Έπαιξα μπάσκετ με αμαξίδιο και κατάλαβα πόσο αδύναμος είμαι...

Του Χρήστου Μπαρούνη

Υπάρχει μία σχετικά παλιά διαφήμιση δημοφιλούς μπύρας (δεν -της- χρειάζεται να αναφέρουμε όνομα) την οποία συνόδευσε το γνωστό, συγκινητικό και χιλιοπαιγμένο «To Build a Home» των Cinematic Orchestra. Αρκετά δυνατή διαφήμιση, χωρίς να έχει ανάγκη το συναισθηματικό μουσικό υπόβαθρο που προφανώς μπήκε για λόγους ευνόητους, εμπορικούς.
Εκεί, λοιπόν, μέχρι να φτάσουμε στην προβολή του προϊόντος, μία παρέα φίλων, όλοι σε αναπηρικό αμαξίδιο, παίζουν έναν αγώνα μπάσκετ που, ναι μεν γίνεται μεταξύ κολλητών, αλλά δεν υστερεί σε πάθος, δύναμη και ανταγωνισμό από έναν επαγγελματικό αγώνα. Στις θυμωμένες εκφράσεις τους, στα ιδρωμένα κορμιά τους, στις δυνατές μονομαχίες αποτυπώνεται η δίψα τους για μία κερδισμένη μπάλα, για μία εύστοχη προσπάθεια, για μία νίκη. Διεκδικούν την μπάλα μανιωδώς, πέφτουν, ξανασηκώνονται στηριζόμενοι μόνο στα χέρια τους, πανηγυρίζουν κάθε καλάθι σαν να είναι το τελευταίο της ζωής τους. Και στο τέλος σηκώνονται όλοι, πλην ενός, συνοδεύοντας προς τα έξω τον καθηλωμένο φίλο τους, τον οποίο χτυπούν στοργικά στην πλάτη λέγοντάς του: «Την επόμενη βδομάδα πάλι, κολλητέ».

Δεν ξέρω αν η μπύρα είναι η πεμπτουσία της ανδρικής φιλίας, το μπάσκετ ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των «κολλητών» της διαφήμισης και το αμαξίδιο ένα αρκετά ευαίσθητο σημείο για τοποθέτηση προϊόντος, αυτό που ξέρω σίγουρα, όμως, είναι πως η Ιωάννα Χρονοπούλου, αν συμμετείχε σε μία τέτοια διαφήμιση θα μπορούσε να επιτελέσει και τους δύο ρόλους. Χωρίς να χρειαστεί να καταναλώσει πολλές μπύρες για να κερδίσει τη φιλία και τον σεβασμό των αντρών που την περιστοιχίζουν, αφού είναι και η μοναδική γυναίκα της ομάδας μπάσκετ με αμαξίδιο του Παναθηναϊκού, αλλά και μία από τις μόλις... δύο της κατηγορίας ολάκερης (υπάρχει άλλη μία κοπέλα που αγωνίζεται στην Πάτρα) στην οποία συμμετέχει (Α2).

Η μπασκετική ζωή της Ιωάννας έχει μια δόση από παραμύθι. Κι όπως κάθε παραμύθι, έτσι κι εδώ, το τέλος αφήνει μία γλυκιά γεύση, περιέχει έναν κυνισμό ως προς την αντιμετώπιση κάθε δυσχέρειας, μαζί και ένα δίδαγμα: Πως όταν θες κάτι πάρα πολύ, δεν χρειάζεσαι συμπαντικές συνωμοσίες για να το πετύχεις. Παρά μόνο τη δύναμη της ψυχής σου. Η Ιωάννα δεν έχει κάποια μελοδραματική ιστορία να σου πει. Όχι αυτή που θα περίμενες ίσως. 

Ένα κορίτσι, όμως, που, μετά από 14 χρόνια στο μπασκετικό κουρμπέτι ακούει τη λέξη «τέλος» από τα χείλη του γιατρού της, έχοντας πρώτα περάσει τρεις φορές την πόρτα του χειρουργείου, δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα πιο δραματικό από το να χάσει ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της: Το μπάσκετ.

Το ξεκίνησε στα 10 της χρόνια, έφτασε να παίζει στην πρώτη ομάδα του Παναθηναϊκού τις σεζόν 2013 και 2014,  κατακτώντας και Πρωτάθλημα, συνέχισε στον Άρη Πετρούπολης ενώ πριν από δύο χρόνια, στα 24 της πια, τής ανακοινώθηκε ότι δεν μπορεί να ξαναπαίξει μπάσκετ. Τουλάχιστον όχι όπως πριν...

Πώς έφτασες να κάθεσαι στο αμαξίδιο; 

«Έπαιζα επαγγελματικά για τουλάχιστον 14 χρόνια και πριν από δύο-δυόμιση χρόνια έκανα τρίτο χειρουργείο στο ίδιο γόνατο και ο γιατρός μου έκοψε το μπάσκετ. Κι ενώ εκεί έχω πιστέψει ότι τελείωσα με το μπάσκετ, ωραία ήταν, έζησα ό,τι έζησα, προέκυψε η πρόταση για αμαξίδιο».

Ως φίλαθλος μπορούσες να πηγαίνεις στο γήπεδο;

Όχι δεν μπορούσα, μού ήταν πολύ δύσκολο. Δεν ήθελα να πηγαίνω και να βλέπω άλλες κοπέλες να παίζουν τη στιγμή που εγώ πίστευα ότι δεν θα ξαναπαίξω.

Πώς βίωσες αυτά τα δύο χρόνια μακριά από το παρκέ;

«Ήταν δύσκολο. Ήταν πολύ δύσκολο ψυχολογικά, γιατί όταν στην ουσία είναι η ζωή σου το μπάσκετ, η καθημερινότητά σου και ξαφνικά σου λένε “τέλος”, αλλάζεις τελείως τον διακόπτη. Οπότε το έριξα περισσότερο στη δουλειά μου, να προσέχω δηλαδή παιδάκια, ασχολήθηκα και με ένα άλλο κομμάτι, αυτό της αισθητικής για να έχω δουλειά και να γεμίζω τον χρόνο μου».

Μου είπες ότι είχες πρόταση για αμαξίδο. Πώς προέκυψε;

«Έχω πολύ καλή σχέση με την Τούλα Καλέντζου, εκτός από πρώην συμπαίκτριες είμαστε και φίλες, η οποία με ενημέρωσε ότι ο Παναθηναϊκός φτιάχνει ομάδα με αμαξίδιο και με ρώτησε αν θέλω να δοκιμάσω, ενώ μου το πρότεινε σαν μία πολύ καλή εναλλακτική για μένα ώστε να επιστρέψω στο μπάσκετ. Γενικά είναι όλα ίδια, δηλαδή οι κανόνες, ο τρόπος παιχνιδιού, δεν αλλάζει κάτι. Το μόνο διαφορετικό είναι το αμαξίδιο».

Πόσο δύσκολο ήταν να το συνηθίσεις;

«Περίμενα ότι θα δυσκολευτώ πολύ παραπάνω, αλλά το βρήκα σχετικά νωρίς. Βέβαια, για να φτάσω στο επίπεδο που είναι όλα αυτά τα παιδιά που παίζουν τόσα χρόνια με αμαξίδιο και που τα περισσότερα κινούνται και στη ζωή εκτός παρκέ με αυτό θα χρειαστώ κάποια χρόνια. Αλλά για τους δύο μήνες που είμαι εδώ νομίζω τα έχω πάει αρκετά καλά. Θέλει μεγάλη μυϊκή δύναμη στο άνω μέρος, ε και ως γυναίκα δυσκολεύομαι κάπως παραπάνω, συν του ότι παίζουμε με “7άρα” μπάλα, άρα είναι κάπως πιο δύσκολο».

Όταν βρέθηκες και πάλι στο παρκέ ενιωσες να αποκτάς ξανά ζωή;

«Μετά την πρώτη-δεύτερη προπόνηση ήμουν κατενθουσιασμένη. Δεν με νοιάζει αν κάθομαι σε ένα καρότσι, νιώθω ότι παίζω ξανά μπάσκετ. Κι ενώ νόμιζα ότι είχα τελειώσει, το ξαναβρήκα και το έχω στο μυαλό μου να το συνεχίσω για όσο πάει».

Έχεις συμπαίκτες για τους οποίους το αμαξίδιο ήταν και είναι διέξοδος για τη ζωή τους και εκτός γήπεδο. Εσύ είπες ότι το μπάσκετ είναι η ζωή σου. Άρα, ήταν και για σένα τελικά διέξοδος για να ξαναβρείς αυτή τη μπασκετική ζωή;

«Φυσικά. Αυτό που αναγνωρίζω σε όλα αυτά τα παιδιά είναι ότι δεν έχουν παρατήσει τη ζωή τους. Αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στην καθημερινότητά τους που για εμάς είναι απλά πράγματα και τους βλέπω να κάνουν αυτό με τόση όρεξη και όχι μόνο αυτό, γενικά να βγαίνουν, να έχουν τις γυναίκες τους, να ζουν κανονικά. Αυτό βλέπω και μόλις κάθομαι σε αυτό νιώθω ότι είμαι σαν αυτούς. Και ενώ μπορώ να χρησιμοποιήσω τη δύναμη των ποδιών μου στο σουτ, όταν κάθομαι στο αμαξίδιο νιώθω ότι δεν μπορώ να τα χρησιμοποιήσω. Θέλω να είμαι τελείως μέσα στο κλίμα και για μένα είναι η ευκαιρία μου να συνεχίσω αυτό που έκανα».

Έχει αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τους ανθρώπους σε αμαξίδιο σε σχέση με πριν;

«Σίγουρα όταν το ζεις από κοντά βλέπεις περισσότερα πράγματα και μαθαίνεις περισσότερα πράγματα. Γενικά, όμως, είμαι ευαισθητοποιημένη στο όλο κομμάτι και προσέχω κάποιους κανόνες. Για παράδειγμα θεωρώ αδιανόητο να παρκάρουμε σε θέση για αναπήρους. Δεν μου άλλαξε τον τρόπο που το έβλεπα, απλά έμαθα περισσότερα για τις δυσκολίες τους και το πώς ζουν».

Πήρες δύναμη από αυτή τη νέα δοκιμασία;

«Ε, ναι, γιατί έρχεται στη ζωή σου ένα είδος δυσκολίας. Μπορεί κάποιοι να λένε “εντάξει μωρέ, σιγά, μπάσκετ είναι”. Αλλά όχι. Για μένα ήταν και επαγγελματικό γιατί πληρωνόμουν γι’ αυτό που έκανα, αλλά ήταν και η ευχαρίστησή μου και το χόμπι μου. Ήταν σε τέτοια κατάσταση το πόδι μου που δεν θα μπορούσε να παίξω ούτε σε ανοιχτό γήπεδο. Δεν ήταν ας πούμε ότι είχα τη δυνατότητα να παίξω έστω ερασιτεχνικά, αλλά έπρεπε να το κόψω για πάντα. Σίγουρα με βοήθησε πολύ και η οικογένειά μου και το αγόρι μου, αλλά τη δύναμη τη βρίσκεις από μέσα σου. Αυτό θεωρώ ότι κάνουν αυτά τα παιδιά. Δεν σταμάτησαν τη ζωή τους. Και τους ήρθε κεραμίδα έτσι, όχι αστεία πράγματα. Είναι να το έχεις. Αν δεν είσαι δυνατός μέσα σου δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις τίποτα».

Το ενδιαφέρον και το παράδοξο στην ιστορία της Ιωάννας είναι ότι μαζί με το αμαξίδιο, στη ζωή της εισέβαλε και ένα τσούρμο από άντρες. Είναι η μοναδική γυναίκα της ομάδας της, αλλά και της κατηγορίας της, όντας υποχρεωμένη να προσαρμοστεί σε έναν διαφορετικό κόσμο και φυσικά σε νέες, μεγαλύτερες απαιτήσεις. 

Πώς είναι να παίζεις με άντρες συμπαίκτες;

«Μου αρέσει πάρα πολύ! Με προσέχουν πολύ και είναι ωραίο να συνεργάζεσαι με άντρες! Η αλήθεια είναι πως εμείς οι γυναίκες είμαστε λίγο περίεργες, έχω ζήσει και πολλά τα προηγούμενα χρόνια…»

Και πώς είναι να παίζεις με άντρες αντιπάλους;

«Η αλήθεια είναι ότι με προσέχουν κάποιοι, αν και υπάρχουν άλλοι που με αντιμετωπίζουν το ίδιο. Πρόσφατα κάποιος με έριξε, ήταν η πρώτη φορά που έπεσα. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι συμπαίκτες μου που ζητούν από τους αντιπάλους να με ρίχνουν για να μάθω να πέφτω. Εγώ πάντως δεν θέλω να με αντιμετωπίζουν διαφορετικά. Στο τελευταίο ματς για παράδειγμα πήγα στο λέι-απ και άκουσα έναν να φωνάζει στον συμπαίκτη του “χτύπα τη ρε! χτύπα τη!”. Μου φάνηκε κάπως, αλλά δεν με πείραξε, ίσα-ίσα έτσι θέλω να με αντιμετωπίζουν. Το ότι είμαστε σε αμαξίδιο δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε ανταγωνιστικοί».

Από τους ίδους τους συμπαίκτες σου αντλείς δύναμη;

«Ξεκάθαρα. Τους θεωρώ τα καλύτερα παιδιά που έχω γνωρίσει. Είναι πολύ καλοί χαρακτήρες. Έχουν πολύ θετική ενέργεια την οποία στη μεταδίδουν σαν να μην τους συμβαίνει τίποτα στη ζωή τους. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι που είμαστε αρτιμελείς έχουμε περισσότερα θέματα, πες τα ψυχολογικά, πες τα όπως θες. Ίσως γιατί δεν εκτιμάμε κάποια πράγματα».

Φαντάζομαι κάνεις πολλές συγκρίσεις με το παρελθόν, έτσι;

«Ε, ναι! Και λέω τι ωραίο που είναι, πολύ ήσυχο, δεν έχεις αυτό το “πίτσι-πίτσι” και να σου πω και κάτι μ’ αρέσει, δεν θέλω άλλη γυναίκα! Μια χαρά είμαι εδώ!»

Ισχύει αυτό που λέμε τελικά ότι οι γυναίκες προτιμούν να κάνουν παρέα με άντρες;

«Ναι, το πιστεύω! Αν και δεν έχω πολλούς άντρες φίλους, με αυτά τα παιδιά έχω αποκτήσει σίγουρα».

Με πρώην συμπαίκτριές σου έχετε παίξει με το αμαξίδιο;

«Όχι, αλλά τις έχω φέρει να δουν. Και η Σλούκα και η Καλέντζου και η Ευαγγελλάτου έχουν έρθει να μας δουν αλλά δεν έχουμε παίξει. Θα ήθελα να παίξω όμως. Εγώ έχω προκαλέσει, όποια θέλει να έρθει να δοκιμάσει!»

Η προετοιμασία για ένα ματς είναι διαφορετική από ό,τι παλιά;

«Όχι. Είμαστε σοβαροί, προσπαθούμε σε κάθε προπόνηση, οι ασκήσεις και όλα είναι ίδια, απλά ο στόχος είναι διαφορετικός. Εδώ ο στόχος είναι να μπουν οι ψηλοί μέσα στο ζωγραφιστό για να πάρουν τη μπάλα, γιατί έχουν το πλεονέκτημα ως πιο ψηλοί και είναι δύσκολο να τους κόψουν. Οι κανονισμοί είναι ίδιοι, έχουμε βήματα, 3 δευτερόλεπτα, τεχνικές ποινές, όλα. Φυσικά αλλάζει το πώς θα παραβιάσεις κάποιον κανονισμό. Είναι όλα ίδια, απλά δεν μπορούμε να πηδήξουμε και να καρφώσουμε!».

Άρα δεν σου λείπει και τόσο πολύ όπως έπαιζες μπάσκετ παλιά…

«Όχι. Η αλήθεια είναι πως με ιντρίγκαρε πάρα πολύ το να έρθω να δω πώς είναι, πώς το κάνουν; Είναι κάτι καινούριο για μένα, οπότε αυτό μου αρέσει ακόμα περισσότερο συν ότι συνεχίζω να παίζω μπάσκετ, αλλά ακόμα και το καινούριο σε ιντριγκάρει για να το δεις και να το ξέρεις παραπάνω».

Την πρώτη φορά που έπαιξες σου ήρθε κάποια ανάμνηση από την πρώτη φορά που το είχες δει; Και πώς το είχες αντιμετωπίσει τότε;

«Αυτό που έλεγα στον εαυτό μου ήταν “πώς το κάνουν;”. Πραγματικά έχει μία δόση δυσκολίας γιατί πρέπει να χρησιμοποιήσεις τον κορμό σου και τα χέρια σου, αλλά όταν το ζήσεις και παίξεις λες “παίζω μπάσκετ και πάλι”.

Για να καταλάβετε πόσο μεγάλη απήχηση έχει το μπάσκετ με αμαξίδιο και πόση δουλειά έχει γίνει πίσω από τις κουρτίνες από τους ανθρώπους του Παναθηναϊκού, αρκεί να αναφέρουμε δύο παραδείγματα, δύο παιχνίδια: Ένα στην Πάτρα και ένα στα Χανιά, όπου οι παίκτες των «πρασίνων» έπαιξαν μπροστά σε 200 άτομα στη μία περίπτωση, ενώ είδαν μέχρι και καπνογόνο να ανάβει στην άλλη!

Περίμενες ότι σε τέτοιο αγώνα θα παίζεις μπροστά σε 200 φιλάθλους; Μέχρι και καπνογόνο είδαμε να ανάβει!

«Το περίμενα γιατί τα παιδιά από πίσω το έχουν τρέξει και το έχουν επικοινωνήσει πάρα πολύ. Έχουμε γίνει πρωτοσέλιδο σε αθλητική εφημερίδα (σ.σ. «ΠΡΑΣΙΝΗ»), έχει παιχτεί αρκετά».

Ο Παναθηναϊκός έχει εισάγει το αμαξίδιο και στην ξιφασκία, ενώ το δρομολογεί και σε άλλα αθλήματα. Πώς είναι να αγωνίζεσαι σε μία ομάδα που δείχνει έμπρακτα τη στήριξή της σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα και προάγει τον αθλητισμό;

«Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Εγώ τον Παναθηναϊκό τον ζω από μικρό παιδάκι λόγω του πατέρα μου, είμαστε φανατικοί! Ξέρω τι είναι ο Παναθηναϊκός και τι πρεσβεύει. Κάνει ομάδες με αμαξίδιο, έφτιαξε ομάδα για παιδιά με αυτισμό. Όλα αυτά πάνε τον κόσμο μας και τον αθλητισμό μας ένα βήμα πιο μπροστά. Αυτά να βλέπουμε και ότι τα υπόλοιπα».

Στο Πρωτάθλημά σας πώς τα πηγαίνετε; Είναι πιθανή η άνοδος;

«Δεν μας περίμενε κανένας. Είμαστε μία νεοσύστατη ομάδα, βέβαια όμως έχουμε πέντε έμπειρα ομάδα, δύο είναι στην Εθνική, άλλα δύο παιδιά από τη Βουλγαρία είναι στη δική τους εθνική. Έχουμε καλό κλίμα, είμαστε ανταγωνιστικοί και προσπαθούμε να ανέβουμε στην Α1, πράγμα που το βλέπω πολύ πιθανό. Σαν Παναθηναϊκός έχω μάθει ότι πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός και να πρωταγωνιστείς, σε οποιεσδήποτε συνθήκες».

Φαντάζομαι, όμως, ότι καμία νίκη και καμία άνοδος δεν μπορεί να ξεπεράσει ως πρόκληση αυτή που είχες σε προσωπικό επίπεδο να ξαναπαίξεις μπάσκετ με αμαξίδιο, σωστά;

«Εννοείται. Αυτές είναι ευχάριστες προκλήσεις. Είναι ένα come back, σαν να πάτησα το κουμπάκι και να ξεκίνησα από την αρχή. Από τη μία μοιάζει σαν κάτι καινούριο που όμως είναι το ίδιο, το μπάσκετ».

Αν σου έρθει κάποια στιγμή να πάρεις μια μπάλα και να πας σε ένα ανοιχτό γήπεδο να σουτάρεις τι κάνεις;  

«Δυστυχώς δεν μπορώ να κάνω κάτι. Και γιατί δεν προλαβαίνω βασικά και γιατί δεν μπορώ. Αλλά να σου πω την αλήθεια μου φτάνει να κάνω αυτό που κάνω εδώ μέσα, με το αμαξίδιο και με αυτά τα παιδιά».

Μετά το τέλος της συνέντευξης, η Ιώαννα και τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας, ευγενικά μού παραχώρησαν ένα αμαξίδιο για να καθίσω και να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου. Εντάξει και το σουτ μου. Διαπίστωσα πόσο καλό συγχρονισμό χρειάζεται για να έχεις και σωστό προσανατολισμό και κατεύθυνση. Πόση δύναμη πρέπει να έχεις στο άνω μέρος του σώματος για να σουτάρεις. Πόση προσπάθεια πρέπει να καταβάλλεις μέχρι να συνηθίσεις να κινείς το αμαξίδιο και ταυτόχρονα να κάνεις ντρίμπλα με την μπάλα. Το πρώτο πράγμα που κατάλαβα, όμως, πέραν της αδυναμίας μου, ήταν η δύναμη του σώματος και της ψυχής των ανθρώπων που αγωνίζονται, που περπατάνε, πουν ζουν με αυτό.

Καμία νίκη, καμία άνοδος στην Α1, κανένα τρόπαιο δεν μπορεί να έχει μεγαλύτερη αξία από την αξία που δίνουν στη ζωή και τη ζωή που δίνει ο αθλητισμός σε αυτούς τους ανθρώπους. Όπως στην Ιωάννα. Που είναι ήδη Πρωταθλήτρια...