Στο κείμενο που ακολουθεί, υπάρχουν spoilers. Οπότε αν δεν έχετε δει ακόμα τον τελευταίο James Bond, προσπεράστε το κείμενο κι ελάτε ξανά να το διαβάσετε μόλις δείτε την ταινία.
Είμαι από τους ανθρώπους που έχουν απεριόριστο σεβασμό σε κάθε είδους Δημιουργό. Σε αυτόν που έχει πρώτος μια ιδέα, είτε είναι βιβλίο, είτε ταινία, είτε τραγούδι, είτε οτιδήποτε. Οφείλουμε όλοι θεωρώ να σεβόμαστε τον Δημιουργό και αυτό που είχε στο μυαλό του όταν «έφτιαξε» κάτι, ειδικά όταν το πιάσουμε στα χέρια μας για να το διασκευάσουμε, να το εκμοντερνίσουμε, να το φέρουμε στα μέτρα μας ή «στο σήμερα», να το προσαρμόσουμε στα δικά μας «θέλω».
Ο Ian Fleming είναι ο «πατέρας» του James Bond. Έχοντας υπηρετήσει στην Υπηρεσία Αντικατασκοπείας του Βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού, είχε μια πολύ συγκεκριμένη άποψη για το πώς θα έπρεπε να είναι ο πράκτορας 007, όπως έδωσε το στίγμα του το 1953 με το πρώτο του κατασκοπευτικό μυθιστόρημα «Casino Royale»: έξυπνος, γυναικάς, γοητευτικός, καλά εκπαιδευμένος στα όπλα και τις μάχες σώμα με σώμα, εφευρετικός και με καλό γούστο σε όλα (κοστούμια, αυτοκίνητα, γυναίκες, όπλα κλπ). Δεν χρειάστηκε ποτέ να δώσει λογαριασμό σε κανέναν – έτσι τον οραματίστηκε κι έτσι τον «γέννησε», σε μια εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή, χωρίς συζητήσεις για σεξισμό ή ρατσισμό, χωρίς πολιτική ορθότητα και καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση. Ο Bond, ήταν απλά ο Bond τότε, χωρίς να χρειάζεται να κάνει ούτε «πολιτική», ούτε συμβιβασμούς, ούτε να βάζει νερό στο Μαρτίνι του.
Ο Sean Connery, o Roger Moore, o George Lazenby, o Timothy Dalton και ο Pierce Brosnan, «υπηρέτησαν» αυτό ακριβώς που είχε αποτυπώσει ο Fleming στα βιβλία του, άλλος καλύτερα κι άλλος χειρότερα, άλλος με μεγαλύτερη κι άλλος με μικρότερη επιτυχία. Κι όταν ξημέρωσε η εποχή του Ντάνιελ Κρεγκ, μετασχηματίστηκε κι ο ίδιος ο James Bond: έγινε πιο «τραχύς», λιγότερο φλεγματικός και περισσότερο βίαιος, πιο «φουσκωτός» και αγέλαστος. Και μαζί του άλλαξε και η ατμόσφαιρα των ταινιών, καθώς ήρθαν να κουμπώσουν με τις απαιτήσεις της εποχής: πιστολίδια, ξιλίκια, κυνηγητά με αυτοκίνητα, εκρήξεις, ειδικά εφέ που αντικατέστησαν την «ανθρώπινη παρουσία», τη μαγκιά του πράκτορα με τα καλοραμμένα κοστούμια.
Τι συνέβη πραγματικά στον Bond;
Την κατανοώ αυτή την αλλαγή: λέγεται «Εξέλιξη». Στη νέα χιλιετία, εκείνος ο παλιός πράκτορας θα ήταν καταδικασμένος σε μαρασμό και τα εισιτήρια που θα έκοβε ένας «παλιομοδίτης» Μποντ δεν θα ήταν τόσα πολλά, ώστε να εξασφαλίσουν την επόμενη ταινία. Ο 007 έπρεπε να γίνει κάτι σαν χαρακτήρας της Marvel ή ήρωας από το «Fast & Furious» ώστε να «πουλάει» σε μια γενιά εθισμένη στα video games, τις γρήγορες ταχύτητες, τις αστραπιαίες εναλλαγές σκηνών. Το υπηρέτησε καλά όλο αυτό το νέο κόνσεπτ ο Daniel Craig, αυτό «του το δίνω». Έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός ρόλου που έπρεπε να συνδυάσει τη νοσταλγία με την τεχνολογία, το συναίσθημα με την απουσία συναισθήματος, το ρετρό με το σύγχρονο. Με έναν αστερίσκο: όλο αυτό που είδαμε στις πέντε τελευταίες ταινίες με πρωταγωνιστή τον Daniel Craig, ήταν όλο και λιγότερο Bond – όχι φυσικά με ευθύνη του ίδιου του Craig. Όλο και πιο μακριά από τον μύθο, το χαρακτήρα, την ατμόσφαιρα του Bond. Όλο και πιο μακριά απ’ αυτό που οραματίστηκε κάποτε ο Ian Fleming.
Φτάνοντας στο τέλος του «No Time to Die», αισθάνεσαι πια ότι οι σεναριογράφοι πήραν τα βιβλία του Fleming, τα έσκισαν και τα έκαψαν για σιγουριά στην αυλή τους. Μοιάζει σαν να «πέθαναν» τον Τζέιμς Μποντ, επειδή ήταν η τελευταία ταινία του Daniel Craig, σαν να είναι ο ηθοποιός κάτι μεγαλύτερο από τον ρόλο που (κανονικά πρέπει να) υπηρετεί, σαν να ήταν τόσο συγκλονιστικά καλός, τόσο πολύ βγαλμένος από τις σελίδες των βιβλίων, που δεν θα μπορούσαν να βρουν ισάξιο ή καλύτερο για να συνεχιστεί το «παραμύθι». Ναι, ήταν καλός σε αυτό που του ζήτησαν να κάνει, αλλά όχι ο καλύτερος James Bond και σίγουρα καθόλου βγαλμένος από τα βιβλία του Ian Fleming. Και σε τελική ανάλυση, ποιος είναι τόσο αναντικατάστατος, ώστε η επιθυμία του να κλείσει έναν κινηματογραφικό κύκλο, να σηματοδοτεί το τέλος του ήρωα που ενσαρκώνει; Και ποιος (παραγωγός, σεναριογράφος, κάτοχος των δικαιωμάτων) έχει το δικαίωμα ή μπορεί να πάρει την ευθύνη, να «σκοτώσει» τον ήρωα του Fleming, που είναι – κυριολεκτικά και μεταφορικά» Αθάνατος;
