«Ακούω την πόρτα να ανοίγει και μαζεύομαι στη γωνία περιμένοντας τα χτυπήματα. Μου πετάει ένα ξεροκόμματο και με κοιτάει ψυχρά. ‘‘Σας παρακαλώ’’ του λέω. ‘‘Κάνω αιμοπτύσεις και ζαλίζομαι. Φοβάμαι πως θα πεθάνω’’. Γύρισε και με κοίταξε με μία απέραντη αηδία απαντώντας μου ‘‘Ε και; Ποιος χέστηκε;’’.
Αυτά είναι τα λόγια του πατέρα μου από τις μνήμες του στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Μέχρι και σήμερα δεν ξέρει ακριβώς πόσο καιρό έκατσε. Έλεγε πάντα όμως πως αν υπήρχε Κόλαση επί της Γης, τότε βρισκόταν εκεί. Από μικρά παιδιά έχουμε ακούσει ένα σωρό ιστορίες για το Πολυτεχνείο. Για το κίνημα των φοιτητών, για την αντιστασιακή δράση, για τους νεκρούς. Και έχουμε ακούσει όλες τις πολιτικές θέσεις για όσα συνέβησαν τότε αλλά και για όσα συνέβησαν μετά από την δικτατορία.
Και αν πρέπει να θυμόμαστε μια φορά την δίκη των χουντικών, πρέπει να θυμόμαστε δέκα φορές εκείνη των βασανιστών. Γιατί ανεξαρτήτως της ιδεολογίας, του πολιτικού χρώματος ή της κομματικής ταυτότητας, υπάρχει ένα σημείο που δεν χωράνε τα παραπάνω. Το σημείο όπου καλείσαι να θυμηθείς πως είσαι άνθρωπος. Αυτό που οφείλομε, με τη σειρά μας, όλοι να θυμόμαστε είναι πως στο ΕΑΤ-ΕΣΑ δεν ποδοπατήθηκαν μόνο κορμιά. Ποδοπατήθηκαν αξιοπρέπειες και όνειρα.
Ήταν από εκείνες τις στιγμές που η ανθρώπινη ύπαρξη δεν είχε την παραμικρή αξία και που άφησε πληγές οι οποίες δεν γιατρεύτηκαν ποτέ με τον χρόνο. Γιατί υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εκεί έξω, που η δικτατορία δεν τελείωσε ποτέ γι’ αυτούς. Που πετάγονται ακόμη στον ύπνο τους ουρλιάζοντας. Που κλαίνε σαν μικρά παιδιά από μία εικόνα ή μία μυρωδιά που τους ταξίδεψε ξανά μέσα στη φυλακή.
«Κανείς δεν μπορούσε να σε προετοιμάσει γι’ αυτό. Ένα μαρτύριο χωρίς τελειωμό. Ήθελα να πεθάνω και δεν με άφηναν. Δεν υπήρχε λύτρωση από πουθενά. Ούτε από τον θάνατο».
Τα περιστατικά μέσα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ είναι λίγο πολύ γνωστά. Από χτυπήματα στα γεννητικά όργανα και φάλαγγα στα πόδια, μέχρι ηλεκτροσόκ και εικονικές εκτελέσεις. Άνθρωποι πέθαιναν και γεννιόντουσαν κάθε μέρα, καταδικασμένοι να υπομένουν φριχτά βασανιστήρια.
Η δίκη των βασανιστών, δεν ξύπνησε μόνο μνήμες στους πρώην φυλακισμένους. Το χειρότερο ήταν πως, εκτός από εκείνον τον Πέτρου, δεν υπήρξε ούτε ένας από τους κατηγορουμένους που να μετανόησε για τα γεγονότα μέσα στις φυλακές. Ήταν μία ακόμα θλιβερή στιγμή στην ιστορία, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά της ανθρωπότητας ολόκληρης.
Η δίκη των βασανιστών στιγματίστηκε από τις εντάσεις μεταξύ των κατηγορουμένων και του Ευάγγελου Γιαννόπουλου που βρισκόταν στην πολιτική αγωγή, τις τρομαχτικές λεπτομέρειες που ανέφερε ο Αλέξανδρος Παναγούλης για τον βασανισμό του, αλλά και σκοτεινά περιστατικά, όπως τα άγνωστα τηλεφωνήματα που γινόνταν στα σπίτια θυμάτων, απειλώντας τους να μην καταθέσουν.
Ουσιαστικά το βασανιστήριο δεν είχε τελειώσει. Είχε λάβει απλά άλλη μορφή, της τρομοκρατίας. Και παρότι κάποια στιγμή η δική τελείωσε και οι ποινές εκτελέστηκαν, κανένα από τα θύματα δεν ένιωσε καλύτερα. Κανένας δεν ένιωσε δικαιωμένος ή έστω για μία στιγμή ξεχωριστός. Ήταν όλα ακόμη εκεί. Στοιχειώνοντας τα βράδια με όλα εκείνα που κάνουν ένα άνθρωπο χειρότερο από ένα λυσσασμένο ζώο. Και η λύσσα αυτή έμεινε στο αίμα για πάντα.
«Ήταν η πρώτη στιγμή στη ζωή μου που, όπως βρισκόμουν στο έδαφος με το πρόσωπο γεμάτο αίματα, συνειδητοποίησα πως τα κακά πράγματα δεν συμβαίνουν μόνο σε κακούς ανθρώπους. Απλά συμβαίνουν».
Και κάθε χρόνο τέτοια μέρα, δεν σκέφτομαι μόνο πόσο άγριες πρέπει να ήταν εκείνες οι εποχές. Σκέφτομαι και αποκαρδιώνομαι με το πόσο χαμηλά έπεσε η ανθρωπότητα. Πόσο άδικα καταστράφηκαν κάποιες ψυχές. Κάθε χρόνο, που βλέπω τον πατέρα μου να κοιτάζει τα αφιερώματα στην τηλεόραση και να βουρκώνει σιωπηλά, ξέρω πως δεν είναι επειδή του προκαλούν ρίγος και συγκίνηση εκείνες οι ημέρες. Εκείνος δεν το λέει, αλλά εγώ ξέρω ποια είναι η ταινία που παίζει στο μυαλό του. Ήταν εκείνη η στιγμή που τον απείλησαν ότι θα βιάσουν την γυναίκα του μπροστά του. Που το στρατιωτικό τζιπ πήρε φόρα και σταμάτησε λίγα εκατοστά πριν τον χτυπήσει. Ή την άλλη που ένας δεσμοφύλακας ούρησε πάνω του.
Είναι όλες εκείνες οι στιγμές που βουρκώνω και εγώ γιατί ξέρω πως δεν υπάρχει τίποτε στον κόσμο που θα τον βοηθήσει να ξεχάσει. Να ξεφύγει. Να πιστέψει πως όλα αυτά δεν συνέβησαν ποτέ. Πως ήταν μόνο ένα κακό όνειρο. Γιατί κανένας δεξιός, κανένας αριστερός, κανένας κεντρώος, κανένας αναρχικός, κανένας άνθρωπος στον πλανήτη ολόκληρο, δεν αξίζει όλα όσα συνέβησαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Κανένας.
Ένα βράδυ θυμάμαι οι ρόλοι άλλαξαν. Ήρθε εκείνος στο κρεβάτι μου κλαμένος. Δεν χρειάστηκε να πούμε κάτι. Κάτσαμε μόνο αγκαλιά. Προσποιούμενοι πως ήταν ένα κακό όνειρο.
