τις δουλειές που θέλουμε να βλέπουμε, όχι μόνο επειδή είναι καλές από την φύση τους αλλά και επειδή έχουν μία πολύ πιο σοβαρή αποστολή: να ξεφύγουν από τα κλισέ, να περάσουν στο «κάτι παραπάνω» που λείπει εκεί έξω και να φτάσουν στο σημείο να διαμορφώσουν όχι μόνο γνώμες, αλλά και μυαλά. Και ο Τσαφούλιας αυτό, το καταφέρνει ήδη. Το Βραβείο Κοινού στο Βέλγιο, τα 2 βραβεία στη Θεσσαλονίκη και το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Taormina στην Ιταλία, μιλούν από μόνα τους. Ούτε η Αμερική δεν ξέφυγε από τον Τσαφούλια, αφού το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λος Άντζελες ήταν ακόμα μία κατάκτηση. 

Κάποιοι από εμάς, που τον αγαπήσαμε από τις ημέρες του «Κοινού Παρανομαστή», θα λέγαμε πλέον πως στα μάτια μας είναι ο Έλληνας David Fincher - αν και ο ίδιος δεν θα δεχτεί ποτέ αυτόν τον χαρακτηρισμό. Και ίσως να έχει δίκιο. Γιατί μετά από την κουβέντα μαζί του, τις θέσεις του και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται όχι μόνο το σινεμά, αλλά και την φύση της σημερινής κοινωνίας, θα ήταν ο Fincher που θα ήθελε να μοιάσει στον Τσαφούλια.

Το Έτερος Εγώ: Χαμένες Ψυχές, κάνει πρεμιέρα στην COSMOTE TV στις 16 Ιουνίου. 

Από τον Κώστα Χρήστου
Φωτογραφίες: Nicholas Cornford  

Η ιδέα για την συνέχεια του Έτερος Εγώ ως τηλεοπτική σειρά ξεκίνησε από σένα;

Ήταν μία ιδέα που την είχε σκεφτεί πρώτη η παραγωγός μου, η Φένια Κοσοβίτσα, αλλά όταν ειπώθηκε για πρώτη φορά δεν ήθελα να γίνει κάτι σε τηλεόραση με τους κανόνες και τους τρόπους που γινόταν τότε. Υπήρχε δηλαδή μία πρόταση από κανάλι που απλούστατα δεν ταίριαζε με την δική μου αισθητική. Είχα πει λοιπόν στη Φένια πως αν μου δινόταν η ευκαιρία να κάνω τηλεόραση με κινηματογραφικούς όρους, θα το συζητούσα. Έχω πολύ ψηλά την επαφή που έχτισα με το κοινό του κινηματογραφικού Έτερος Εγώ και αυτό το κοινό δεν ήθελα σε καμία περίπτωση να το πουλήσω.

Και όταν ήρθε η πρόταση από την Cosmote TV;

Όταν ήρθε η πρόταση και καθίσαμε κάτω με τους ανθρώπους και είδαμε πως έχουμε κοινή αισθητική και είδαμε πως μπορέσαμε να ξεπεράσουμε τα στάνταρ του Έτερος Εγώ (σ.σ.: εννοεί την ταινία), όλα ήταν διαφορετικά. Ήταν ένα υπέροχο αποτέλεσμα γιατί οι συνθήκες παραγωγής ήταν πολύ δύσκολες, με ένα πολύ στενό χρονικό περιθώριο. Αν δηλαδή υπήρχε Βραβείο Γκίνες θα το είχαμε πάρει. Γυρίσαμε 8 επεισόδια που πλησίαζαν τη μία ώρα το καθένα, σε επίπεδο Netflix αισθητικής και μέσα σε 55 ημέρες συνολικά, το είχαμε κερδίσει αδιαμφισβήτητα. Eίχα όμως την τύχη εκτός από την Φένια να έχω μαζί μου τον Ηλία τον Λεδάκη. Ότι χώρο είδες ήταν δική του ιδέα. Πρόκειται για ένα μοναδικό άνθρωπο που μόνο εκείνος κατάφερε να δώσει ζωή στα κείμενά μου όπως ακριβώς εγώ τα φανταζόμουν.

Ποιο ήταν το στοιχείο που σε έπεισε ότι το Έτερος Εγώ μπορεί να πείσει και στην «μικρή οθόνη» ;

Η ανταπόκριση του κόσμου στους βασικούς χαρακτήρες. Σκέψου πως ειδικά για τον Λαΐνη (σ.σ.: ο χαρακτήρας του Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη), είχαν έρθει προτάσεις από τα κανάλια να κάνουν κάτι με τον ήρωα όπως με τον αστυνόμο Μπέκα. Εγώ δεν θα προχωρούσα στο εγχείρημα αυτό, αν δεν είχα να πω κάτι παραπάνω σκηνοθετικά και κειμενικά. Οι Παρθενώνες χτίζονται από ομάδες και όχι από μονάδες και αισθάνομαι πολύ τυχερός που έδεσα τόσο καλά με μία εξίσου τόσο καλοκουρδισμένη ομάδα. Ξέραμε από την αρχή τι θέλαμε να κάνουμε και πως να το κάνουμε και αυτό έπαιξε ρόλο στο να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες.

Έχουν περάσει τρία χρόνια από το κινηματογραφικό Έτερος Εγώ. Που βρισκόμαστε τώρα;

Παρότι είχε ζητηθεί από την αρχή να είναι η σειρά το σίκουελ της ταινίας, αυτό που προσπάθησα να κάνω εγώ από την αρχή σεναριακά -και με την βοήθεια της Κατερίνας της Φιλιώτου που συνεργαστήκαμε στα κείμενα- ήταν να είναι η σειρά η συνέχεια, αλλά να μπορεί και κάποιος να την παρακολουθήσει χωρίς να έχει δει την ταινία. Το σήριαλ δεν αφήνει κενά ώστε να χρειάζεται να δεις την ταινία για να μπορείς να τα απαντήσεις. Η σειρά ωστόσο δείχνει την προσωπική εξέλιξη των χαρακτήρων που γνώρισε το κοινό στην ταινία. Όποιος επιλέξει να την δει, σίγουρα δεν πρόκειται να χάσει τον χρόνο του.

Το γεγονός ότι τα κανάλια στις μέρες μας φθίνουν σε παραγωγές, έκανε την πρόταση για podcast πιο δελεαστική;

Κοίτα δεν θέλω να μπω σε αυτόν τον διαχωρισμό. Εμένα αυτό που μου άρεσε στην Cosmote TV ήταν πως, σε μία περίοδο κρίσης, σε μία περίοδο πανικού και δυσκολιών, κάνει μία ουσιαστική στροφή στην ποιότητα που είναι άμεση και προσβάσιμη στον κόσμο. Την χρηματοδότησε σε μία εποχή που η πλειοψηφία γυρνάει μη ποιοτικά προγράμματα και επέλεξε να επενδύσει στην ελληνική μυθοπλασία. Ήταν μία κίνηση που την βρήκα συγκινητική και ελπιδοφόρα.

Όταν σε είχα γνωρίσει μου είχες πει ότι η σειρά είναι μία σύγκρουση ανάμεσα στο ηθικό και το νόμιμο, την Αρχή και την Αξία. Δίνει μία τέτοια μάχη η κοινωνία του σήμερα;

Στην κοινωνία μας υπάρχει μία σύγχυση αυτή την στιγμή. Ακούω πολλούς ανθρώπους να λένε ότι έχουμε κρίση αξιών. Δεν έχουμε κρίση αξιών λοιπόν, έχουμε κρίση αρχών. Η Αρχή είναι ο νόμος σωστά; Υπάρχουν περιπτώσεις που όταν μια αρχή έρχεται σε σύγκρουση με μία άλλη, κάποια από τις δύο υπερτερεί. Ο Νόμος ως αρχή, αν το σκεφτεί κανείς, είναι καταδικασμένος να είναι παράνομος. Γιατί; Γιατί οι άνθρωποι εξελίσσονται και οι νόμοι αλλάζουν. Οι αξίες ωστόσο δεν έχουν ιεραρχία και δεν συγκρίνονται. Λένε για παράδειγμα πως «η φιλία είναι ανώτερη από τον έρωτα» και είναι ένα λάθος σκεπτικό γιατί είναι αξίες. Και δεν συγκρίνονται μεταξύ τους ανόμοια πράγματα. Ο Σοφοκλής μέσα από την Αντιγόνη, είναι ο πρώτος που ασχολήθηκε με την διαφοροποίηση ανάμεσα στην Αξία και την Αρχή. Γιατί η Αντιγόνη αυτό ακριβώς αυτό λέει στον Κρέοντα. Ότι δεν μπορείς εσύ με μία Αρχή να ανατρέψεις μία Αξία όπως η ταφή του νεκρού. Το λάθος που κάνουμε λοιπόν είναι στην επεξήγηση. Λες στην κοπέλα σου «σ’ αγαπώ» και σου απαντάει «πόσο;». Δεν μπορείς να βάλεις ποσότητα σε μία Αξία γιατί την μετατρέπεις σε Αρχή. Η κοινωνία μας το μέτρο το έχει χάσει χρόνια και γι’ αυτό πηγαίνει από άκρο σε άκρο.

Η ταινία συγκρίθηκε με το Se7en, η σειρά με το True Detective, εσένα σε αποκαλούν David Fincher. Σε πιάνει ένα άγχος με αυτές τις προσφωνήσεις;

Μου το έχουν ξαναπεί και το θεωρούσα τιμητικό να με συγκρίνουν με τον Fincher. Το ίδιο νιώθω και όταν μου λένε για True Detective. Το να συγκρίνουν την σειρά σου είναι άδικο αλλά είναι και τιμητικό. Εμείς οι Έλληνες λοιπόν και με βάση του ότι προκύπτει από τα μπάτζετ που είχαν τα δύο παραπάνω, έχουμε αισθητική και μπορούμε να βγάλουμε αποτέλεσμα με τα μισά και λιγότερα από ότι έχουν στην διάθεσή τους οι ξένοι. Αν ένας Έλληνας σκηνοθέτης είχε τα μέσα που διαθέτουν οι Αμερικανοί συνάδελφοί του, πιστεύω πως δεν θα υπήρχε καν μέτρο σύγκρισης.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να περάσεις την κινηματογραφική αισθητική σε μία τηλεοπτική σειρά;

Στην εικόνα τα πράγματα δεν είναι τόσο δύσκολα στο αισθητικό κομμάτι όσο στο μπατζετικό. Ότι ζητάς άλλου είδους κάμερες και φώτα για να βγάλεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εγώ ας πούμε ήθελα η σειρά να είσαι σε cinemascope, σε 2:35 που λέμε. Αισθητικά βλέπεις σινεμά, αλλά προσέχεις που πρέπει να «πικάρεις» ή να σταματήσεις για να κρατήσεις τον θεατή γαντζωμένο ώστε να θέλει να δει και το επόμενο επεισόδιο. Για να μην πλατιάζω θα πω αυτό: όταν αγαπάς κάτι πραγματικά, δεν υπάρχουν δυσκολίες.

Δεν πιστεύεις και πολύ στις πρόβες, θυμάμαι καλά;

Ναι και έχω καλό λόγο. Θεωρώ πως από ένα σημείο και μετά, όταν λένε και ξαναλένε τα λόγια σε μία σκηνή χάνουν τον ενθουσιασμό στο γύρισμα. Οπότε κάναμε αυτό που έκανα με τον Πυγμαλίωνα ή τον Μάνο τον Βακούση. Όποτε δεν μιλούσαμε, ζητούσα από τον Βακούση για παράδειγμα να μου πει ένα στόρι για τον χαρακτήρα του. Πώς μεγάλωσε; Πώς έγινε αστυνομικός; Είχε καλή σχέση με τον πατέρα του; Πώς τον έχεις ονειρευτεί; Τους έλεγα λοιπόν, «Σας παρακαλώ μην υποδύεστε , ενσαρκώστε». Δεν θα τους πω τι να κάνουν, τους αφήνω ελεύθερους να πατήσουν πάνω στον χαρακτήρα και να τον πλάσουν όπως τον φαντάζονται – πατώντας φυσικά στο σενάριο.

Είχες στη διάθεσή σου μία κορυφαία dream team. Πώς ήταν τελικά η συνεργασία;

Πραγματικά dream team. Εκτός από τους Δαδακαρίδη, Βακούση και Λαγούτη, έχουμε τον Βασίλη Ρίσβα (ήταν και στην ταινία, τον Κων/νο Μαρκουλάκη, τον Άκη Σακελλαρίου, Βίκυ Παπαδοπούλου, Λαέρτη Μαλκότση, Οδυσσέα Παπασπηλιώπουλο, Σπύρο Παπαδόπουλο, Κατερίνα Διδασκάλου, η Μελισσάνθη Μαχούτ και πόσους ακόμα. Πέρα από την πίεση ήμασταν τόσο δεμένοι και αφοσιωμένοι για αυτό που κάναμε. Εκτός αυτού, η Φένια σαν παραγωγός δημιουργεί ένα κλίμα και συνθήκες που οι Έλληνες ηθοποιοί δεν τα έχουν συνηθίσει – γιατί ο Έλληνας ηθοποιός είναι πολύ ταλαιπωρημένος. Περάσαμε υπέροχα μεταξύ μας σε κάθε στιγμή της παραγωγής. Υπήρχε αλτρουισμός, σεβασμός και αγάπη που σπάνια τα βρίσκεις.

Είσαι ο άνθρωπος που θα κάτσει να δει τηλεοπτικές σειρές;

Δεν βάζω σειρά που είναι πάνω από δύο σεζόν, γιατί λόγω χρόνου πιστεύω ότι δεν θα την ολοκληρώσω και κολλάω. Όσες έχω δει λοιπόν, τις βλέπω μονοκοπανιά. Είδα το Narcos παρότι ήταν τρεις. Το Sinner που το λάτρεψα. Την Κινούμενη Άμμο και το επικό αριστούργημα κατά τη γνώμη μου The Handmaid’s Tale. Ας πούμε έχω κολλήσει αυτή την περίοδο -και μπορεί να μου πετάξετε το ποτήρι- με τους Δύο Ξένους. Θεωρώ πως υπήρξε μία καταπληκτική σειρά για την εποχή της, τόσο στο σεναριακό κομμάτι όσο και των ερμηνειών. Ίσως είναι μία από τις πιο ολοκληρωμένες δουλειές που έχουν υπάρξει στην ελληνική τηλεόραση.

Η αστυνομική σειρά «Έτερος Εγώ-Χαμένες Ψυχές», θα κάνει πρεμιέρα την Κυριακή 16 Ιουνίου. Και τα 8 επεισόδια του κύκλου, θα είναι διαθέσιμα on demand & δωρεάν στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS. Από την Δευτέρα 8 Ιουλίου έως και τις 15 Ιουλίου, τα επεισόδια της σειράς θα προβάλλονται κάθε βράδυ στις 23.00, στο COSMOTE CINEMA 4HD.

* Ευχαριστούμε το Cine Φλοίσβος για την φιλοξενία (Πάρκο Φλοίσβου πλησίον Μαρίνας, τηλ.: 210 9821256, https://cineflisvos.gr/).